Tις τελευταίες δεκαετίες επικρατεί μεταξύ των ειδικών στις πλανητικές, βιολογικές, οικολογικές και κλιματικές επιστήμες έντονη ανησυχία για την κλιματική αλλαγή και τις οικολογικές καταστροφές που ήδη παρατηρούνται και οφείλονται στην αλόγιστη εκμετάλλευση του πλανήτη από τον άνθρωπο. Εκμετάλλευση που ανατρέπει τις ισορροπίες του πλανητικού συστήματος Γη και θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση αναρίθμητων ζωικών και φυτικών ειδών που ζουν στη στεριά και τις θάλασσες.
Γι' αυτό ένας μεγάλος αριθμός κορυφαίων ειδικών επιστημόνων (γεωλόγων, κλιματολόγων, βιολόγων και οικολόγων) θεωρεί βάσιμο και επαρκώς τεκμηριωμένο το καταστροφικό σενάριο ότι ο πλανήτης Γη έχει πλέον εισέλθει σε μια νέα γεωλογική εποχή, η οποία από καιρό περιγράφεται ως «Ανθρωπόκαινος» (Anthropocene). Ομως, ποιος είναι ο ευεργετικός ρόλος των ωκεανών στην τρέχουσα ανθρωπόκαινο κρίση; Αυτό το ερώτημα επιχειρούν να διαφωτίσουν -αισθητικά και επιστημονικά- η νέα ομαδική έκθεση και οι διαλέξεις στο Μουσείο Ηρακλειδών, την οποία επιμελήθηκε η Νίνα Φραγκοπούλου, δρ Θαλάσσιας Βιολογίας και πρ. επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
«Η ανάσα του ωκεανού» πηγή έμπνευσης και γνώσης
Η ομαδική έκθεση με τίτλο «Ocean’s Breath» / «Η ανάσα του ωκεανού», που ήδη ξεκίνησε στο Μουσείο Ηρακλειδών (Αποστόλου Παύλου 37, Θησείο-Αθήνα), αντλεί έμπνευση από την τεράστια σημασία του ωκεανού για τον πλανήτη. Ο τίτλος της παραπέμπει στο οξυγόνο που μας προσφέρει ο ωκεανός, καθώς μία στις δύο αναπνοές μας οφείλεται κυρίως στη φωτοσυνθετική δραστηριότητα του φυτοπλαγκτού.
Οι δώδεκα καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν στην έκθεση εμπνεύστηκαν από τον ωκεανό για να δημιουργήσουν μια σειρά από έργα ζωγραφικής, χαρακτικής, γλυπτικής, φωτογραφίας και βίντεο, στα οποία αναδεικνύονται αισθητικά διάφορα σημαντικά θέματα, όπως το χρώμα του που αλλάζει με την επίδραση διαφόρων φυσικών και βιολογικών παραγόντων, το οξυγόνο που μας εξασφαλίζει, η θαλάσσια βιοποικιλότητα, η υπεραλίευση, η ρύπανση, η απειλητική για την ωκεανική ισορροπία κλιματική κρίση (λιώσιμο πάγων, οξίνιση), αλλά και η απέραντη ομορφιά και η γαλήνη που μπορεί να μας προσφέρει.
Στο πρώτο μέρος, από 23 Νοεμβρίου 2023 έως 7 Ιανουαρίου 2024 συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Θαλασσινή Δούμα, Eveline Kolijn, Γιάννης Λασηθιωτάκης, Αγγελική Λόη & Γιώργος Σταματάκης. Στο δεύτερο μέρος, από 10 Ιανουαρίου έως 25 Φεβρουαρίου 2024 συμμετέχουν: Θεοδώρα Βασιλειάδου, Μαρία Κορομπίλη, Χρήστος Λαζαράκης, Γιάννης Μακρίδης, Κωνσταντίνος Πάτσιος, Σπυριδούλα Πολίτη & Βιργινία Φιλιππούση.
Σε αυτή την έκθεση, η τέχνη συναντά την επιστήμη της θάλασσας και το κάθε έργο, πέρα από τον εικαστικό του ρόλο, μετατρέπεται σε ευκαιρία για γνώση και προβληματισμό. Και για να ενισχυθεί ο γνωστικός-πληροφοριακός χαρακτήρας της έκθεσης, τα έργα συνοδεύονται από ομιλίες διακεκριμένων επιστημόνων και από ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές σχολείων, που έχει στόχο, μέσω ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ τέχνης και επιστήμης, να φέρει το κοινό πιο κοντά στα θέματα που σχετίζονται με την οικολογία του ωκεανού και την προστασία του.
Οπως αναφέρει στο θεωρητικό κείμενο που έγραψε για την έκθεση η δρ κοινωνιολογίας της τέχνης, Κατερίνα Πιζάνια: «Η έκθεση "Η ανάσα του ωκεανού" εντάσσεται στις παραγωγικές συνεργασίες τέχνης και επιστήμης. Εξερευνώντας την τρέχουσα οικολογική προοπτική, οι καλλιτέχνες/-ιδες ευαισθητοποιούνται σχετικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα μέσω της δημιουργίας ισχυρών έργων που αποτίνουν φόρο τιμής στον ωκεανό, υπογραμμίζουν τις καταστροφικές συνέπειες των ανθρώπινων επιπτώσεων, αλλά και δείχνουν την ικανότητα της φύσης να αυτοθεραπεύεται. Τα έργα που εκτίθενται αποτελούν μια σειρά από ωκεανογραφίες-καθρέφτες πάνω στους οποίους μπορούμε να προβάλουμε/εκθέσουμε τα συναισθήματά μας. Συναισθήματα και σκέψεις πάνω σε σύγχρονα οικολογικά ζητήματα».
Οι επόμενες δύο διαλέξεις στο Μουσείο Ηρακλειδών (Αποστόλου Παύλου 37, Θησείο-Αθήνα) θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 29/1/2024, από 19.00 έως 20.30:
● «Ωκεανοί και κλιματική αλλαγή», ομιλητής Γιώργος Παπαθεοδώρου, καθηγητής Γεωλογίας και κοσμήτορας Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών.
● «Ωκεανοί: οργανισμοί και ανθρωπογενείς επιδράσεις», ομιλητής ο Βαγγέλης Τζανάτος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας