Οπως ανακοίνωσε η Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας, το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το 2014 θα το μοιραστούν τρεις Ιάπωνες ερευνητές: ο Ισάμου Ακασάκι (Isamu Akasaki) και ο Χιρόσι Αμάνο (Hiroshi Amano), που εργάζονται στο ιαπωνικό Πανεπιστήμιο της Ναγκόγια, και ο Σούτζι Νακαμούρα (Shuji Nakamura), που εδώ και χρόνια εργάζεται στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα.
Οι τρεις Ιάπωνες φυσικοί θα τιμηθούν φέτος για την ανακάλυψη και την τελειοποίηση των λαμπτήρων γαλάζιου LED.
Αυτοί οι νέοι λαμπτήρες είναι ιδιαιτέρως οικονομικοί από άποψη κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνεπώς, θεωρείται βέβαιο ότι πολύ σύντομα θα αντικαταστήσουν τους γνωστούς λαμπτήρες.
Εξάλλου ήδη τους βλέπουμε παντού γύρω μας: συνήθως στις νέες ηλεκτρικές συσκευές και σπανιότερα στα σπίτια μας.
Αυτοί οι νέοι λαμπτήρες LED (από το Light Εmitting Diode), δηλαδή οι κρυσταλλοδίοδοι εκπομπής γαλάζιου φωτός, επινοήθηκαν από τους τρεις Ιάπωνες ερευνητές στις αρχές του 1990.
Εκτοτε τους βελτίωσαν σημαντικά ώστε το πιο φωτεινό γαλάζιο χρώμα που παράγουν να συνδυάζεται και να συμπληρώνει σημαντικά την παλέτα χρωμάτων που παρήγαγαν οι προηγούμενοι λαμπτήρες LED, οι οποίοι επί τριάντα χρόνια περιορίζονταν στην εκπομπή μόνο κόκκινου και πράσινου φωτός.
Η επιτυχής προσθήκη ενός τρίτου, πολύ πιο φωτεινού χρώματος επέτρεψε στους ερευνητές αυτούς να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν έναν νέου τύπου λαμπτήρα που είναι σε θέση να παράγει ένα λευκό, λαμπρό και ευχάριστο φωτισμό με πολύ χαμηλή κατανάλωση ενέργειας!
Κάθε Κρυσταλλοδίοδος Εκπομπής Φωτός, δηλαδή κάθε λαμπτήρας LED, είναι μια διάταξη κατά στρώματα διαφορετικών ημιαγώγιμων υλικών, χάρη στα οποία μεγάλο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας μετατρέπεται σε φωτόνια.
Αυτό έχει ως συνέπεια μια αξιοσημείωτη βελτίωση ως προς τη φωτεινότητα αλλά και ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας σε σύγκριση με τις τεχνητές πηγές φωτός, στις οποίες το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμότητα -δηλαδή «χάνεται» επειδή εκπέμπεται στο περιβάλλον- και μόνο ένα μικρό κλάσμα της ηλεκτρικής ενέργειας μετατρέπεται σε φως.
Για να κατανοήσουμε την πραγματική σημασία και τη σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψης θα πρέπει να ανατρέξουμε στην ιστορία του φωτισμού των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Μέχρι τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, εκτός από τον ήλιο, οι συνήθεις πηγές φωτισμού ήταν η καύση λαδιού, κεριών ή ξύλων.
Τα πράγματα άλλαξαν ριζικά το 1878, όταν ο Τόμας Εντισον (Thomas Edison) κατάφερε να κατασκευάσει τον πρώτο λαμπτήρα πυρακτώσεως: ένα μεταλλικό σύρμα μέσα σε γυάλινο κάλυμμα.
Οταν διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα το σύρμα πυρακτώνεται (φαινόμενο Τζάουλ) και εκπέμπει το γνωστό κιτρινιάρικο φως.
Περιττό να εξηγήσουμε τη σημασία αυτής της ανακάλυψης, είναι πανταχού παρούσα μπρος στα μάτια μας μόλις βραδιάζει, αρκεί να ανοίξουμε... τον διακόπτη.
Οι «Κρυσταλλοδίοδοι Εκπομπής Φωτός» ή λαμπτήρες LΕD δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και η αρχή λειτουργίας τους διαφέρει αρκετά από αυτήν των λαμπτήρων πυρακτώσεως και φθορισμού.
Οι κλασικοί λαμπτήρες πυρακτώσεως δεν είναι καθόλου αποδοτικοί επειδή η λειτουργία τους απαιτεί την κατανάλωση πολλής ενέργειας. Επίσης έχουν μικρή διάρκεια ζωής.
Και τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν σημαντικά με τους πιο σύγχρονους και πιο «οικονομικούς» λαμπτήρες φθορισμού.
Το Νόμπελ Φυσικής για εξοικονόμηση ενέργειας
Αντίθετα, οι λαμπτήρες LED είναι πραγματικά οικονομικοί και διαρκούν πολύ περισσότερο, 10 με 15 χιλιάδες ώρες λειτουργίας, δηλαδή περίπου 15 χρόνια!
Επιπλέον μολύνουν λιγότερο το περιβάλλον επειδή δεν περιέχουν υδράργυρο, κυρίως όμως λόγω της πολύ μικρής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Ισως γι’ αυτό, κατά την ανακοίνωση των φετινών Νόμπελ Φυσικής, η επιτροπή ένιωσε την ανάγκη να προχωρήσει σε μια μάλλον ασυνήθιστη πρόβλεψη: «Οι λάμπες πυρακτώσεως φώτισαν τον εικοστό αιώνα. Ο εικοστός πρώτος αιώνας θα φωτιστεί από λαμπτήρες LED. Μετά την επινόηση των λαμπτήρων LED διαθέτουμε πλέον εναλλακτικές επιλογές που έχουν και μεγαλύτερη διάρκεια και μεγαλύτερη αποδοτικότητα απ’ ό,τι είχαν οι παλιότερες πηγές φωτός».
Συνεπώς, οι τρεις Ιάπωνες ερευνητές τιμήθηκαν φέτος με το βραβείο Νόμπελ «επειδή επινόησαν μια νέα πηγή φωτός αποδοτική από ενεργειακή άποψη και μη βλαπτική για το περιβάλλον», όπως αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας