Η κακή διαχείριση της πανδημίας βλάπτει σοβαρά την υγεία

Σοκ και δέος προκαλούν τα στοιχεία για την κατάσταση της υγείας των Ελλήνων στη διάρκεια της πανδημίας, που αποτυπώνουν την «εγκατάλειψη» νόσων πέραν της Covid-19. To success story της κυβέρνησης ανατρέπεται για δεύτερη φορά από τα ψυχρά δεδομένα που αφορούν αυτή τη φορά την επιδείνωση της υγείας των πολιτών, καθώς οι περιορισμοί παρακωλύουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

Μετά τα στοιχεία για την πλεονάζουσα θνησιμότητα, δηλαδή τους περισσότερους από το αναμενόμενο θανάτους σε σχέση με περασμένα έτη, που η χώρα μας κατέγραψε το 2020, κυρίως από άλλα νοσήματα και όχι από την Covid που είναι ο κανόνας σε μια πανδημία (ΚΕΠΥ), νέα μελέτη καταδεικνύει πόσο προβληματική είναι εν τέλει η επιλογή της κυβέρνησης να θέτει ξανά και ξανά το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε λοκντάουν για πάσα άλλη νόσο.

Πρόκειται για την πανελλαδική έρευνα υγείας Hellas Health VIII, που παρουσίασε ο Γιάννης Τούντας, διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ και διαπιστώνει «σημαντικές παράπλευρες αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στην υγεία του πληθυσμού».

Σε ό,τι αφορά τα χρόνια νοσήματα, 2 στους 5 (40%) ανέφεραν ότι μεταξύ πρώτου συμπτώματος και έναρξης θεραπείας για κάποιο χρόνιο νόσημα από το οποίο πάσχουν μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες. Ενας στους 5 (22%) είπε ότι μεταξύ τελικής διάγνωσης και χορήγησης θεραπείας μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες. Το 3% αναγκάστηκε να διακόψει τη θεραπεία για κάποιο χρόνιο νόσημα λόγω πανδημίας, το 8% να την παρατείνει και το 5% να την αναβάλει.

Οσον αφορά το κόστος των απαραίτητων για την υγεία τους φαρμάκων, 1 στους 4 (24%) εξήγησε πως η πληρωμή της φαρμακευτικής αγωγής τούς τελευταίους 12 μήνες αποτελεί σημαντικό πρόβλημα και το 28% μικρό πρόβλημα. Ενας στους 5 (21%) μείωσε την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης προκειμένου να μπορέσει να αγοράσει συνταγογραφούμενα φάρμακα, ένας στους 10 (10%) πήρε λιγότερα φάρμακα από αυτά που του συνέστησε ο γιατρός και το 9% καθυστέρησε να εκτελέσει ή δεν εκτέλεσε συνταγή. Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση φαρμάκων, οι μισοί (51%) δαπάνησαν για φάρμακα τους τελευταίους 12 μήνες 10-50 ευρώ τον μήνα, το 11% 50-100 ευρώ, το 4% 100-200 ευρώ και το 1% 200-500 ευρώ τον μήνα. Τρεις στους δέκα (29%) ανησυχούν πολύ για τη δυνατότητά τους να καλύψουν το κόστος για συνταγογραφούμενα φάρμακα τα επόμενα δύο χρόνια.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Σε ό,τι αφορά τη χρήση υπηρεσιών υγείας, σχεδόν οι μισοί Ελληνες (46%) αναφέρουν ότι επηρεάστηκαν από την πανδημία ως προς την επιλογή μεταξύ δημόσιας ή ιδιωτικής ιατρικής υπηρεσίας. Ενας στους 10 (11%) περιέγραψε ότι τους τελευταίους 12 μήνες δεν έλαβε τις αναγκαίες θεραπευτικές ή/και διαγνωστικές υπηρεσίες που χρειαζόταν. Σχεδόν οι μισοί (49%) ανέφεραν ως λόγο το κόστος, το 24% την απόσταση και το 23% την πανδημία.

Ως προς τις παραμελημένες διαγνωστικές πράξεις, υψηλά ποσοστά αναφέρονται για τη μέτρηση της χοληστερίνης (82%), του σακχάρου (81%), της αρτηριακής πίεσης (75%) και τη διενέργεια καρδιογραφήματος (83%) στους άνω των 40 ετών, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας (58%) στους άνδρες άνω των 70 ετών και στις γυναίκες άνω των 65 ετών, καθώς και της αιματολογικής εξέτασης κοπράνων στους άνω των 45 ετών (27%). Δύο στους 10 (21%) άνδρες ηλικίας 50-75 ετών δεν έχουν μετρήσει το PSA και το 56% δεν έχουν κάνει δακτυλική εξέταση για καρκίνο του προστάτη. Το 9% των γυναικών ηλικίας 21-65 ετών δεν έχει κάνει τεστ Παπανικολάου, το 8% των γυναικών ηλικίας 40-75 ετών δεν έχει κάνει μαστογραφία και το 10% δεν έχει κάνει ψηλάφηση μαστού από γιατρό.

Αναφορικά με την υγεία του ενήλικου πληθυσμού, το 55% αναφέρει την ύπαρξη χρόνιου νοσήματος. Το 16% αναφέρει υπέρταση, το 14% υπερχοληστερολαιμία, το 8% σπαστική κολίτιδα, το 8% αγχώδεις διαταραχές, το 7% οστεοαρθρίτιδα ισχίου ή γόνατου, το 7% σακχαρώδη διαβήτη, το 6% κατάθλιψη και το 6% άσθμα. Το 17% ανέφερε πως ο ύπνος του επηρεάστηκε αρκετά και το 11% πολύ λόγω μελαγχολίας ή άγχους. Ενας στους 5 (38%) έκανε λιγότερα από όσα θα ήθελε κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων εβδομάδων λόγω συναισθηματικών προβλημάτων. Στο ίδιο διάστημα, το 12% ένιωθε αρκετά συχνά απελπισμένο και μελαγχολικό, το 7% τις πιο πολλές φορές και το 2% πάντα.

Συνήθειες

Οσον αφορά τον τρόπο ζωής, 2 στους 5 (40%) καπνίζουν, 2 στους 10 (31%) καθημερινά και το 9% καπνίζει αλλά όχι καθημερινά. Το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα λαχανικών την ημέρα, οι μισοί (54%) καταναλώνουν έως 1 μερίδα και μόνο το 34% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα. Το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα φρούτων την ημέρα, το 48% καταναλώνει μέχρι 1 μερίδα και μόνο το 40% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα.

Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό, το 74% του ενήλικου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί για την Covid-19, τo 43% για τη γρίπη, το 25% για τον πνευμονιόκοκκο, το 14% για την ηπατίτιδα Β, το 11% για τον έρπητα ζωστήρα και το 10% για διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη. Το 88% από όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί κατά της Covid-19 είναι διατεθειμένο να κάνει και την τρίτη δόση.

Το 36% έχει εμβολιάσει τα παιδιά κατά της Covid-19 και τo 33% σκοπεύει να τα εμβολιάσει. Το 18% δήλωσε πως η πανδημία έχει επηρεάσει την απόφασή του για εμβολιασμό με άλλα εμβόλια εκτός του εμβολίου για τον κορονοϊό, θετικά σε ποσοστό 72% και αρνητικά σε ποσοστό 28%. Από όσους δεν έχουν εμβολιαστεί για πνευμονιόκοκκο ή γρίπη, το 56% δεν το θεωρεί απαραίτητο, το 24% είναι επιφυλακτικό με τα εμβόλια και το 20% δηλώνει αμέλεια.

● Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 5-12 Νοεμβρίου 2021, σε 1.001 άτομα, αντιπροσωπευτικό δείγμα του ενήλικου ελληνικού πληθυσμού, σε συνεργασία με τη Metron Analysis και υπό την αιγίδα και τη χορηγία του ΣΦΕΕ και την υποστήριξη των Angelini Pharma, ΒΙΑΝΕΞ A.E., Elpen, Φαρμασέρβ Lilly, Novo Nordisk, Pfizer, Roche.