Εξαπλώνεται ο ιός του Δυτικού Νείλου

Με γρήγορους ρυθμούς αυξάνει ο αριθμός των νέων λοιμώξεων από τον ιό του Δυτικού Νείλου που εντοπίζονται σε εβδομαδιαία βάση στη χώρα μας. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, από τις αρχές του φετινού καλοκαιριού μέχρι και σήμερα είχαν διαγνωστεί 43 κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, από τα οποία τα 21 την τελευταία εβδομάδα.

Από το σύνολο των ασθενών που έχουν δηλωθεί έως τώρα, οι 35 παρουσίασαν εκδηλώσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση), ενώ οκτώ ασθενείς είχαν ήπια συμπτώματα (κυρίως πυρετό).

Υπενθυμίζεται ότι κατά την περυσινή περίοδο συνολικά είχαν καταγραφεί 48 περιστατικά της νόσου και πέντε θάνατοι.

Τουλάχιστον μέχρι χθες 16 ασθενείς νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία, ένας εκ των οποίων σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Είκοσι πέντε ασθενείς νοσηλεύτηκαν και έλαβαν εξιτήριο από το νοσοκομείο, ενώ δύο δεν χρειάστηκαν νοσηλεία. Θάνατοι ασθενών με λοίμωξη από τον ιό κατά τη φετινή περίοδο δεν έχουν αναφερθεί.

Από το σύνολο των ασθενών οι 18 εκτέθηκαν στον ιό σε περιοχές της Αττικής και συγκεκριμένα σε Μέγαρα, Ελευσίνα, Ασπρόπυργο και Ηλιούπολη.

Ωστόσο, μεμονωμένα περιστατικά της νόσου έχουν δηλωθεί και από τις Περιφέρειες Θεσσαλονίκης, Βοιωτίας, Εύβοιας, Ημαθίας, Κορινθίας και Πέλλας, ενώ εκτιμάται ότι ένας ασθενής εκτέθηκε στον ιό ενώ βρισκόταν στη Σαλαμίνα.

Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, αναμένεται η εμφάνιση και άλλων κρουσμάτων της λοίμωξης, σε ήδη γνωστές αλλά και σε νέες περιοχές, κατά το προσεχές διάστημα.

Η μετάδοση

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται στους ανθρώπους κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από μολυσμένα πτηνά, τα οποία αποτελούν την κύρια φυσική δεξαμενή (reservoir) του ιού.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου εισάγεται σε μία περιοχή με μολυσμένα άγρια μεταναστευτικά πτηνά και στη συνέχεια μεταδίδεται στα κουνούπια της περιοχής και σε τοπικούς πληθυσμούς -κυρίως άγριων- πτηνών.

Από τα μολυσμένα κουνούπια μολύνονται οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια.

Οι πιο σημαντικοί διαβιβαστές του ιού θεωρούνται τα κουνούπια του γένους Culex (δηλαδή τα «κοινά» κουνούπια), που υπάρχουν παντού, σε αστικό και αγροτικό περιβάλλον. Το 75-80% των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν καθόλου συμπτώματα, περίπου 20-25% εμφανίζουν ήπια αυτοπεριοριζόμενη ιογενή νόσο και λιγότερο από 1% των ατόμων που μολύνονται εμφανίζουν πιο σοβαρή νόσο: εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα. Με πιο σοβαρή νόσηση κινδυνεύουν κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα. Δεν υπάρχει για τους ανθρώπους ειδική θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό.

Επιδημιολογικά δεδομένα

Ο ιός του Δυτικού Νείλου εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Αφρική και πλέον έχει παγκόσμια κατανομή, σε Αμερική, Ευρώπη, Ασία και Αυστραλία.

Στην Ευρώπη, κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί ήδη από τη δεκαετία του 1960, με την πρώτη μεγάλη επιδημία το 1996-1997 στη Ρουμανία.

Εκτοτε, καταγράφονται κρούσματα σε διάφορες χώρες, κυρίως της κεντρικής και νότιας Ευρώπης, ενώ από το 2010 και μετά καταγράφονται εποχικές επιδημίες σε κάθε περίοδο μετάδοσης, καθιστώντας τον ιό μείζον θέμα δημόσιας υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η επιδημιολογία του ιού είναι σύνθετη και ως εκ τούτου θεωρείται σε παγκόσμιο επίπεδο απρόβλεπτη η κυκλοφορία του ιού και η γεωγραφική του κατανομή σε κάθε περίοδο μετάδοσης.

Κατά τη φετινή περίοδο, 2018, έχει καταγραφεί πρώιμη έναρξη της κυκλοφορίας του ιού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη χώρα μας, με την εμφάνιση ανθρώπινων περιστατικών από τα τέλη Μαΐου - αρχές Ιουνίου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με καταγραφές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λοιμώξεων (ECDC), το 2018, μέχρι τις 3 Αυγούστου έχουν συνολικά καταγραφεί 111 κρούσματα της νόσου σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με 51 κρούσματα στην Ιταλία (και 2 θανάτους), 43 κρούσματα στην Ελλάδα, 10 κρούσματα στην Ουγγαρία και 7 στη Ρουμανία, ενώ 70 κρούσματα έχουν καταγραφεί ήδη και στη Σερβία (με 4 θανάτους).

Επίσης, καταγράφεται τρέχουσα απότομη αύξηση των κρουσμάτων τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες χώρες (όπως στην Ιταλία και τη Σερβία).

Παράγοντες που πιθανόν συνετέλεσαν στην πρώιμη έναρξη της περιόδου κυκλοφορίας του ιού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σε σχέση με προηγούμενα έτη, θεωρούνται οι φετινές κλιματικές συνθήκες, με τις απροσδόκητα αυξημένες θερμοκρασίες του περιβάλλοντος κατά τους εαρινούς μήνες και τις αυξημένες βροχοπτώσεις στην αρχή του καλοκαιριού (πολύ πάνω από των προηγούμενων ετών).

Οδηγίες προς κοινό

Επισημαίνεται η ανάγκη σχολαστικής τήρησης των μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια (φυλλάδιο, παρουσίαση), σε όλη την επικράτεια.

Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν (επιγραμματικά): κατάλληλα ρούχα που να καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο το σώμα, χρήση εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών σώματος (κατά προτίμηση με δραστικές ουσίες με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα) και εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών/εντομοκτόνων χώρου, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης.

Σήτες και κουνουπιέρες απαραίτητες, όπως και η χρήση κλιματισμού (ανεμιστήρων, air-condition), η απομάκρυνση στάσιμου νερού από τις αυλές και τα μπαλκόνια (κάλυψη ή αναποδογύρισμα περιεκτών/δοχείων που συλλέγουν νερό ή ανανέωση του νερού τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα).

Ομάδες υψηλότερου κινδύνου για σοβαρή νόσηση (άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα με υποκείμενα νοσήματα) πρέπει να είναι ιδιαίτερα σχολαστικά στην αυστηρή τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια.