Εγκλήματα λευκού κολάρου στην Ελληνική Ακαδημία

[ Στη φωτογραφία από αριστερά προς τα δεξιά: Ο εγκληματολόγος Χρήστος Κουρούτζας, η Αν. Καθηγήτρια Μαρία Νικολακάκη, ο επιστημονικός σύμβουλος του Ολλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών Δρ Τρύφων Μπαμπίλης, δύο από τους συγγραφείς του τόμου η Επ. Καθηγήτρια Αιμιλία Βουλβούλη και ο Αν. Καθηγητής Στράτος Γεωργούλας, ο Πρέσβης της Ολλανδίας στην Ελλάδα Caspar Veldkamp, οι επιμελητές του τόμου Καθηγητές Judith Van Erp και Wim Huisman. Στην άκρη διακρίνεται ο Διευθυντής του Ολλανδικού Ινστιτούτου Δρ Winfred Van de Put. ]

Το έγκλημα του κολάρου είναι έγκλημα που διαπράττεται από υψηλόβαθμους αξιωματούχους (με υψηλό στάτους και υψηλό κοινωνικό κύρος) δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών και ονομάζεται έτσι σε αντίθεση με τα εγκλήματα μπλε κολάρου τα οποία διαπράττονται από άτομα χαμηλού κοινωνικού στάτους. Έλκει την ονομασία του από τα αγγλικά, όπου γίνεται διαχωρισμός μεταξύ blue collar υπαλλήλων και white collar υπαλλήλων. Καλλιεργείται άραγε κάτι τέτοιο στην ελληνική ακαδημαίκή κοινότητα;

Ένας από τους σημαντικότερους ακαδημαϊκούς εκδοτικούς οίκους στον κόσμο, ο «Routledge» παρουσίασε στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών τον συλλογικό τόμο «The Routledge Handbook of White-collar and Corporate Crime in Europe» στο οποίο συμμετείχαν και δύο Έλληνες ακαδημαϊκοί, η Αιμιλία Βουλβούλη επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου AGU της Τουρκίας και ο Στράτος Γεωργούλας, αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μετά από πρόσκληση. 

Σημαντικοί εγκληματολόγοι από όλον τον κόσμο περιγράφουν για πρώτη φορά το φαινόμενο του λευκού κολάρου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η βασική ιδέα του συλλογικού τόμου είναι πως τα θύματα των εγκλημάτων του λευκού κολάρου είναι πολλά εξαιτίας της φύσης του εγκλήματος μιας και όταν πρόκειται για υπεξαίρεση χρημάτων για παράδειγμα για ιδιωτικοποιήσεις ή για χρηματιστηριακές φούσκες, ο αριθμός αυτών που επηρεάζονται είναι τεράστιος. Επίσης αναφέρεται ότι τέτοιου είδους εγκλήματα ανήκουν στον σκοτεινό αριθμό της εγκληματικότητας εξαιτίας κυρίως του προφίλ των δραστών. Όλα τα κεφάλαια του βιβλίου στηρίζονται σε έρευνα. 

Συγκεκριμένα στο κείμενο των Βουλβούλη και Γεωργούλα «Within our walls: White-collar Crime in Greek Academia» αυτό που προκύπτει είναι πως η εγκληματικότητα αυτού του τύπου στην ελληνική ακαδημία είναι υπαρκτή και πολυποίκιλη (οικονομικά εγκλήματα, εγκλήματα που σχετίζονται με την ελευθερία του λόγου, εγκλήματα αδιαφάνειας σε προσλήψεις, κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας κτλ) και σε μεγάλο βαθμό ανήκει κι αυτή στο σκοτεινό αριθμό της εγκληματικότητας. «Κάτι βέβαια που πρέπει να αλλάξει έτσι ώστε και γνωστά να γίνονται ώστε να τιμωρούνται οι δράστες,» εξηγούν συγγραφείς που τονίζουν ότι «η πρόληψη είναι πάντα το ζητούμενο». Αυτό, προσθέτουν, μπορεί να γίνει με δομές ελέγχου υπόλογες στην κοινωνία και όχι στην αγορά «όπως είναι τώρα τα Συμβούλια Ιδρύματος. Αυτονομία δε σημαίνει ασυδοσία». 

Κάτι τέτοιο, καταλήγουν, «δεν μπορεί να συμβεί σε μία νεοφιλελεύθερη κοινωνία όπου τα πανεπιστήμια μιμούνται τις επιχειρήσεις αλλά σε μία κοινωνία με κοινωνικοποιημένη οικονομία και παιδεία.» Το πρόβλημα, εξηγεί στην «Εφ.Συν» η κ. Βουλβούλη «είναι το "Νέο Πανεπιστήμιο" της Διαμαντοπούλου το οποίο είναι εκγληματογόνο εντείνοντας το ήδη υπάρχον πρόβλημα που η ίδρυση των Ειδικών Λογαριασμών Έρευνας δημιούργησε στη δεκαετία του 1990 στην προσπάθεια εναρμόνισης της ελληνικής ακαδημίας με τη συμφωνία της Bologna».