«Κόλλησε» ξανά το μετρό

Γόρδιος δεσμός το μετρό Θεσσαλονίκης, το οποίο μάλλον δεν θα δει φως ούτε με μια γενναία πολιτική απόφαση. Την ώρα που η κυβέρνηση διά των αρμοδίων υπουργών εμφανίζεται να πλησιάζει σε λύση, ώστε το έργο να ξεκολλήσει, έξι φορείς της πόλης προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για το θέμα των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, περιπλέκοντας την κατάσταση.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης-Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης και ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ) βάζουν στο στόχαστρο την απόφαση Μπαλτά του περασμένου Οκτώβρη.

Σύμφωνα με τους έξι φορείς, η απόφαση του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αριστείδη Μπαλτά, βάσει της οποίας εγκρίνεται η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης για την in situ (επί τόπου) διατήρηση των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, είναι πλημμελώς αιτιολογημένη.

Επιπλέον εκφράζουν φόβους για εκ των υστέρων κατάργηση του συγκεκριμένου σταθμού, που θα στοιχίσει σε χρόνο και χρήμα, ενώ θα μειώσει σημαντικά τη χρησιμότητα συνολικά του έργου.

Στην προσφυγή αναφέρονται πέντε λόγοι, για τους οποίους η κατάργηση του σταθμού είναι απαγορευτική για το σύνολο του έργου, βάσει όλων των μελετών που έχουν εκπονηθεί μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα:

1. Εάν καταργηθεί ο σταθμός Βενιζέλου, τότε οι δύο γειτονικοί, αυτοί της Δημοκρατίας και της Αγ. Σοφίας, θα απέχουν μεταξύ τους γύρω στα 1.200 μ. (υπενθυμίζουμε ότι οι αποστάσεις σταθμών στο κέντρο πόλεων είναι συνήθως 600-1.000 μ.).

Οι μελέτες καταλήγουν ότι μια τόσο μεγάλη απόσταση απαιτεί υποχρεωτικά κάποιο ενδιάμεσο φρέαρ αερισμού με σχετικές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και εξόδους επιβατών για έκτακτες καταστάσεις, σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές ασφαλείας έργων μετρό.

Αυτό σημαίνει -εκτός των άλλων- νέες ανασκαφές στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης, άρα νέες καταστροφές αρχαίων.

2. Στον σταθμό της Βενιζέλου βρίσκονται όλα τα ηλεκτρομηχανολογικά και σιδηροδρομικά συστήματα του έργου (46 σε αριθμό) και σε περίπτωση κατάργησής του πρέπει να επανασχεδιαστούν ή να τροποποιηθούν.

Ενα τέτοιο ενδεχόμενο απαιτεί τουλάχιστον τρία χρόνια πρόσθετων εργασιών και τεράστια χρηματικά ποσά. Το μετρό Θεσσαλονίκης έχει σχεδιαστεί να κινείται αυτόματα, χωρίς μηχανοδηγό.

3. Με την κατάργηση του σταθμού θα απαιτηθεί η επαναχωροθέτηση των αυτοματοποιημένων λειτουργικών συστημάτων στους παρακείμενους σταθμούς Δημοκρατίας και Αγ. Σοφίας, οι οποίοι θα πρέπει να επανασχεδιαστούν ριζικά από αρχιτεκτονική, ηλεκτρομηχανολογική και στατική άποψη.

4. Σε ενδεχόμενη κατάργηση του σταθμού Βενιζέλου, η προβλεπόμενη επιβατική του κίνηση θα μεταφερθεί υποχρεωτικά στους γειτονικούς σταθμούς Δημοκρατίας και Αγ. Σοφίας.

Η πρωινή κίνηση του σταθμού, σε ώρες αιχμής, έχει υπολογιστεί γύρω στους 9.000 επιβάτες, χωρίς μάλιστα να λαμβάνεται υπόψη η μελλοντική επέκταση του μετρό προς την Καλαμαριά και τη Σταυρούπολη, που θα αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των εν δυνάμει επιβατών του.

Επομένως, οι δύο γειτονικοί σταθμοί θα επιβαρυνθούν σε ώρες αιχμής κατά 4.500 επιβάτες έκαστος. Κανείς όμως από τους δύο δεν έχει τις προδιαγραφές, για να δεχτεί μια τέτοια αύξηση.

Σε περιπτώσεις, π.χ. εκκένωσης του σταθμού λόγω έκτακτου συμβάντος, τα προβλεπόμενα κλιμακοστάσια δεν επαρκούν.

5. Η κατάργηση του σταθμού Βενιζέλου, ενός σταθμού που βρίσκεται στην καρδιά του εμπορικού κέντρου της πόλης, θα μειώσει σημαντικά τη χρησιμότητα του μετρό, αφού δεν θα εξυπηρετείται πλέον μεγάλο τμήμα του κέντρου της πόλης, όπου εκτός της αγοράς υπάρχουν πολυάριθμα υποκαταστήματα τραπεζών, σημαντικά μνημεία και το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης.

Τι προβλεπόταν

Η απόφαση Μπαλτά, που εκδόθηκε τον περασμένο Οκτώβριο:

■ Εγκρίνει την κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων.

■ Θεωρεί όμως ότι «δεν υπάρχει εμπεριστατωμένη μελέτη και ζητά να εκπονηθεί νέα από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και την “Αττικό Μετρό”, σε συνδυασμό με τα παρακείμενα μνημεία, ανεξάρτητα από την κατασκευή ή όχι του σταθμού».

Οι φορείς υποστηρίζουν ότι το υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε αιφνιδιαστικά και, με την αποδοχή μιας πρότασης του Δήμου Θεσσαλονίκης, ανακαλεί τις προηγούμενες αποφάσεις του.

Θεωρεί ότι η νέα τοποθέτηση ελήφθη με αυθαίρετο τρόπο και ανατρέπει όλη την πορεία του έργου, καθιστώντας αβέβαιο πλέον το μέλλον του σταθμού και των αρχαιοτήτων.

Ερωτηθείς χθες ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, δεν ήταν πρόθυμος να σχολιάσει την προσφυγή των φορέων. «Το θέμα είναι ότι η απόφαση του υπουργού λέει αυτά που λέει.

Εμείς έχουμε κάνει μία πρόταση, μία ιδέα για το πώς μπορεί να λειτουργήσει ο σταθμός. Από εκεί και πέρα εγώ δεν θέλω να σχολιάσω την πρόταση των φορέων», δήλωσε ο Γιάννης Μπουτάρης.