Συναγερμός για το κύμα καύσωνα - Τα μέτρα και οι συστάσεις

Το Υπουργείο Υγείας υπενθύμισε τις συστάσεις προς τους πολίτες, σχετικά με τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης και ειδικά των ευάλωτων ατόμων για την αντιμετώπιση του καύσωνα.

Παθολογικές καταστάσεις από υψηλές θερμοκρασίες και οδηγίες αντιμετώπισής τους

Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια κ.λ.π. ), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας. Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία. Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με: ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C ), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμοί, απώλεια συνείδησης ή κώμα.

Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος:

Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό κατά προτίμηση κλιματιζόμενο (ανωτέρω σχετ.), πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, 1 μέρος χυμού σε 4 μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί κ.λ.π.

Ποιος κινδυνεύει από τις υψηλές θερμοκρασίες:

• ηλικιωμένοι
• μωρά και μικρά παιδιά
• έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
• άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα
• άτομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον
• άτομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λ.π.)
• άτομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο)
• άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.

Γενικές οδηγίες προφύλαξης:

• Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται.
• Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.
• Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.
• Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους.
• Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.
• Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δε διαθέτουν κλιματισμό.
• Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματισμού τους λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερόμενα στο πρώτο εδάφιο των γενικών οδηγιών (ανωτέρω σχετ.), για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.
• Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στο λαιμό.
• Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
• Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.
• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.
• Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.
• Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισμό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδεται όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με φαινόμενα αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Μέτρα προστασίας των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς τον τρόπο λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, από την Τρίτη έως και την Πέμπτη, περιγράφονται σε εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών.

Ειδικότερα, για τους δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες προβλέπεται η εφαρμογή τηλεργασίας. Εφόσον αυτό δεν είναι εφικτό, λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, τότε μπορούν να μην προσέλθουν στην υπηρεσία τους κάνοντας χρήση ειδικής άδειας. Η υπαγωγή τους στις ευπαθείς ομάδες διαπιστώνεται βάσει των σχετικών στοιχείων που τηρούνται ήδη για τον υπάλληλο ή σε συνεργασία με τον Ελεγκτή Ιατρό της Υπηρεσίας ή τον ιατρό εργασίας ή κατόπιν προσκόμισης από τον ίδιο τον υπάλληλο σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης, από την οποία να προκύπτει η πάθηση.

Ως προς τους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι δεν εμπίπτουν σε ευπαθείς ομάδες, θα μπορούν επίσης να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με τηλεργασία, και όπου αυτό δεν είναι εφικτό θα εφαρμόζεται ευέλικτο ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης. Ειδικά για τους υπαλλήλους που η φύση των καθηκόντων τους απαιτεί την παροχή εργασίας σε εξωτερικούς χώρους, θα πρέπει να κάνουν χρήση των προβλεπόμενων μέσων ατομικής προστασίας, ενώ συστήνεται η αποφυγή εργασίας τις ώρες αιχμής του καύσωνα (12.00 -17.00).

Προς αποφυγή της ταλαιπωρίας των πολιτών, αλλά και για την προστασία της υγείας τους, διευκρινίζεται ότι τυχόν ραντεβού με Δημόσιες υπηρεσίες που έχουν προγραμματιστεί κατά τις ώρες αιχμής του καύσωνα, θα πρέπει να επαναπρογραμματιστούν με μέριμνα των υπηρεσιών.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του Δημοσίου οφείλουν να παρέχουν αδιαλείπτως τις υπηρεσίες τους στους πολίτες και να μεριμνούν για την εύρυθμη λειτουργία τους.

1) Διδασκαλία ή διεξαγωγή εξετάσεων

• Να χρησιμοποιηθούν, όπου υπάρχει δυνατότητα, σκιερές και δροσερές αίθουσες, καθώς και αίθουσες που διαθέτουν κλιματιστικά, ανεμιστήρες δαπέδου, όπου υπάρχουν. Οι χώροι πρέπει να είναι καλά αεριζόμενοι και να γίνεται χρήση ηλιοπροστασίας στα παράθυρα (π.χ. κουρτινών και λοιπών προστατευτικών καλυμμάτων).
• Να υπάρχει ευχέρεια στη διάθεση νερών και χυμών στους μαθητές/ μαθήτριες, με μέριμνα κυρίως των Σχολικών Επιτροπών.
• Να καταβληθεί κάθε προσπάθεια από τον Σύλλογο Διδασκόντων, ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις στις διαδικασίες των προαγωγικών / απολυτηρίων εξετάσεων.
• Τέλος, σε περίπτωση υπερφόρτωσης του δικτύου παρακαλούνται οι ΠΔΕ και οι ΔΔΕ να βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία με τον ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των πανελλαδικών εξετάσεων να ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις αυξομείωσης της τάσης του ρεύματος, να μη γίνονται διακοπές ρεύματος και να αποκαθίστανται άμεσα τυχόν βλάβες.

2) Αποφυγή δραστηριοτήτων στον ήλιο

Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων οι μαθητές/ μαθήτριες παραμένουν σε χώρο σκιερό ή εντός αίθουσας.
• Συστήνεται μειωμένη αθλητική δραστηριότητα του μαθήματος φυσικής αγωγής με διαχείριση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τον/την εκπαιδευτικό ΠΕ11- φυσικής αγωγής σε χώρους σκιερούς, αξιοποιώντας τις υποδομές της εκάστοτε σχολικής μονάδας (π.χ. γυμναστήριο, σκέπαστρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων) ή/και θεωρητική προσέγγιση του μαθήματος φυσικής αγωγής στις αίθουσες (π.χ. ενημέρωση για τους ολυμπιακούς αγώνες και τα ολυμπιακά αθλήματα).
• Κατά την υλοποίηση των προγραμματισμένων εκδηλώσεων για τη λήξη του σχολικού έτους τα σχολεία θα πρέπει να λάβουν κάθε πρόσφορο, κατά την κρίση τους, μέτρο για την προστασία των μαθητών/τριών.

3) Συστάσεις προς τους γονείς/κηδεμόνες και μαθητές/τριες για:

• Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα
• Χρήση καπέλου
• Χρήση αντιηλιακής κρέμας
• Μικρά και ελαφριά γεύματα
• Λήψη άφθονων υγρών (νερού, χυμών φρούτων)
• Παιδιά που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλεύονται τον θεράποντα γιατρό τους για να λαμβάνουν επιπρόσθετες οδηγίες.

4) Συστάσεις για Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης

Οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης που έχουν στην ευθύνη τους σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε περιοχές, όπως της Αττικής, της Ανατολικής Στερεάς, της Ανατολικής Πελοποννήσου, όπου με βάση τις προβλέψεις της ΕΜΥ αναμένεται ένταση των φαινομένων, καλούνται  να συντονίσουν τις ενέργειές τους με τους/τις Διευθυντές/ντριες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τους/τις κατά τόπους Δημάρχους για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων και την ενδεχόμενη λήψη απόφασης από Δημάρχους για κλείσιμο των σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο. 

Καλεί τους πολίτες: 

• Να παραμένουν σε χώρους δροσερούς και σκιερούς μακριά από συνωστισμό, να χρησιμοποιούν κλιματιστικά μηχανήματα ή ανεμιστήρες και να αποφεύγουν τη βαριά σωματική εργασία σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία, άπνοια και μεγάλη υγρασία.

• Να αποφεύγουν την ηλιοθεραπεία, όπως και το βάδισμα ή το τρέξιμο κάτω από τον ήλιο και να φορούν καπέλο και γυαλιά ηλίου και ρούχα ανοιχτόχρωμα από ύφασμα που επιτρέπει στο δέρμα να αερίζεται και διευκολύνει την εξάτμιση του ιδρώτα, αποφεύγοντας τα συνθετικά υφάσματα.

• Να καταναλώνουν ελαφρά γεύματα με φρούτα και λαχανικά, περιορίζοντας τα λιπαρά και την ποσότητα του φαγητού.

• Να πίνουν άφθονο νερό και χυμούς φρούτων, αποφεύγοντας τα οινοπνευματώδη.

Ιδιαίτερη μέριμνα συνιστάται για τα μωρά και τα μικρά παιδιά, καθώς και τους ηλικιωμένους και τους πάσχοντες από χρόνια νοσήματα για την προστασία τους από τις υψηλές θερμοκρασίες