Σε προεκλογική φιέστα μετέτρεψε η κυβέρνηση τη χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος πολιτικής προστασίας «Αιγίς», συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ, ενόψει της αντιπυρικής περιόδου που ξεκινά την Πρωτομαγιά. Παρουσιάστηκαν αρκετά πολλά υποσχόμενα σχέδια με αναβάθμιση σε μέσα και τεχνολογίες, ακόμα περισσότερα «θα» και καλές προθέσεις τύπου... μετρό Θεσσαλονίκης. Εξάλλου, το βασικό ερώτημα που συνεχίζει ναι «καίει» είναι πόσο (πολύ) ανοχύρωτοι θα βρεθούμε και φέτος, αφού οι διαγωνισμοί του «Αιγίς» έχουν προκηρυχτεί ή προκηρύσσονται με fast track διαδικασίες μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά φέτος δεν θα υπάρξει καμία ουσιαστική ενίσχυση της Πυροσβεστικής γιατί οι παραπάνω διαδικασίες μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων είναι αρκετά χρονοβόρες.
Οι προμήθειες θα είναι ετοιμοπόλεμες από το 2025 και ακόμα πιο μετά, έως και το 2027-2028. Κάτι που παραδέχτηκαν και οι ίδιοι οι Βασίλης Κικίλιας και Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας για μια φετινή πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο στην οποία θα δοθεί μάχη! Μάλλον άνιση, θα προσθέταμε, την ίδια ώρα που αρκετά από τα χρόνια προβλήματα στην Πυροσβεστική και την Πολιτική Προστασία παραμένουν δυσεπίλυτα και το νέο δόγμα πυρόσβεσης με άμεση προσβολή των εστιών της φωτιάς με τα εναέρια μέσα δεν αποτελεί πανάκεια ενώ εκτοξεύει ακόμα περισσότερο το κόστος.
Το πρόγραμμα «Αιγίς»
Το πρόγραμμα-μαμούθ εκσυγχρονισμού των υποδομών της Πολιτικής Προστασίας «Αιγίς» βασίζεται σε 4 άξονες.
Ο πρώτος αφορά την αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων, με το κόστος να ανέρχεται σε 216 εκατ. ευρώ, ο δεύτερος νέα εξελιγμένα συστήματα προειδοποίησης και μέσα πρόληψης, κόστους 346 εκατ. ευρώ, ο τρίτος εξοπλισμό όπως και μέσα υποστήριξης-συντονισμού, κόστους 193 εκατ. ευρώ, και ο τέταρτος επιχειρησιακό εξοπλισμό και μέσα αντιμετώπισης, ύψους 1,3 δισ. ευρώ. Στον τέταρτο άξονα εντάσσεται και η πιο κοστοβόρα από όλα τα μέτρα προμήθεια των 7 νέων Καναντέρ τύπου 515 που κυρώθηκε από τη Βουλή αλλά και τον πρωθυπουργό κατά την επίσκεψή του στον Καναδά πριν από έναν μήνα. Βέβαια, τα νέα αεροπλάνα θα αργήσουν αρκετά να έρθουν και πιθανότατα θα τα δούμε στην Ελλάδα μετά το 2027 καθώς ακόμα δεν έχει οργανωθεί πλήρως ούτε η νέα γραμμή παραγωγής τους.
Οσον αφορά τους τρεις πρώτους άξονες του προγράμματος, στον πρώτο περιλαμβάνεται η προμήθεια 465 οχημάτων μεταφοράς, δασοπυρόσβεσης και αντιμετώπισης λοιπών καταστροφών για το προσωπικό. Μαζί με τα υπόλοιπα που θα ανήκουν αμιγώς στην Πυροσβεστική, προστίθενται συνολικά στον στόλο της Πολιτικής Προστασίας 1.100 πυροσβεστικά και λοιπά οχήματα. Δεύτερο άξονα του προγράμματος αποτελούν τα συστήματα προειδοποίησης και τα µέσα πρόληψης, στα οποία συγκαταλέγεται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης κινδύνων και πρόληψης που θα στηρίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη. Επίσης, η αναβάθμιση του «112» με στόχο την αποτελεσματικότερη λειτουργία του, όπως και η προμήθεια 250 ασθενοφόρων που αποτελεί πάγιο αίτημα και του υπουργείου Υγείας.
Ο τρίτος άξονας του «Αιγίς», που εστιάζει στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την προµήθεια τριών ελικοπτέρων µεσαίου τύπου για ειδικές και υγειονομικές αποστολές, όπως και την προμήθεια άλλων μικρότερων ευέλικτων αεροσκαφών για την επιτήρηση των μετώπων αλλά και τη μεταφορά δασοκομάντος. Εδώ εντάσσεται και η αγορά περίπου 100 drones και των 13 κινητών κέντρων επιχειρήσεων, ενός για κάθε περιφέρεια της χώρας.
Φέτος όμως τα δύσκολα
Ολα τα παραπάνω θα είναι διαθέσιμα όταν προχωρήσει και δρομολογηθεί το πρόγραμμα που περιλαμβάνει δεκάδες διαγωνισμούς για τις συγκεκριμένες προμήθειες, τους οποίους θα τρέχει και θα συντονίζει κεντρικά το ΤΑΙΠΕΔ. Μέχρι τότε ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, Βασίλης Κικίλιας, συνεχίζει να κάθεται και φέτος σε ηλεκτρική καρέκλα, επαναλαμβάνοντας όπου παίρνει δημόσιο βήμα ότι έρχεται ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι!
Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που μίλησε για το τρίπτυχο πρόληψη-αποκατάσταση-καταστολή, όπως και την ιερή προτεραιότητα προστασίας της ανθρώπινης ζωής. Πριν από τον πρωθυπουργό είχε μιλήσει στέλεχος της Πυροσβεστικής που χρησιμοποίησε αρκετές φορές τη φράση «για να γυρίσουν τα παιδιά σπίτι», συμπυκνώνοντας το νόημα του έργου των ανθρώπων της Πολιτικής Προστασίας. Ορισμένοι θεωρούν ότι η συγκεκριμένη ομιλία αποτέλεσε μια διακριτική κριτική προς την κυβέρνηση για τα Τέμπη, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να απαντά ότι για τον άνθρωπο υπάρχει τελικά η πολιτική «για να γυρίσουν τα παιδιά σπίτι». Ομως για φέτος ζήτησε να προετοιμαστούμε (σε πρώτο πληθυντικό) για ένα δύσκολο καλοκαίρι και αποφάνθηκε σε ένα προεκλογικό κρεσέντο με κομματικό ακροατήριο: «Την 9η Ιουνίου οι Ελληνίδες και οι Ελληνες θα δηλώσουν τελικά με τον τρόπο τους αν επιθυμούν η χώρα μας να παραμείνει σε αυτή την τροχιά προόδου που ακολουθεί εδώ και πέντε χρόνια, μακριά από πειράματα και μακριά από νέες περιπέτειες».
Οι πληγές που παραμένουν ανοιχτές
Πέρα από τη φιέστα του πρωθυπουργού και του Βασίλη Κικίλια, αρκετά προβλήματα στον τομέα της πυρόσβεσης και της Πολιτικής Προστασίας όχι απλώς παραμένουν αλλά διογκώνονται. Εκτός από τις γνωστές εδώ και καιρό 4.000 κενές θέσεις πανελλαδικά και τον υψηλότατο μέσο όρο ηλικίας (49 έτη), πηγές που μίλησαν στην «Εφ.Συν.» τόνισαν ότι πέρα από τις ελλείψεις δεν γίνεται ούτε ορθολογική χρήση και κατανομή του υπάρχοντος προσωπικού. Παράλληλα, παραμένουν αρκετά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα του συντονισμού των εθελοντών και εθελοντικών ομάδων, ενώ προβληματισμός επικρατεί για την ετοιμότητα όλων των πτητικών μέσων που θα ριχτούν στη μάχη με τις φλόγες.
Η πιο οργανωμένη έλευση των πυροσβεστών από τις χώρες της Ε.Ε. δεν αρκεί για να αντιμετωπίσει αυτές τις τρύπες, λειτουργώντας και πάλι σαν παυσίπονο. Συνδικαλιστής της Πυροσβεστικής μιλά στην εφημερίδα μας για εσωτερικό αναβρασμό που επικρατεί στο Σώμα από τα ανώτερα ώς και τα κατώτερα κλιμάκια για διαχειριστικούς λόγους, με το σύστημα των μεταθέσεων, με την απλήρωτη υπερεργασία και τον υψηλότατο μέσο όρο ηλικίας που έχει «βαρύνει» τους ήδη υπηρετούντες. Μάλιστα, βλέπουν μια απαξιωτική στάση προς τους ίδιους από την κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο, που δεν μπορεί να διαφημίζει μόνο προγράμματα ενίσχυσης χωρίς να εστιάζει ανθρωποκεντρικά στους ίδιους τους ανθρώπους που δίνουν την καθημερινή μάχη με τις φλόγες.
Επίσης, οι καθυστερήσεις και τα γραφειοκρατικά κωλύματα στους καθαρισμούς των δασών αλλά και των περιαστικών ζωνών αποτελούν κοινό μυστικό σε αρκετές περιοχές της χώρας. Τα προγράμματα Antinero I, II, III, χρηματοδοτούμενα συνολικά με 415 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, βρίσκονται πάντοτε σε εξέλιξη, όμως σε αρκετές περιπτώσεις οι καθαρισμοί δεν καταφέρνουν να ολοκληρωθούν έγκαιρα. Οπως αναφέρει στην «Εφ.Συν.» έμπειρο στέλεχος της Πυροσβεστικής: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανθρώπινη ζωή εντοπίζεται στις περιοχές μίξης αστικής και δασικής ζώνης. Τέτοιο παράδειγμα ήταν το Μάτι. Για να προχωρήσουν τους καθαρισμούς οι δήμοι χρειάζονται εγκρίσεις από τα αρμόδια Δασαρχεία κι εκεί σημειώνονται και πάλι καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά κωλύματα. Αρκετοί δήμοι δεν ασχολούνται, άλλοι εγκλωβίζονται στη γραφειοκρατία με αποτέλεσμα περιπτώσεις όπως πέρυσι στη Ρόδο». Παράλληλα, αρκετές δημοτικές αρχές διαμαρτυρήθηκαν έντονα για την προσπάθεια του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να τους «μετακυλίσει» την ευθύνη μέσω του νέου κανονισμού αντιπυρικής προστασίας που είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη...
Ξεκίνημα με αρνητικό ρεκόρ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), έως τις 14 Απριλίου 2024 είχαν καεί 9.330 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων. Πρόκειται για αρνητικό ρεκόρ 17ετίας σε σχέση με τον μέσο όρο των 1.839 στρεμμάτων μεταξύ 2006-2023.
Νέο δόγμα σημαίνει κοινός σχεδιασμός και πρόληψη, όχι καταστολή
Τα μέτρα που θα εφαρμοστούν κατά τον υπουργό κ. Κικίλια στην επερχόμενη αντιπυρική περίοδο δεν συνιστούν νέο δόγμα αλλά προβάλλονται έτσι για επικοινωνιακούς λόγους. Οσο η διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στηρίζεται στην καταστολή των πυρκαγιών και μάλιστα στην αεροπυρόσβεση, δεν πρόκειται για νέο δόγμα. Νέο δόγμα είναι η Πολιτεία να ρίξει το βάρος και να χρηματοδοτήσει την πρόληψη με τα 2/3 της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης για την πυροπροστασία και το υπόλοιπο 1/3 στην καταστολή. Εως σήμερα, από το 1998 που με τον Ν. 2612/1998 ανατέθηκε η δασοπυρόσβεση (καταστολή των δασικών πυρκαγιών) στο Π.Σ. και η πρόληψη αυτών στη Δασική Υπηρεσία, συμβαίνει το αντίθετο. Επίσης στο νέο δόγμα πρέπει να ενταχθεί και ο κοινός μεταξύ Πυροσβεστικής και Δασικής Υπηρεσίας επιχειρησιακός σχεδιασμός, κάτι που απαραδέκτως δεν γίνεται.
Ανδριανός Γκουρμπάτσης, τέως υπαρχηγός Πυροσβεστικής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας