Σε μια σειρά σημαντικών ιστορικών, νομικών αλλά και κοινωνιολογικών συμπερασμάτων προχώρησαν Ελληνες και ξένοι διαπρεπείς ιστορικοί γύρω από τις μετακινήσεις πληθυσμών στη Βαλκανική Χερσόνησο -και όχι μόνο- την περίοδο 1900-1951 κατά τη διάρκεια ομότιτλου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αλεξανδρούπολη.
Μίλησαν εξέχουσες ακαδημαϊκές προσωπικότητες από την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, μεταξύ των οποίων ο γνωστός ιστορικός και γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη δημοκρατία, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ο Αγγελος Συρίγος, βουλευτής και υπουργός των κυβερνήσεων Μητσοτάκη, ο Γάλλος διπλωμάτης και πολιτικός επιστήμονας Michel Foucher και ο επί χρόνια διευθυντής του γραφείου πολιτικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ στη Θράκη και άριστος γνώστης των μειονοτικών ζητημάτων, πρέσβης ε.τ. Αλέξης Αλεξανδρής.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως εισήγηση πραγματοποίησε και ο πολύ γνωστός Τούρκος ιστορικός Onur Yildirim, καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας. Πράγματι, όποιος παρακολούθησε το συνέδριο είχε την ευκαιρία να ακούσει έναν γόνιμο και ενδιαφέροντα επιστημονικό διάλογο που αναπτύχθηκε πάνω σε ιστορικά ζητήματα που παραμένουν φλέγοντα στις συνειδήσεις μεγάλης μερίδας του λαού των Βαλκανίων, γύρω από τα οποία αναμφίβολα έχουν οικοδομηθεί ένθεν κακείθεν και τα κυρίαρχα εθνικά αφηγήματα της κάθε χώρας.
Είχε ακόμα την ευκαιρία να κατανοήσει νομικά ζητήματα και παραμέτρους πάνω στις μετακινήσεις πληθυσμών που παραμένουν και σήμερα επίκαιρα, όπως π.χ. η έννοια της υποχρεωτικότητας των ανταλλαξίμων, παραβιάσεις ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων κτλ. Οι ομιλητές κατέθεσαν την επιστημονική συνεισφορά τους σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που κάλυπτε το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και αναφερόταν στην Ελλάδα, κυρίως στη Θράκη, αλλά και στη Γερμανία, την Ινδία, την Παλαιστίνη.
Ο κ. Χατζηβασιλείου, αναφερόμενος στους στόχους του συνεδρίου, στάθηκε κυρίως στην πρόθεση του Ιδρύματος της Βουλής για «άνοιγμα» των δράσεών του στην περιφέρεια, ξεκινώντας μάλιστα από τη Θράκη όπου δόθηκε η ευκαιρία διοργάνωσης ενός διεθνούς συνεδρίου μέσω του οποίου θα υπάρξει η δυνατότητα για περαιτέρω απεύθυνση αλλά και πληροφόρηση για τα τραυματικά γεγονότα που διημείφθησαν στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο στις απαρχές και στα μέσα του 20ού αιώνα.
Σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» σχετικά με τη δυνατότητα αυτών των συνεδρίων να αμβλύνουν την απόσταση μεταξύ της επιστημονικής ιστοριογραφίας και της δημόσιας ιστορίας που πολλές φορές είναι γεμάτη μύθους, ιστορικές ανακρίβειες και άβολες «αλήθειες», ο γνωστός ιστορικός απάντησε πως αναπόφευκτα «η ιστορική κουλτούρα μιας χώρας δεν διαμορφώνεται μόνο από την ακαδημαϊκή κοινότητα ή την εκπαίδευση».
Συνεπώς, μας είπε, «η ευθύνη των ιστορικών είναι να μιλούν δημόσια, ακόμη και εάν διαφωνούν, γι' αυτά που διαφωνούν, κάνοντας σαφές τι είναι αυτό στο οποίο συμφωνούν, δηλαδή τα γεγονότα. Πέρα από τα γεγονότα, όλα τα υπόλοιπα είναι ερμηνείες οι οποίες με θεμιτό τρόπο μπορούν να διαφέρουν, κάνοντας όλη αυτή τη διαδικασία σημαντική για την κοινωνία».
Ελλιπής διάλογος
Από την πλευρά του ο γνωστός διεθνολόγος και βουλευτής της Ν.Δ. Αγγελος Συρίγος, στο περιθώριο του συνεδρίου, μας είπε πως στην Τουρκία ο επιστημονικός διάλογος σχετικά με τα ζητήματα που διερευνά το συνέδριο είναι ελλιπής, καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο, η κοινή γνώμη της Τουρκίας δεν γνωρίζει τι πραγματικά συνέβη με τους χριστιανικούς πληθυσμούς της Ανατολής που μετακινήθηκαν την επίμαχη περίοδο και επισήμανε ιδιαίτερα πως αυτό αποτελεί πρόβλημα, καθώς «όσο καλύτερα γνωρίζεις τα γεγονότα τόσο δεν κινδυνεύεις».
Το συνέδριο ολοκλήρωσε τις εργασίες του με τα εγκαίνια της έκθεσης «“Σήκω ψυχή μου”!.. Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22» στο Ιστορικό Μουσείο της Αλεξανδρούπολης, την ξενάγηση σε αυτό καθώς και στο Εθνολογικό Μουσείο Θράκης και, τέλος, με μέριμνα του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης και του Ινστιτούτου π2, με την προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ «Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου. Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών, Τουρκία-Ελλάδα, 1922-1924» της Μαρίας Ηλιού.
● Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Ιδρύματος της Βουλής, του Δήμου Αλεξανδρούπολης, του Ινστιτούτου Πρόοδος στην Πράξη, του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης και του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης που ίδρυσε η αείμνηστη Βιργινία Τσουδερού.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας