Διαφοροποίηση Σταϊκούρα από τη γραμμή Καραμανλή

Αποστάσεις από τα πεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρνησης Μητσοτάκη στον τομέα των Υποδομών και Μεταφορών εμφανίζεται να παίρνει ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος στη διάρκεια άτυπων ενημερώσεων με δημοσιογράφους προτιμά να μιλά για ομάδες εργασίας που θα καθορίσουν τις στρατηγικές της ερχόμενης τετραετίας παρά να δεσμεύεται δημοσίως για το πώς θα επιλυθούν συγκεκριμένα προβλήματα στις αστικές συγκοινωνίες, τον σιδηρόδρομο, τις οδικές μεταφορές και τα δημόσια έργα.

Μπορεί, για παράδειγμα, η απαξίωση του ελληνικού σιδηροδρόμου που οδήγησε και στην εκατόμβη των Τεμπών να μην αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, αλλά ο κ. Σταϊκούρας γνωρίζει καλά ότι η σύγχυση αρμοδιοτήτων, η έλλειψη προσωπικού και συντήρησης και όσα άλλα «άνθη του κακού» καλλιέργησε ο προκάτοχός του υπουργός Κώστας Καραμανλής είναι θέματα που δεν αντιμετωπίζονται από τη μια μέρα στην άλλη, ακόμη και αν υπήρχε η πολιτική βούληση.

Αν υπήρχε, δηλαδή, ένα σαφές σχέδιο που θα ενίσχυε τον σιδηρόδρομο ως μέσο μεταφοράς εις βάρος των ανταγωνιστών του. Ετσι, με την έναρξη της νέας κυβερνητικής περιόδου, ο κ. Σταϊκούρας ξεκινά μια σειρά εμφανίσεων στη Βουλή και τα μέσα ενημέρωσης σε μια άσκηση ισορροπίας με στόχο να πείσει ότι εκείνος έχει τις λύσεις που δεν δόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

■ Αστικές συγκοινωνίες

Χίλια νέα λεωφορεία υποσχόταν από το 2020 ο πρώην υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, αφού προηγουμένως είχε ακυρωθεί ο διαγωνισμός που είχε ξεκινήσει επί κυβέρνησης Τσίπρα για 750 οχήματα. Προχθές Δευτέρα, πάντως, στη Βουλή ο κ. Σταϊκούρας ανακοίνωσε ότι από εκείνα τα 1.000 λεωφορεία, τελικώς μόνο 250 ηλεκτρικά θα παραληφθούν, εκτός απροόπτου, στο τέλος Απριλίου του 2024, ενώ για ακόμη 200 αναζητείται πηγή χρηματοδότησης.

Υποσχέθηκε, πάντως, ότι θα γίνει συνολικά προμήθεια 1.300 νέων λεωφορείων, αλλά αυτή θα ολοκληρωθεί στο τέλος της ερχόμενης τετραετίας, το 2027. Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Οτι για όλη την ενδιάμεση περίοδο, το κενό θα κληθούν να καλύψουν και πάλι οι ιδιώτες, δηλαδή τα ΚΤΕΛ, με παρατάσεις των συμβάσεων που λήγουν, οι εταιρείες λίζινγκ οχημάτων και ο διεθνής διαγωνισμός ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου που έχει δρομολογηθεί.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι αστικές συγκοινωνίες έχουν χειροτερέψει ειδικά στο κέντρο της Θεσσαλονίκης όπου τα ΚΤΕΛ εκλήθησαν να συνδράμουν αλλά δεν βρήκαν προσωπικό, σημειώνουν πηγές του υπουργείου, χωρίς να μιλούν για τους όρους εργασίας που προσφέρθηκαν. Πάντως, ενώ τα ΚΤΕΛ αναζητούσαν 250 οδηγούς και δεν βρήκαν, το πρόβλημα επιχειρείται να λυθεί με 15 οδηγούς του ΟΑΣΘ που επιστρέφουν από άδεια ή από μετάταξη σε διοικητικά καθήκοντα.

■ Θεσσαλονίκη-Flyover

Σε σχέση με το έργο του Flyover, της υπερυψωμένης λεωφόρου, συνολικού μήκους 13 χιλιομέτρων, που κατασκευάζεται με ΣΔΙΤ και προϋπολογισμό 460 εκατομμυρίων στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Σταϊκούρας εκτιμά ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αναβολής στην έναρξη των εργασιών διότι αυτό οδηγεί σε πρόσθετο κόστος (άλλο ρεπορτάζ, σελ. 3). Θεωρεί ότι πλέον όλοι οι φορείς της πόλης συμφωνούν στην υλοποίησή του και περιορίζεται να ζητά έξυπνα μέτρα για να μειωθούν οι επιπτώσεις στα χρόνια που το έργο θα κατασκευάζεται, μεταθέτοντας όμως για αυτά την ευθύνη στην Τροχαία (έλεγχος παράνομης στάθμευσης) ή το υπουργείο Αμυνας (παραχωρήσεις χώρων στρατοπέδων).

Ενδιαφέρον εμφανίζει και μια διάσταση απόψεων ανάμεσα στον κ. Σταϊκούρα και τον υφυπουργό του Νίκο Ταχιάο. Ενώ, δηλαδή, ο κ. Σταϊκούρας παραδέχεται σε συνομιλητές του ότι οι επιπτώσεις των έργων στην πόλη θα ήταν μικρότερες εάν είχε ήδη ξεκινήσει να λειτουργεί κανονικά το μετρό Θεσσαλονίκης, ο κ. Ταχιάος επιμένει ότι αυτό δεν επιβεβαιώνεται από κυκλοφοριακές μελέτες. Προφανώς, είναι τυχαίο ότι ο κ. Ταχιάος ήταν έως πρότινος πρόεδρος της «Ελληνικό (πρώην Αττικό) Μετρό» και βασικός αρμόδιος για την πορεία των έργων στο μετρό Θεσσαλονίκης.

■ Σιδηρόδρομος προβλημάτων

Μιλώντας για μια κατάσταση στην οποία οι εμπλεκόμενοι φορείς (π.χ. ΟΣΕ και Hellenic Train) αντάλλασσαν έως τώρα απόψεις «μέσω εξωδίκων», η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών εκφράζει αισιοδοξία για κάποια «αλλαγή κλίματος» μέσα από τις ομάδες εργασίας που επεξεργάζονται στρατηγικούς άξονες για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρόμου.

Είναι ενδεικτικό ότι η Hellenic Train δεν έχει μέχρι στιγμής εισπράξει ούτε ευρώ από την επιδότηση του 2022. Υπενθυμίζεται ότι το ποσό ανέρχεται σε 50 εκατομμύρια ετησίως σε βάθος 15ετίας, βάσει νόμου που ψηφίστηκε το Πάσχα του 2022 και για τον οποίο προέταξε τα στήθη του ο Κ. Καραμανλής. Πηγές του υπουργείου παραδέχονται ότι υπάρχουν συγκεκριμένες αξιώσεις από τους Ιταλούς της Hellenic Train, αλλά προσθέτουν ότι αντίστοιχες αξιώσεις εγείρονται και από φορείς του Δημοσίου (ΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ).

Τονίζουν επίσης με νόημα ότι καλές είναι οι επενδύσεις σε τρένα υδρογόνου (!) αλλά υπάρχει το ερώτημα αν είναι εφικτές και ποιον αφορούν. Υπενθυμίζεται ότι ήταν ο κ. Καραμανλής που, λίγο πριν από το δυστύχημα των Τεμπών, εξήγγειλε προμήθεια τρένων υδρογόνου έως το 2025. Πάντως, μιλώντας με συνεργάτες του ο κ. Σταϊκούρας τονίζει συχνά ότι δεν θέλει να μιλά για το παρελθόν, προσθέτοντας ότι εκείνος παρέλαβε τον Ιούλιο του 2023.

■ Αυξήσεις στα διόδια

Προ των πυλών είναι οι αυξήσεις στα διόδια των αυτοκινητοδρόμων που λειτουργούν με σύμβαση παραχώρησης. Υπενθυμίζεται ότι στις συμβάσεις παραχώρησης περιλαμβάνεται ρήτρα αναπροσαρμογής με βάση τον πληθωρισμό. Οι εταιρείες ζήτησαν από πέρυσι αύξηση 12%, ο Κ. Καραμανλής δήλωσε ότι δεν θα γίνουν αυξήσεις προεκλογικά και οι εταιρείες το αποδέχτηκαν. Επανήλθαν το καλοκαίρι μετεκλογικά, όμως, και απείλησαν ότι θα θέσουν σε ισχύ αυξήσεις στις 11 Αυγούστου αρχικά και από 1ης Σεπτεμβρίου στη συνέχεια. Ταυτόχρονα κατέθεσαν αίτημα για αποζημιώσεις 40 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά η διαπραγμάτευση συνεχίζεται με στόχο τελικά η αύξηση να επιβληθεί χαμηλότερα του 12% και να μετακυλισθεί στο μέλλον.

■ Ασφάλεια αερομεταφορών

Εχοντας δεχτεί κριτική από αρμόδιους διεθνείς φορείς, όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA), για ελλείψεις σε μέτρα, διαδικασίες και προσωπικό, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ισχυρίζεται ότι σχετικά έχει συσταθεί ομάδα εργασίας.

Δεν παραλείπει, πάντως, να επισημαίνει ότι υπάρχουν νόμοι, όπως ο 4757 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020 (αφορούσε τη σύσταση της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας-ΑΠΑ, ως φορέα υπερκείμενου της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας) και ακόμη δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Υπόσχεται επίσης ότι το συντομότερο θα ενεργοποιηθεί η νέα αρχή διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) που ψηφίστηκε με τεράστια καθυστέρηση τον Ιανουάριο του 2023 αλλά δεν έχει στελεχωθεί.