«Πρωταρχικός στόχος η σύντμηση των διαδικασιών προσλήψεων»

Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες αναζητούν εργασία και τα μάτια των περισσοτέρων είναι στραμμένα προς το ΑΣΕΠ και τις προκηρύξεις του. Ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ Αθανάσιος Παπαϊωάννου μιλάει για τα θέματα προσλήψεων, τις προκηρύξεις που «τρέχουν», τα προβλήματα με τις διαδικασίες και την ευθύνη των αποτελεσμάτων και για τους διαγωνισμούς που έρχονται. Απαντά στα θέματα που έχουν προκύψει με τον χρόνο έκδοσης των νέων πινάκων κατάταξης των 80.000 εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής, για την εμπλοκή του ΑΣΕΠ στο νέο σύστημα προσλήψεων, για τον νέο ετήσιο πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό του Δημοσίου, καθώς και για τους χρόνους ανακοίνωσης των προκηρύξεων πρόσληψης προσωπικού που έχουν εξαγγελθεί.

● Στη διάρκεια της θητείας σας ως προέδρου του ΑΣΕΠ ποιο θεωρείτε ότι ήταν το σημαντικότερο πρόβλημα που είχατε να αντιμετωπίσετε;

Θα μπορούσα να σας πω πολλά, όμως θα μείνω σε αυτό που «καίει» πιο πολύ τους πολίτες, αλλά και τους φορείς. Και αυτό ήταν και είναι το ζήτημα της μεγάλης χρονικής διάρκειας των διαδικασιών πρόσληψης. Κατά μέσο όρο, μεσολαβεί ενάμισης χρόνος από την έκδοση μιας προκήρυξης ως τα τελικά αποτελέσματα και αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Στο πρόσφατο συνέδριό μας διαπίστωσα ότι και άλλοι δημόσιοι οργανισμοί προσλήψεων στο εξωτερικό έχουν πρόβλημα με το ζήτημα, αλλά αυτό δε με παρηγορεί. Εξάλλου, και πριν από την έκδοση των προκηρύξεων μεσολαβεί μεγάλο διάστημα ζυμώσεων μέσα σε έναν φορέα, για να αποφασίσει πόσους εργαζόμενους θέλει και σε ποιες κλαδο-ειδικότητες, ενώ και μετά τη δημοσίευση των οριστικών αποτελεσμάτων, μεσολαβούν τέσσερις με οκτώ μήνες για να αναλάβουν καθήκοντα οι διοριστέοι! Φυσικά, γι’ αυτά τα δύο τελευταία δεν ευθύνεται το ΑΣΕΠ, αλλά μεγεθύνουν το πρόβλημα. Εμείς προσπαθούμε να μειώσουμε κατά το 1/3 τον χρόνο που αφορά τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ (προκήρυξη-τελικά αποτελέσματα) με την αξιοποίηση της πληροφορικής, με τις αλλαγές που επέφερε ο νέος νόμος περί ΑΣΕΠ και με κάποιες μεταβολές στις εσωτερικές μας διαδικασίες. Δυστυχώς, όμως, θα χρειαστεί χρόνος για να φανούν τα αποτελέσματα στο σύνολό τους.

● Προς το ΑΣΕΠ, στις προκηρύξεις και στους διαγωνισμούς του, είναι στραμμένα τα μάτια εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που αναζητούν εργασία, σε ένα περιβάλλον ανεργίας και ανασφάλειας. Πώς νιώθετε για το βάρος που σηκώνετε, όντας πρόεδρος της Αρχής;

Η ευθύνη είναι πράγματι μεγάλη όταν ξέρεις ότι α) η καθιέρωση του ΑΣΕΠ έχει καταταχθεί ανάμεσα στις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις της πρόσφατης ιστορίας του ελληνικού κράτους, και β) πως κάθε προσπάθεια βελτίωσης της δημόσιας διοίκησης περνά μέσα και από τον τρόπο στελέχωσής της. Με τη συμβολή των εργαζομένων και των συμβούλων του ΑΣΕΠ, πιστεύω ότι ο απολογισμός στο τέλος θα είναι θετικός.

● Αυτή την περίοδο «τρέχουν» οι διαδικασίες των προκηρύξεων του ΑΣΕΠ για την Ειδική Αγωγή. Σύμφωνα με εξαγγελίες του επιτελείου του υπουργείου Παιδείας, οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών θα γίνουν από τους νέους πίνακες, ενώ οι διορισμοί μονίμων, από τους παλιούς που λήγουν 31 Αυγούστου. Οι διαδικασίες προσλήψεων όμως των αναπληρωτών εκπαιδευτικών γίνονται στις αρχές Αυγούστου από το υπουργείο Παιδείας (προκήρυξη, θέσεις, αιτήσεις, προτιμήσεις κ.λπ.). Πώς θα γίνει αυτό, εάν εσείς δηλώνετε ότι οι νέοι πίνακες θα είναι έτοιμοι στα τέλη Αυγούστου;

Είπα σε μια ερώτηση συναδέλφου σας πως όταν μας έλθουν ηλεκτρονικά από το υπουργείο τα δικαιολογητικά των υποψηφίων, θα ρίξουμε όλο μας το βάρος για να εκδοθούν τα προσωρινά το ταχύτερο δυνατόν και να έχουμε τελειώσει μέχρι το τέλος Αυγούστου (όχι όμως, κατ’ ανάγκην, στο τέλος Αυγούστου). Κάθε πρόβλεψη για το πέρας μιας ελεγκτικής διαδικασίας, πριν αυτή καν αρχίσει, είναι παρακινδυνευμένη. Εκείνο που μπορώ να πω είναι πως έχουμε επίγνωση του προβλήματος και της αγωνίας των 80.000 υποψηφίων. Και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη φτάσουμε στο τέλος Αυγούστου. Είμαι πάντως βέβαιος ότι κανείς υποψήφιος δεν θέλει να εκδοθούν -χάριν της ταχύτητας- λάθος αποτελέσματα και να κινδυνεύσει να αδικηθεί. Αλήθεια, φαντάζεστε να έχουμε ανατροπές στη μέση της σχολικής χρονιάς ύστερα από ενστάσεις;

Αλλά να πω και κάτι ακόμη: δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πυρήνα του προβλήματος. Και η πηγή είναι πως η εκπαίδευση είναι ο μόνος τομέας στον οποίο καλούμαστε, ως ΑΣΕΠ, να κατατάξουμε όλους τους υποψηφίους. Σε όλες τις άλλες διαδικασίες, κατατάσσουμε μόνο τον αναγκαίο για τη στελέχωση των κενών θέσεων αριθμό υποψηφίων. Εάν αυτό ίσχυε και στην Παιδεία, δε θα εξετάζαμε τους φακέλους και των 80.000 υποψηφίων, αλλά μόνο των μονίμων και των αναπληρωτών (όσοι αναπληρωτές εκτιμάται ότι θα χρειαστούν), μειώνοντας ουσιαστικά τον απαιτούμενο χρόνο. Θα πρέπει όσοι εμπλέκονται στα εκπαιδευτικά ζητήματα να αναρωτηθούν γιατί πρέπει να γίνεται αυτό.

● Και η υπουργός και η υφυπουργός Παιδείας έχουν δηλώσει ότι επιτροπή του υπουργείου επεξεργάζεται νέο σχέδιο προσλήψεων-διορισμών των εκπαιδευτικών, σύμφωνα με το προεκλογικό πρόγραμμα του κυβερνώντος κόμματος που προέβλεπε γραπτό διαγωνισμό από το ΑΣΕΠ. Επίσης, ότι με το νέο αυτό σύστημα θα γίνουν οι προσλήψεις-διορισμοί το 2023. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε σχετικά με την εμπλοκή του ΑΣΕΠ στο νέο αυτό σύστημα και κυρίως αν πάμε σε διαγωνισμό παρόμοιο με τους διαγωνισμούς ΑΣΕΠ της περιόδου 1998-2008;

Δεν είμαι έτοιμος να σας απαντήσω, καθώς δεν ξέρω κάτι συγκεκριμένο. Αυτό που ξέρω είναι ότι ένας γραπτός διαγωνισμός έχει πολλά θετικά, αλλά θέλει χρόνο προετοιμασίας και προς το παρόν ετοιμαζόμαστε για τον γραπτό της ΑΑΔΕ και για τον μεγάλο γραπτό σε όλο το Δημόσιο.

● Έχει εξαγγελθεί και νομοθετηθεί η καθιέρωση ενός γραπτού διαγωνισμού (πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός του Δημοσίου) κάθε χρόνο από το ΑΣΕΠ για όλες τις προσλήψεις τακτικού προσωπικού, με βάση τις ανάγκες των φορέων και των υπηρεσιών του Δημοσίου. Μάλιστα, εκτός των άλλων, το ΑΣΕΠ έχει επιφορτιστεί και με τη συγκρότηση Τράπεζας Θεμάτων. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο σχεδιασμός αυτού του διαγωνισμού και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του; Πότε αναμένεται να βγει η προκήρυξη και πότε θα γίνουν οι γραπτές εξετάσεις;

Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, επεξεργαζόμαστε τα καινοτόμα στοιχεία του διαγωνισμού αυτού, δηλαδή τα τεστ δεξιοτήτων και τα τεστ εργασιακής αποτελεσματικότητας. Παρακολουθώντας τη διαδικασία αυτή, έχω πειστεί ότι θα είναι πράγματι ένα σημαντικό βήμα προς την ουσιαστικοποίηση του διαγωνισμού. Τώρα, ως προς τον χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού αυτού, ο στόχος που έχει τεθεί είναι το τέλος του έτους. Για να σας πω όμως κάτι συγκεκριμένο θα πρέπει να δω το αίτημα που θα μας αποστείλει το υπουργείο Εσωτερικών, τον αριθμό των θέσεων, τις κλαδο-ειδικότητες τις οποίες θα αφορά και τα αντίστοιχα προσόντα.

● Πότε θα βγουν τα προσωρινά και πότε τα οριστικά αποτελέσματα της προκήρυξης 13K/2021 που προβλέπει 1.468 μόνιμες προσλήψεις σε ΟΤΑ και άλλους φορείς;

Είναι η μεγαλύτερη προτεραιότητά μας αυτόν τον μήνα. Μας ρωτούν καθημερινά οι δήμαρχοι, οι περιφερειάρχες και οι ίδιοι οι πολίτες και βέβαια μας ρωτά και ο υπουργός Εσωτερικών. Ελπίζω να έχουμε τα προσωρινά αποτελέσματα ως το τέλος Ιουνίου και νομίζω ότι θα τα καταφέρουμε. Για τα οριστικά αποτελέσματα είναι αδύνατον να κάνω πρόβλεψη εάν δεν ξέρω τον αριθμό των ενστάσεων και τον βαθμό δυσκολίας τους.

● Έχει σταλεί στο ΑΣΕΠ το προσχέδιο του υπουργείου Υγείας με τις ειδικότητες για τη «μονιμοποίηση» ουσιαστικά 4.000 νοσηλευτών και άλλων 910 ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων, που υπηρέτησαν ως επικουρικό προσωπικό κατά την περίοδο του κορονοϊού; Αν ναι, πότε αναμένεται να βγει η προκήρυξη (οι υπουργοί Υγείας την αναγγέλλουν από μήνα σε μήνα από πέρσι το καλοκαίρι!).

Προς το παρόν δεν μας έχει περιέλθει το σχετικό αίτημα. Δεν μπορώ να κάνω καμιά εικασία για χρονοδιάγραμμα, εάν δεν δω το αίτημα. Θα πρόκειται για μια κολοσσιαία προκήρυξη, με την πρόσθετη δυσκολία ότι θα έχει αυξημένη μοριοδότηση ειδικής εμπειρίας. Η παράμετρος αυτή επιμηκύνει την προετοιμασία των προκηρύξεων και της έκδοσης των αποτελεσμάτων.

● Τι θα γίνει με την προκήρυξη 2Κ/2019, όπου το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική την «ειδική μοριοδότηση» που υπήρξε και έχει ζητήσει από το ΑΣΕΠ να εκδώσει νέους πίνακες; Θα συμμορφωθεί το ΑΣΕΠ και αν ναι, πότε; Τι θα γίνει με τους εργαζόμενους που είχαν κάνει χρήση της «ειδικής μοριοδότησης» και θα μείνουν στον «αέρα»;

Πριν σας απαντήσω, θα ήθελα να τονίσω ότι η ιστορία αυτή πρέπει να γίνει ένα μάθημα για όλους μας σε σχέση με τη δημιουργία χιλιάδων συμβασιούχων, στους οποίους μετά δημιουργείται από πολλές πλευρές η προσδοκία μονιμοποίησης, κατά παραβίαση της σχετικής συνταγματικής απαγόρευσης. Η ειδική εμπειρία μπορεί και πρέπει να έχει ειδική μοριοδότηση, όταν έχει συγκεκριμένη προστιθέμενη αξία (π.χ. η απασχόληση στα νοσοκομεία σε περίοδο πανδημίας) και όχι απλώς και μόνο για να παραβιαστεί η συνταγματική απαγόρευση της μετατροπής των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου.

Τώρα, σε ό,τι αφορά την απόφαση αυτή της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας -η οποία, σημειωτέον, ανατρέπει κάθε ελπίδα μεσοπρόθεσμου προγραμματισμού των εργασιών μας και βέβαια δε φταίει το δικαστήριο γι’ αυτό- πρέπει να πω τα εξής: Είναι τέτοια η φύση της απόφασης (ακύρωση προκήρυξης λόγω αντισυνταγματικότητας της διάταξης νόμου στην οποία στηρίχθηκε) ώστε αφορά όχι μόνο τους διαδίκους, αλλά και όλους όσοι δε διορίστηκαν επειδή δε διέθεταν την ειδική εμπειρία. Μιλάμε δηλαδή για εκατοντάδες υποψηφίους, η υπηρεσία εκτιμά 500-600. Ουσιαστικά, πρέπει να πιάσουμε τα αποτελέσματα από την αρχή και αυτό θα απαιτήσει μήνες, καθώς συμπίπτει με τη 13Κ και την Ειδική Αγωγή και βέβαια και με άλλες διαδικασίες προσλήψεων που η κάθε μια έχει τη σημασία της.

Τώρα, ως προς αυτούς που διορίστηκαν λόγω της ειδικής εμπειρίας και της αυξημένης μοριοδότησής της, θεωρώ (και εκφράζω στο σημείο αυτό την Ολομέλεια του ΑΣΕΠ) ότι έδειξαν δικαιολογημένη εμπιστοσύνη στην εγκυρότητα της προκήρυξης και την ισχύ του νόμου και θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν το στοιχείο αυτό. Εξάλλου, και στο παρελθόν έχουν συμβεί ακυρώσεις προκηρύξεων ως αντισυνταγματικών και ο νομοθέτης έκανε ρύθμιση, αναγνωρίζοντας ακριβώς αυτό το στοιχείο, το ότι οι διορισθέντες δε φέρουν ευθύνη.