Κέρδισαν το ΣτΕ, χάνουν το στοίχημα

«Νίκησαν» αλλά… οπισθοχωρούν ήδη ξεκινώντας από το χρονοδιάγραμμα. Δεν πέρασαν ούτε 24 ώρες από τη γνωστοποίηση της καταδικαστικής και καταστροφικής για τις αρχαιότητες της Βενιζέλου απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και δημοσιεύματα φιλικά προς την κυβέρνηση έσπευδαν να μεταφέρουν την ολοκλήρωση του Μετρό Θεσσαλονίκης κατά ένα εξάμηνο, τον Δεκέμβριο του 2023, δηλαδή μετά και τις… επόμενες εκλογές!

Δεν πρόκειται φυσικά περί λάθους, αλλά για την έναρξη της επικοινωνιακής επίθεσης για τη δικαιολόγηση της νέας καθυστέρησης που συναρτάται με τη λήθη των πρωθυπουργικών εξαγγελιών για δήθεν συντόμευση παράδοσης ολόκληρου του έργου τον Απρίλιο του 2023 αν απομακρύνονταν οι αρχαιότητες.

Πρόκειται για την πιο κραυγαλέα παραδοχή της αναπόφευκτης καθυστέρησης που κάνει εύκολα κατανοητό ακόμη και στους «δύσπιστους» τον τίτλο της ηλεκτρονικής «Εφ.Συν.» της περασμένης Πέμπτης όπου κάναμε λόγο για «πύρρειο νίκη». H κυβερνητική «αμηχανία» αποτυπώθηκε στην εκφραστική σιωπή τους τις μέρες που μεσολάβησαν.

Εν ολίγοις, ο αγώνας όχι μόνο δεν χάθηκε με την απόφαση του ΣτΕ, αλλά ουσιαστικά ξαναρχίζει και μάλιστα από το σημείο μηδέν και, παραδόξως, με τους «νικητές» σε δυσμενέστερη θέση, αφού καλούνται να απαντήσουν με αποδείξεις και όχι λόγια του αέρα: Γιατί πρέπει να καταστραφούν τα ευρήματα από τη στιγμή που αυτό ουδόλως αλλάζει το αποτέλεσμα, δηλαδή την αναπόφευκτη καθυστέρηση στην παράδοση του έργου;

Βιαστική διαρροή

Την ώρα πάντως που οι νομικοί έσπαγαν το κεφάλι τους να θυμηθούν πόσες και ποιες αποφάσεις τέτοιας σπουδαιότητας έχουν ληφθεί με την ισχνή πλειοψηφία μίας ψήφου –13 έναντι 12–, οι αντιδράσεις δείχνουν ότι όσοι έχουν ταχθεί κατά του «εγκλήματος στη Βενιζέλου» δεν κάμπτονται και σύντομα αναμένεται η αντίδρασή τους.

Η «επικράτηση» της κυβερνητικής θέσης με μία ψήφο διαφορά μπορεί να της δίνει νομικό προβάδισμα, της αφαιρεί όμως πλήρως το ηθικό, καθότι είναι σαφές ότι απέτυχε να πείσει το μισό ΣτΕ ή, για να είμαστε ακριβέστεροι, πέτυχε να διχάσει ακόμη και το ανώτατο δικαστήριο -όπως έγραψε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα- την ώρα που ξιφουλκεί κατά της διχόνοιας και κομπορρημονεί υπέρ της ενότητας.

Υπάρχει και το θέμα της πρεμούρας που επεδείχθη στη «διαρροή» του αποτελέσματος, τη στιγμή που δεν είναι γνωστά επισήμως το αποτέλεσμα και το σκεπτικό τόσο της πλειοψηφίας όσο και της μειοψηφίας. Ηταν χαρακτηριστική η προσεκτική αντίδραση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων που σε ανακοίνωσή του σχολίαζε ότι «η διαρροή τέτοιων δημοσιευμάτων από κυβερνητικούς κύκλους είναι μια ξεκάθαρα αντιθεσμική ενέργεια.

Ως Σύλλογος θα τοποθετηθούμε αναλυτικά, όταν το ΣτΕ δημοσιεύσει τη σχετική απόφαση, σύμφωνα με τη θεσμική διαδικασία» και τόνιζε παράλληλα πως «έως τότε, όμως, η κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει για ποιο λόγο επέλεξε να αλλάξει τον σχεδιασμό του Μετρό Θεσσαλονίκης, γιατί είμαστε 24 μήνες πριν από την ημερομηνία παράδοσης του έργου και δεν προχωράνε οι υπόλοιποι σταθμοί, γιατί όλοι πια γνωρίζουν –και το παραδέχτηκε πρόσφατα και η Αττικό Μετρό– ότι ο σταθμός Βενιζέλου δεν θα παραδοθεί το 2023, ακόμη κι αν προχωρήσει η λύση της καταστροφής της αυθεντικότητας των αρχαιοτήτων που προέκρινε το ΥΠΠΟΑ και η Αττικό Μετρό».

Στην ίδια λογική η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ανακοίνωνε ότι «αποτελεί σεβαστή δικαστική απόφαση όσον αφορά το διατακτικό της, αλλά συνάμα αφόρητο πλήγμα για το πολιτισμικό κύρος της Ελληνικής Δημοκρατίας», μιλούσε για «τη μεγαλύτερη πολιτισμική καταστροφή που θα έχει συντελεστεί στη χώρα μας τα τελευταία πενήντα χρόνια» και καλούσε τον πρωθυπουργό και την υπουργό Πολιτισμού «να συνειδητοποιήσουν άμεσα ότι η δικαστική αυτή απόφαση αποτελεί πύρρειο νίκη για την κυβέρνηση και διεθνή διασυρμό για την Ελλάδα».

Η Σάρον Γκέρστελ

Διασυρμός ορατός με το πλήθος ανακοινώσεων διεθνών οργανισμών και προσωπικοτήτων της ιστορίας και αρχαιολογίας. Θα αρκούσε εξάλλου η έμπλεα θυμού δήλωση της εγνωσμένης αξίας καθηγήτριας Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης στο UCLA Σάρον Γκέρστελ –η οποία πριν από λίγες μέρες είχε επισήμως πολιτογραφηθεί Ελληνίδα– που έγραψε μεταξύ άλλων σε ανάρτησή της: «Με μία μόνη ψήφο, η αρτηρία θα διαρραγεί και θα αφαιρεθεί από το σώμα της πόλης.

Η καρδιά μου έχει ραγίσει με αυτό που πρόκειται να συμβεί και για τις ευκαιρίες που χάνονται για μια πόλη που αγαπώ – ευκαιρίες να παρουσιάσει το παρελθόν της, να δημιουργήσει το μέλλον της και να διεκδικήσει τον πολιτιστικό και ιστορικό της ρόλο ως σταυροδρόμι των πολιτισμών. Δεν ξέρω ποια βήματα πρέπει να γίνουν τώρα για να αντιστραφεί η απόφαση, που έχει πολιτικοποιηθεί τόσο ώστε οι δύο πλευρές έχουν χαρακωθεί και δεν έχουν αφήσει χώρο για κοινή διέξοδο.

Η μετακίνηση των αρχαίων είναι καταστροφή για την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης και του κόσμου ολόκληρου. Αυτή η πράξη καταστροφής έχει αντίκτυπο πολύ πέρα από τα όρια του ελληνικού κράτους».

Εχει ενδιαφέρον ότι στα επιχειρήματα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας η κυβερνητική ρητορεία απαντά με… συνωμοσιολογικά σενάρια. Πρώτο, πως οι αντιδράσεις οφείλονται στον ΣΥΡΙΖΑ –ο οποίος προφανώς «παραπλάνησε» τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ακόμη και τους διεθνείς επιστήμονες– και, δεύτερο και… καλύτερο, πως οι αντιδράσεις έχουν να κάνουν με αρχαιολόγους που δεν θέλουν να αποκαλυφθούν πειστήρια της… ελληνιστικής πόλης κάτω από τον βυζαντινό δρόμο!!!

Με το δεύτερο γέλασαν και τα πινέλα των αρχαιολόγων που έχουν ανακοινώσει ήδη την ύπαρξη ελληνιστικών αρχαιοτήτων στα κατώτερα στρώματα στα τελευταία αρχαιολογικά συνέδρια.