Εγκληματική αδιαφορία για το κακοποιημένο παιδί

Είχε και ο Μάης τις φριχτές του ειδήσεις σε βάρος των πλέον ανυπεράσπιστων. Στη Θεσσαλονίκη ένας παππούς ασελγούσε σε βάρος των εγγονιών του. Στην Μάνη βγήκε το βούλευμα παραπομπής κατά του ιερέα και ενός ακόμη παππού που επίσης κακοποιούσαν με κάθε τρόπο και συστηματικά το εγγόνι του δεύτερου.

Στη διάρκεια της υποχρεωτικής παραμονής στο σπίτι λόγω πανδημίας, έσπασαν τα τηλέφωνα για τις καταγγελίες της ενδοοικογενειακής βίας και, για πρώτη φορά, ήρθε στο φως μία ακόμη διάστασή της: μία στις δέκα κλήσεις, συνολικά σε 77 περιπτώσεις, αφορούσε την κακοποίηση παιδιών.

Κορυφή του παγόβουνου δεδομένου του σκοτεινού αριθμού περιστατικών που ουδέποτε καταγγέλλονται. Και πώς θα μπορούσαν άλλωστε τα παιδιά να καταγγείλουν τους δικούς τους που ενέχονται στο σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων παιδικής κακοποίησης; Τι κάνει όμως η Πολιτεία για να τα διευκολύνει; Τι κάνουμε γι’ αυτήν την παράλειψη; Επίκαιρο και διαχρονικό το ερώτημα, διαχρονικά αναπάντητο ωστόσο. Τι θα γίνει με αυτά τα παιδιά;

Σε μια χώρα συστηματικής παραβίασης ακόμα και των θεμελιωδών επιταγών της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που παρά την επικύρωσή της το 1992 και τις έντονες υποδείξεις της αρμόδιας Επιτροπής του ΟΗΕ παραμένει ανεφάρμοστη, σε μια χώρα δίχως ένα Εθνικό Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα των ανηλίκων ή έστω ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που δεν έχει ούτε ένα Σύστημα Προστασίας τους από τη θυματοποίηση, δεν χωρά εφησυχασμός.

Τολμά κανείς να νιώσει ανακουφισμένος επειδή συνελήφθησαν οι δράστες ή απαγγέλθηκαν κατηγορίες; Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η έννομη τάξη έπραξε το καθήκον της; Και τι θα απογίνει με τα δεκάδες θύματα της ενδοοικογενειακής βίας τον καιρό της καραντίνας για τα οποία μάθαμε και τα εκατοντάδες που δεν γνωρίζουμε;

Εθνικό μητρώο

Ποια θα είναι η τύχη τους; Θα ακουστεί η φωνή τους; Πώς, από ποιους και για πόση χρονική περίοδο θα ταλαιπωρηθούν και επαναθυματοποιηθούν κατά τη διαδικασία των καταθέσεών τους, Αν χρειαστεί να απομακρυνθούν από το οικογενειακό τους πλαίσιο, πού θα μεταφερθούν για «φιλοξενία».

Μήπως σε ένα από τα υποστελεχωμένα, ακατάλληλα και συχνά ακόμα και επικίνδυνα ιδρύματα «παιδικής προστασίας» του δημοσίου τομέα της χώρας ή μήπως -ακόμα... καλύτερα- σε κάποιο νοσοκομείο της, όπως άλλωστε συμβαίνει εδώ και χρόνια, δίχως καμιά αιδώ.

Και πού καταγράφονται όλα αυτά τα περιστατικά; Μήπως σε ένα εθνικό μητρώο καταγραφής θυμάτων κακοποίησης, προκειμένου να γνωρίζει η Πολιτεία τη διάσταση του προβλήματος και τα χαρακτηριστικά του; Δεν υπάρχει ούτε Εθνικό Μητρώο καταγραφής σχετικών περιστατικών, ούτε πρωτόκολλο διαχείρισής τους από τους επαγγελματίες.

Αραγε υπάρχει κάτι; Μόνο λόγια στα χαρτιά: υπάρχει νομοθεσία και μάλιστα σχετικά πρόσφατη (Ν. 4478/2017) που προβλέπει τη δημιουργία και λειτουργία ειδικών δομών (Αυτοτελή Γραφεία Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων - «Σπίτι του Παιδιού») σε πέντε πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα, Ηράκλειο) στις οποίες τα παιδιά- θύματα θα καταθέτουν.

Υπάρχει επίσης και ειδικό δομημένο πρωτόκολλο δικανικής εξέτασης των κακοποιημένων παιδιών (Υ.Α. 7320/2019 - ΦΕΚ 2238/Β/10-6-2019) προκειμένου να αποφεύγονται οι επίπονες και πολύωρες διαδικασίες στις οποίες υποχρεούνται.

Οπως υπάρχουν και οι ειδικά καταρτισμένοι επιστήμονες που θα στελεχώσουν τις δομές, περιμένοντας να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ακόμη και τα κτίρια που θα τις φιλοξενήσουν υπάρχουν, περιμένοντας τη λειτουργία τους.

Μα τότε γιατί δεν λειτουργούν αφού είναι όλα έτοιμα, τα τόσο αναγκαία «Σπίτια του Παιδιού»; Γιατί περίπου ένα χρόνο μετά την ανάληψη καθηκόντων η κυβέρνηση της Ν.Δ., η οποία παρέλαβε όλα τα παραπάνω έτοιμα, δεν έχει κάνει τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση ιδιαίτερα τώρα που οι πρωτόγνωρες συνθήκες έχουν οξύνει την κατάσταση;

Πειστικές απαντήσεις δεν έχουν δοθεί για την τύχη των δομών αυτών, ούτε κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης, ούτε στις αναφορές στον Συνήγορο του Πολίτη, ούτε στην Επιτροπή για τα Δικαιώματα του ΟΗΕ, οι συστάσεις της οποίας για την αναγκαιότητα των εν λόγω δομών αγνοούνται επιδεικτικά.

Θα μπορούσες να αποκαλέσεις και σαδισμό το γεγονός ότι τα ανήλικα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης στη χώρα μας εξακολουθούν να καταθέτουν για τα δεινά της παραβίασης που υπέστησαν σε επαγγελματίες των υπηρεσιών της ψυχικής υγείας και του συστήματος της ποινικής δικαιοσύνης αναρίθμητες φορές -προανάκριση, κύρια ανάκριση, ακροαματική διαδικασία, πραγματογνωμοσύνη, ιατροδικαστική εξέταση κ.ά., με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που συνέβαινε έναν αιώνα πριν.

Περιττός πόνος

Υπάρχει λόγος να υφίστανται επιπλέον τόσο περιττό πόνο; Να υπόκεινται σε τόσο δυσχερείς και συνάμα επώδυνες διαδικασίες, κατά παράβαση μάλιστα της εθνικής αλλά και διεθνούς νομοθεσίας; Δεν συνεπάγεται άραγε ακυρότητα της διαδικασίας η υιοθέτηση πρακτικών άλλων από αυτές που επιτάσσει ο νομοθέτης;

Γιατί τη στιγμή που στις γειτονικές χώρες (π.χ Βουλγαρία, Τουρκία, Κροατία κ.α) πολλαπλασιάζονται οι βέλτιστες πρακτικές και δημιουργούνται ολοένα και περισσότερα «Σπίτια του Παιδιού», στη δική μας δεν μπορεί να λειτουργήσει ακόμα ούτε ένα από τα προβλεπόμενα στον νόμο; Γιατί ένα τόσο σημαντικό έργο που αφορά πρωτίστως την προστασία των ανηλίκων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και το οποίο παραδόθηκε σχεδόν έτοιμο, έχει περιέλθει σήμερα σε πλήρη αχρήστευση;

Πώς μπορεί να δικαιολογηθεί η επίδειξη μιας τέτοιας εγκληματικής αδιαφορίας απέναντι σε ανήλικα θύματα;

Απαντώντας στη Βουλή πριν τρεις μήνες, ο υπουργός είχε παραδεχθεί ότι η προστασία των ανηλίκων είναι η ελάχιστη υποχρέωση μιας δημοκρατίας και είχε δεσμευτεί ότι ακόμη και εντός του επόμενου μηνός θα είχε προχωρήσει στη λειτουργία τους; Κι αφού είχε την πολιτική βούληση, γιατί δεν το έχει πράξει ακόμη; «Των οικιών των παίδων ημών εμπιπραμένων, υμείς άδετε»;