Νέα ερωτήματα για τα κονδύλια του Προσφυγικού

Γκρίζες περιοχές στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το προσφυγικό επισημαίνει το Ποτάμι, μελετώντας τις συμβάσεις που δημοσιοποίησε το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, ύστερα από γραπτό ερώτημα που κατέθεσε το κόμμα στις 24 Σεπτεμβρίου.

Οπως επισημαίνει το Ποτάμι σε αναλυτική ανακοίνωση, η πλειονότητα των συμβάσεων έχουν γίνει με απευθείας ανάθεση, με διαπραγμάτευση με δημοσίευση προκήρυξης και άλλοτε χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, και με πρόχειρους διαγωνισμούς, συχνά χωρίς να προσδιορίζεται το χρονικό διάστημα της σύμβασης.

Η πλειονότητα των συμβάσεων κάθε περιοχής καταλήγει στις ίδιες εταιρείες, ενώ δεν υπάρχει ενημέρωση για τυχόν ελέγχους των αρμόδιων υπηρεσιών, προκειμένου να εξακριβωθεί η εκτέλεση του έργου σύμφωνα με τις συμφωνημένες προδιαγραφές.

Αν και οι απελπιστικές συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στα νησιά οφείλονται κατά κύριο λόγο στις ευρωπαϊκές πολιτικές κλειστών συνόρων και εγκλωβισμού των προσφύγων στην Ελλάδα, και μάλιστα στα νησιά, σύμφωνα με την πρακτική του γεωγραφικού περιορισμού που έχει επιβάλει η ευρωτουρκική συμφωνία και έχει συνομολογήσει η ελληνική κυβέρνηση, εντούτοις ο τρόπος της διάθεσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το προσφυγικό γεννά ερωτήματα διαφάνειας και αποτελεσματικότητας.

Αν η πρακτική των αναθέσεων χωρίς τη χρονοβόρα διαδικασία των δημόσιων διαγωνισμών αποτελούσε μάλλον μονόδρομο σε μια περίοδο κατά την οποία έπρεπε να καλυφθούν επείγουσες ανάγκες υποδοχής και φιλοξενίας των προσφύγων, ύστερα από το κλείσιμο των βόρειων συνόρων στις αρχές του 2016 και τον εγκλωβισμό δεκάδων χιλιάδων προσφύγων στη χώρα μας, «δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί η συνέχιση της πρακτικής αυτής δύο έτη μετά», επισημαίνει το Ποτάμι.

Επιπλέον ερωτήματα προκύπτουν από τις απαντήσεις των υπουργείων Οικονομίας και Ανάπτυξης και Προστασίας του Πολίτη, που διαχειρίστηκαν σημαντικά κονδύλια μέσω των διαχειριστικών αρχών που υπάγονται σε αυτά και διαχειρίζονται κονδύλια από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά ταμεία.

Τα στοιχεία από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Προγραμμάτων Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης και Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και άλλων πόρων του υπουργείου Οικονομίας, όσο και αυτά της Υπηρεσίας Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΥΔΕΑΠ) του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη αφορούν τους φορείς στους οποίους κατευθύνθηκαν τα ευρωπαϊκά κονδύλια, όχι όμως πώς τα διαχειρίστηκαν αυτοί και ποιοι ήταν οι τελικοί αποδέκτες, με τους οποίους έγιναν οι σχετικές συμβάσεις.

Είναι φανερό ότι τόσο γενικές απαντήσεις για ένα θέμα που αφορά διαχείριση κονδυλίων δεν προάγει ούτε τη διαφάνεια ούτε αποτελεί δείγμα σεβασμού προς τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Οσον αφορά τα στοιχεία του ΥΠΕΘΑ, έχουν υπογραφεί περισσότερες από 1.900 συμβάσεις μέσα σε δύο χρόνια και τρεις μήνες, από τη 1η Ιανουαρίου 2016 μέχρι τις 31 Μαρτίου 2018.

Το συνολικό ποσόν ξεπερνά τα 112 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα 85 εκατομμύρια, μεγαλύτερο από τα δύο τρίτα, αφορά τη σίτιση.

Στη Λέσβο, τη Σάμο, και την Κω έχουν υπογραφεί 302 συμβάσεις συνολικού ποσού 30,4 εκατομμυρίων ευρώ. Τα 27.866.009 ευρώ αφορούν τη σίτιση. Από αυτά, ποσοστό μεγαλύτερο από το 90% έχει δοθεί σε 4 εταιρείες.

Στη Χίο, έχουν υπογραφεί 193 συμβάσεις, συνολικού ποσού 8.811.830 ευρώ, από τα οποία τα 7.138.387 αφορούν τη σίτιση.

Από τις 31 συμβάσεις σίτισης, οι 28 έχουν υπογραφεί με μία εταιρεία. Με μία εταιρεία έχουν γίνει επίσης 9 συμβάσεις συνολικού ύψους 546.200 ευρώ για καθαριότητα και ενοικίαση τουαλετών.

Το ΓΕΣ και το ΓΕΝ

Στην Αττική, έχουν υπογραφεί 395 συμβάσεις από το ΓΕΣ και 18 από το ΓΕΝ, συνολικού ύψους 39.390.850 ευρώ, από τα οποία τα 31.419.083 ευρώ αφορούν τη σίτιση.

Με τρεις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη σίτιση των καταυλισμών της Ελευσίνας και της Μαλακάσας έχουν συναφθεί 51 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση, συνολικά 3,8 εκ. ευρώ, ενώ με άλλη μία, η οποία δραστηριοποιείται και στη Χίο, έχουν συναφθεί 9 συμβάσεις απευθείας ανάθεσης συνολικού ύψους 725.000.

Σε δομές στη Λάρισα, τα Τρίκαλα, την Πέτρα Ολύμπου, την Πιερία και τη Βόλβη έχουν συναφθεί 169 συμβάσεις συνολικού ύψους 5.975.630 ευρώ, από τα οποία τα 3.188.669 αφορούν τη σίτιση.

Στη βόρεια Ελλάδα (καταυλισμοί σε Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Γιαννιτσά, Τσεπέλοβο, Κόνιτσα κ.λπ.) έχουν συναφθεί 562 συμβάσεις συνολικά 18.989.743 ευρώ, από τα οποία τα 13.007.772 αφορούν τη σίτιση.

Τέλος, στη Βέροια έχουν συναφθεί 328 συμβάσεις συνολικού ύψους 8.509.045 ευρώ, από τα οποία τα 5.943.167 ευρώ αφορούν τη σίτιση.

Δεν λείπουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που γεννούν ερωτηματικά, αν μη τι άλλο σκοπιμότητας και αποτελεσματικότητας.

Για παράδειγμα, στον καταυλισμό της Μαλακάσας, συνάφθηκαν 8 συμβάσεις με απευθείας ανάθεση σε μία εταιρεία για μίσθωση χημικών τουαλετών, χωρίς χρονική διάρκεια. Στις 7 από αυτές, η προϋπολογισθείσα αξία ήταν λίγο μικρότερη από 10.000 ευρώ. «Με τα χρήματα αυτά οι δομές φιλοξενίας στη Μαλακάσα θα είχαν μόνιμες τουαλέτες!», επισημαίνει το Ποτάμι.

Μειοδοτικός διαγωνισμός

Στην Πέτρα Ολύμπου, όπου έγιναν 8 συμβάσεις σίτισης συνολικού ποσού 1.379.730 ευρώ με δύο εταιρείες, ακολουθήθηκε η διαδικασία του δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού.

Αν όμως στην περίπτωση αυτή ήταν δυνατό να ακολουθηθεί η ενδεδειγμένη διαδικασία του δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού, εγείρεται το ερώτημα γιατί αυτό δεν έγινε δυνατό στις περισσότερες περιπτώσεις.

Στον καταυλισμό στο Βαγιοχώρι του Δήμου Βόλβης, συνάφθηκε σύμβαση με μία εταιρεία ποσού 63.416 ευρώ για ενοικίαση τουαλέτας και ντους. Το Ποτάμι επισημαίνει ότι είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί το ποσόν αυτό.

Εμφανίζεται επίσης δαπάνη σίτισης ύψους 903.920 ευρώ στον ΟΛΘ, όπου είναι γνωστό πως τη σίτιση είχαν αναλάβει κυρίως οργανώσεις και αλληλέγγυοι.

Στην Καβάλα, από τις 45 συμβάσεις για προμήθειες συνολικά 234.410 ευρώ, οι 29 αφορούσαν την αγορά ανταλλακτικών για στρατιωτικά οχήματα, συνολικού ύψους 68.832.

«Οι επισκευές των στρατιωτικών οχημάτων καλύπτονται από κονδύλια του υπουργείου ή της Ε.Ε. και γιατί παρατηρείται με τέτοια συχνότητα στο συγκεκριμένο κέντρο φιλοξενίας;», ρωτά το Ποτάμι.