Πολλοί «δράκοι» σε θέμα των Πανελλαδικών

Είναι δυνατόν θέματα που επιλέγει η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων (ΚΕΕ) να ταυτίζονται με θέματα στις ενδοσχολικές της Γ’ Λυκείου κάποιου σχολείου; Για όσους δεν γνωρίζουν, μπορεί να φαίνεται δυνατό και τυχαίο. Για όσους γνωρίζουν καλά, είναι αρκετά δύσκολο να συμβεί. Από τις ενδοσχολικές μέχρι τις Πανελλαδικές υπάρχει ένας δρόμος διάσπαρτος με αρκετές δικλίδες ασφαλείας. Φέτος, φαίνεται ότι κάποιες δεν λειτούργησαν.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Εφ.Συν.», ένα από τα θέματα της Φυσικής στις Πανελλαδικές πριν από λίγο καιρό «έπεσε» και στις ενδοσχολικές εξετάσεις της Γ’ Λυκείου ενός πρότυπου σχολείου. Η σειρά των τυχαίων γεγονότων είναι τόσο μακρά που συνθέτει μια ιστορία με πολλούς δράκους.

Εξηγούμε: Πρόκειται για ένα από τα θέματα της Φυσικής που δεν συγκαταλέγεται στις «υπερπαραγωγές» οι οποίες διέλυσαν τους μαθητές, αλλά αποτελεί απρόσμενη ή μάλλον «απαγορευμένη» επιλογή, καθώς ανήκει στα θέματα που δεν επιλέγει ποτέ η ΚΕΕ. Γιατί; Διότι συμπεριλαμβάνεται στην κατηγορία των θεωρητικών ερωτημάτων που άτυπα η Επιτροπή έχει αποφασίσει να αποφεύγει και το έχει αποδείξει στην πορεία των δεκαετιών που μετρούν οι πανελλαδικές εξετάσεις. Για την ακρίβεια, ανήκει στις λεγόμενες «Τριάντα αποδείξεις θεωρημάτων» που δεν διδάσκονται καν ως θέματα εξετάσεων. Οπως λένε οι φυσικοί, αυτά διδάσκονται στην τάξη για να μάθουν τα παιδιά πώς να λύνουν τις ασκήσεις. Είναι θεωρητικά εργαλεία που δεν επιλέγονται ως εξεταστέα θέματα.

Ειδικότερα, πρόκειται για το τρίτο θέμα της Φυσικής σχετικά με το «κύμα» και κυρίως το δεύτερο ερώτημα. Σύμφωνα με την έρευνά μας, ο καθηγητής του συγκεκριμένου σχολείου, αν και γνωρίζει τα δεδομένα, επιμένει στην επιλογή αυτών των θεμάτων. Πριν από ένα-δυο χρόνια, ο ίδιος είχε προτείνει το ίδιο ακριβώς θέμα για τις ενδοσχολικές του ίδιου πρότυπου Λυκείου. Τότε το σχολείο το απέρριψε. Φέτος, το ξαναθυμήθηκε, το πρότεινε και αυτή τη φορά το σχολείο δεν το απέρριψε. Εντάχθηκε κανονικά στις ενδοσχολικές της γ’ τάξης. Και, ω του θαύματος, ύστερα από λίγες εβδομάδες το ίδιο ακριβώς θέμα εμφανίστηκε στο τραπέζι της ΚΕΕ. Και, ω ετέρου θαύματος, δεν απορρίφθηκε ούτε από την ΚΕΕ. Δεν το έβγαλε εκτός κλήρωσης όταν έλαβε τα προτεινόμενα θέματα ούτε το απέρριψε όταν κληρώθηκε. Προχώρησε κανονικά στη διαδικασία της θεματοδοσίας. Πολλοί φυσικοί, την επόμενη μέρα, έλεγαν ότι το Γ’ θέμα ήταν μεγάλο και απαιτητικό και επιπλέον στο Γ2 «ζητήθηκε απόδειξη ύστερα από δεκαετίες». Αλλοι επισήμαιναν ότι ανήκει σε αδίδακτη ύλη. Τι έγινε και όλη αυτή η συναστρία έδεσε τόσο καλά στον ουρανό των Πανελλαδικών;

Θα μπορούσε να συμβεί; Οπως αποδεικνύεται, ναι. Θα μπορούσε να αποφευχθεί; Οπωσδήποτε ναι. Πρώτα απ’ όλα, κάθε Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΔΕ) παρακολουθεί και είναι σε θέση να γνωρίζει και να ελέγχει τα θέματα στις ενδοσχολικές των σχολείων της περιοχής της. Υπάρχουν σχολικοί σύμβουλοι αρμόδιοι για κάθε ειδικότητα, για κάθε μάθημα. Δηλαδή, υπάρχει και ο σύμβουλος των Φυσικών. Προφανώς, ξέφυγε από εκεί. Αλλά και η ΚΕΕ, που συγκεντρώνει τα θέματα, φροντίζει να διασταυρώνει και να διασφαλίζει την αποφυγή τέτοιων ταυτίσεων με τις ενδοσχολικές (ας αφήσουμε εκτός τα φροντιστήρια, τις ιστοσελίδες, τους καθηγητές που κάνουν ιδιαίτερα). Είναι και εδώ προφανές ότι καμία δικλίδα ασφαλείας δεν λειτούργησε.

Ομως, επειδή στον κάθε μικρόκοσμο όλοι γνωρίζονται, είναι δύσκολο να συμβαίνουν τόσο κρίσιμες τυχαιότητες. Μεταξύ των θεματοδοτών και λυτών υπάρχουν εκπαιδευτικοί που γνωρίζονται, συνεργάζονται, συνυπάρχουν στον χώρο. Ενα λάθος σε θέμα μπορεί να τύχει. Μια επιλογή θέματος δεν είναι τυχαία. Τουναντίον. Είναι απολύτως συνειδητή και με συγκεκριμένα κριτήρια. Τι συνέβη λοιπόν; Εκτός από τις άριστες απαντήσεις και τη χαρά των μαθητών του συγκεκριμένου σχολείου;

Το ζήτημα αυτό, βέβαια, δεν εξαντλείται στις υποψίες για πονηριές στη θεματοδοσία των πανελλαδικών και τις αόρατες συναλλαγές πάσης φύσεως συμφερόντων. Επεκτείνεται σ’ ένα σύστημα που χρόνια τώρα συνδέει σφιχτά μαθητές, σχολεία, εκπαιδευτικούς, φροντιστήρια, καθηγητές ιδιαιτέρων και ενίοτε χτυπάει και την «κλειστή» πόρτα της ΚΕΕ. Και το σημαντικότερο είναι ότι έχει εξελιχθεί σε μια κραταιά βιομηχανία που, εδώ και δεκαετίες, ξεζουμίζει οικογένειες, μετατρέπει εκπαιδευτικούς σε κυνηγούς κεφαλών, θεμάτων, σχέσεων αλλά και εξαρτήσεων. Οι Πανελλαδικές δεν είναι μια υπόθεση λίγων ημερών ούτε λίγων ανθρώπων.

Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό για να μείνει αναπάντητο. Αν και έχει συμβεί στο παρελθόν. Είναι αξιοσημείωτη η σιγή ιχθύος που επικρατεί όταν τέτοια περιστατικά καταφέρνουν να βγουν στο προσκήνιο. Πριν από λίγα χρόνια, είχε προκληθεί μεγάλος θόρυβος με θέμα που είχε δημοσιεύσει φροντιστηριακός ιστότοπος και ο καθηγητής που το είχε επιλέξει αποδείχθηκε ότι ήταν θεματοδότης της ΚΕΕ. Δεν άνοιξε ρουθούνι. Οχι όπως κάποτε, επί Ράλλη, που ο γ.γ. του υπουργείου (ο Ράμμος) είχε δώσει τα θέματα σε κάποια φροντιστήρια και τιμωρήθηκε με φυλακή.

Ερωτήσεις

● Γιατί παραμένει κοινό μυστικό ότι η ιερή αγελάδα του «αδιάβλητου» των Πανελλαδικών δεν είναι πάντα ιερή και μετατρέπεται σε αμαρτωλό μυστικό όχι μόνο πίσω από κλειστές επίσημες πόρτες, αλλά και σε στενούς κύκλους συμφερόντων ή πληρωμένης αριστείας;

● Γιατί ενώ οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πως το σύστημα αυτό έχει φθάσει στα όρια της αντοχής του ουδείς το ομολογεί;

ΥΓ. 1: Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων των προθέσεών μας, δεν αναφέρουμε ονόματα. Το ίδιο το σχολείο θα καταλάβει και μπορεί να απαντήσει. Οπως και η ΔΔΕ Β’ Αθήνας, η ΚΕΕ, η Διοικούσα Επιτροπή των Προτύπων και φυσικά το υπουργείο Παιδείας. Χθες πολλά τηλέφωνα είχαν σιγήσει.

ΥΓ. 2: Μη μας πει ο υπουργός ότι δεν συνομιλεί με την επιτροπή. Γνωρίζουμε καλά -μα πολύ καλά- πως ανά πάσα στιγμή και αναγκαία περίπτωση, μέλη της επιτροπής ανεβαίνουν αστραπιαία από την «κλειστή αίθουσα» στο γραφείο του υπουργού.