Η παραίτηση του αντιπρύτανη Οικονομικών και Προγραμματισμού του Πανεπιστημίου Πατρών έφερε στην επιφάνεια ζητήματα α λα καρτ εφαρμογής του πλαισίου αρμοδιοτήτων των αντιπρυτάνεων αλλά και μιας ιδιότυπης διαχείρισης των οικονομικών του ιδρύματος, για την οποία έχει ενημερωθεί και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Η εκ παραλλήλου εφαρμογή δύο πρακτικών, της υπογραφής από τον αρμόδιο αντιπρύτανη για ορισμένα εντάλματα πληρωμής και της μη υπογραφής για κάποια άλλα, προκαλεί ερωτήματα ως προς την αυτονόμηση της οικονομικής υπηρεσίας του πανεπιστημίου από το συλλογικό όργανο της Συγκλήτου και τον εκλεγμένο αντιπρύτανη που η ίδια έχει ορίσει ως υπεύθυνο διατάκτη οικονομικών και προγραμματισμού.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο καθηγητής Δημήτρης Σκούρας, του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων, εκλέχθηκε αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών με τετραετή θητεία για την ακαδημαϊκή περίοδο 2020-2024 και με αρμοδιότητα Οικονομικών και Προγραμματισμού. Μετά τη συνεχιζόμενη διαφωνία του για την οικονομική διαχείριση θεμάτων του πανεπιστημίου, παραιτήθηκε από τη θέση του στις 7 Μαΐου 2022. Η παραίτηση πρωτοκολλήθηκε στις 12.5.2022 και δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 25.07.2022.
Ανυπόγραφα εντάλματα
Στις 16 Μαΐου 2022, το Τμήμα Δαπανών της Οικονομικής Υπηρεσίας του Πανεπιστημίου, με ηλεκτρονικό μήνυμα, το οποίο κοινοποιήθηκε στον πρύτανη του πανεπιστημίου, τον γενικό διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών και Φοιτητικής Μέριμνας και στον διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών, ζητούσε από τον παραιτηθέντα αντιπρύτανη να υπογράψει 277 εντάλματα και εντολές που είχαν εκδοθεί ακόμη και από τον Ιανουάριο του 2022, φτάνοντας έως την ημέρα της παραίτησης, καταλαμβάνοντας δηλαδή μια περίοδο μεγαλύτερη των τεσσάρων μηνών.
Μάλιστα, σχεδόν 220 από τα ανυπόγραφα αυτά εντάλματα είχαν ήδη εξοφληθεί, χωρίς, όμως, να φέρουν την υπογραφή του, με τη συγκεντρωτική αξία τους να ξεπερνά τα 2,3 εκατομμύρια ευρώ, όπως διαπίστωσε ο παραιτηθείς αντιπρύτανης. Ο κατάλογος με τα ανυπόγραφα εντάλματα στάλθηκε και στον πρύτανη του πανεπιστημίου.
«Από τη στιγμή που υπήρχε θέση υπογραφής για τον αντιπρύτανη Οικονομικών, τα έγγραφα έπρεπε να υπογραφούν από εμένα πριν ανέβουν στη Διαύγεια και στη συνέχεια να εξοφληθούν», υποστηρίζει ο Δ. Σκούρας σε ενημέρωση των μελών της Συγκλήτου στις 24.11.2022 και προσθέτει: «Ποτέ δεν ενημερώθηκα για αλλαγή της διαδικασίας εξόφλησης, εάν υπήρχε. Στην ίδια μέρα, άλλα εντάλματα μου τα έφερναν για υπογραφή και, όπως αποδείχθηκε μετά την παραίτησή μου, άλλα εντάλματα δεν τα έφερναν. Θα μπορούσαν να με ενημερώσουν για αλλαγή της διαδικασίας. Αλλά πώς θα ήταν αυτό δυνατό, αφού συντηρούσαν και τις δύο διαδικασίες ταυτόχρονα; [...] Ποτέ δεν δόθηκε, σε εμένα τουλάχιστον, μια αξιόπιστη εξήγηση για τους λόγους που οδήγησαν την Οικονομική Υπηρεσία μέσα στην ίδια μέρα και την ίδια χρονική περίοδο άλλα χρηματικά εντάλματα να ακολουθούν την οδό της υπογραφής από μένα και άλλα όχι».
Η ιδιότυπη πρακτική που εφάρμοζαν οι οικονομικές υπηρεσίες του ιδρύματος αναφορικά με τις αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης φαίνεται και στην παρακάτω περίπτωση: την ημέρα της παραίτησής του, ο κ. Σκούρας ζήτησε εγγράφως από τον γενικό διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών και Φοιτητικής Μέριμνας και τον διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών να επανελέγξουν τα συνοδευτικά έγγραφα της πληρωμής του ΙΝΕΔΙΒΙΜ που αφορούσε τη σίτιση των φοιτητών, δηλώνοντας ότι κρατά το τιμολόγιο σε αναμονή χωρίς να το υπογράψει, μέχρι να λάβει απάντηση. «Στις 9 Μαΐου 2022, πληροφορήθηκα τηλεφωνικώς ότι το ανωτέρω τιμολόγιο σίτισης, ύψους 255.528 ευρώ, του οποίου την οριστικοποίηση πληρωμής δεν είχα ακόμη υπογράψει, είχε ήδη εξοφληθεί στις 29 Μαρτίου 2022 από την Οικονομική Υπηρεσία», υποστηρίζει ο κ. Σκούρας.
Στις 27 Μαΐου, έλαβε απάντηση που συνυπέγραφαν οι δύο διευθυντές, στην οποία γινόταν αναφορά στη «νομιμότητα» και την «κανονικότητα» της πράξης, με την επιστολή να καταλήγει ότι «η εκκαθάριση και η εξόφληση του τιμολογίου είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του προϊστάμενου Οικονομικών Υπηρεσιών σύμφωνα με τον Ν. 4270/2014, όπως ισχύει, καθότι υπάρχει ασυμβίβαστο μεταξύ εσάς του διατάκτη και του εκκαθαριστή. Ως εκ τούτου, η συνυπογραφή σας στη βεβαίωση ύπαρξης διαθέσιμης πίστωσης στον αντίστοιχο ΚΑΕ αποτελεί τυπική διαδικασία ενημερωτικού χαρακτήρα, η οποία δεν επηρεάζει την πληρωμή ή μη της δαπάνης».
Βάσει νόμου
Το ΦΕΚ (B’ 4022/21.09.2020) που ορίζει τους τομείς ευθύνης και αρμοδιοτήτων των εκλεγέντων αντιπρυτάνεων του Πανεπιστημίου Πατρών αναφέρει ρητά ως αρμοδιότητα του αντιπρύτανη Οικονομικών «την υπογραφή εγγράφων που αφορούν την κατάρτιση, εκτέλεση, τροποποίηση και έλεγχο του τακτικού προϋπολογισμού, δημοσίων επενδύσεων και λοιπών πηγών χρηματοδότησης, του ισολογισμού και απολογισμού, προγραμματισμού, καθώς και των πράξεων έγκρισης δαπανών εντός του πλαισίου των πιστώσεων, που αναγράφονται στους παραπάνω προϋπολογισμούς».
Οπως, επίσης, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 80/2016, ο προϊστάμενος Οικονομικών Υπηρεσιών πρέπει να συντάσσει παρά πόδας πράξη-βεβαίωση (αρ. 3, παρ. 2) και κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματος του διατάκτη, δηλαδή του αντιπρύτανη Οικονομικών, πρέπει επίσης να καταρτίζει σε δύο αντίτυπα το σχέδιο της σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης και να συντάσσει την πράξη - βεβαίωση, εφόσον συντρέχουν οι οριζόμενες στο άρθρο 66 παρ. 2 του Ν. 4270/2014 υποχρεώσεις (αρ. 4, παρ. 1α).
Το αρ. 66, παρ. 2 του ν. 4270/2014 ορίζει ότι «Η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης υπογράφεται από τον διατάκτη και περιέχει βεβαίωση του προϊστάμενου οικονομικών υπηρεσιών του φορέα, ότι το ποσό της δαπάνης που αφορά, βρίσκεται εντός των ορίων της σχετικής πίστωσης, και ειδικά για την Κεντρική Διοίκηση εντός του διαθέσιμου ποσοστού αυτής, και ότι έχει δεσμευθεί από τον προϋπολογισμό του φορέα. Το ποσό παραμένει δεσμευμένο μέχρι την καταβολή του ή μέχρι την ανάκληση της δέσμευσης της πίστωσης κατόπιν αιτήματος του διατάκτη».
Στην περίπτωση του Πανεπιστημίου Πατρών, σε αντίθεση με άλλα ΑΕΙ, ανάλογες αποφάσεις των οποίων έχουμε στη διάθεσή μας, ο προϊστάμενος Οικονομικών Υπηρεσιών δεν συντάσσει την πράξη-βεβαίωση παρά πόδας αλλά σε διαφορετική σελίδα ούτε βεβαιώνει ότι ισχύει η συνδρομή των προϋποθέσεων της παρ. 1α του άρθ. 4 του Π.Δ. 80/201, ως οφείλει.
Μετά την παραίτησή του, ο Δημ. Σκούρας υπέγραψε καλή τη πίστει όλα τα ανυπόγραφα εντάλματα «για την προστασία των υπαλλήλων από ενδεχόμενη εμπλοκή τους σε παραβίαση των κανόνων της Διαύγειας αλλά και για την προστασία του Πανεπιστήμιου», όπως δηλώνει στη Σύγκλητο της 24ης Νοεμβρίου 2022. Ο παραιτηθείς αντιπρύτανης συνέταξε και απέστειλε έκθεση επί των παρατηρήσεών του για τα ανυπόγραφα και εξοφλημένα εντάλματα στον πρύτανη, τους αντιπρυτάνεις, τον πρόεδρο του τεχνικού συμβουλίου και τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας του Πανεπιστημίου, στις 20 Ιουνίου 2022.
Ο πρύτανης συγκάλεσε σύσκεψη, κατά την οποία ο κ. Σκούρας κατέθεσε πρόταση για απεύθυνση σε εταιρεία ορκωτών ελεγκτών, η οποία θα ελέγχει τις διαδικασίες και ανάλογα με την εκάστοτε αναφορά το Πρυτανικό Συμβούλιο θα αποφάσιζε. «Την προσφυγή σε ορκωτούς ελεγκτές θεώρησα επίσης μια μεγάλη ευκαιρία με την οποία το Πανεπιστήμιο να αρχίσει να αποκτά αντανακλαστικά μεγάλου και σοβαρού θεσμού που σέβεται τους ανθρώπους του και επιδιώκει τη διαφάνεια στις συναλλαγές του, χτίζοντας θεσμικές, δημοκρατικές νοοτροπίες», λέει ο Δημ. Σκούρας.
Παραμένουν τα ερωτήματα
Από τα παραπάνω προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα, τα οποία και απευθύναμε στον πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών: Γιατί 250 εντάλματα δεν ακολούθησαν την κανονική διοικητική πορεία και ανέβηκαν στη Διαύγεια χωρίς να υπάρχει η υπογραφή του αρμόδιου αντιπρύτανη; Γιατί 220 από αυτά εξοφλήθηκαν χωρίς να έχουν υπογραφεί από τον αντιπρύτανη Οικονομικών; Γιατί ορισμένα εντάλματα πήγαιναν προς υπογραφή και άλλα κατευθείαν για εξόφληση; Θα έπρεπε τελικά να υπογράφει ο αντιπρύτανης Οικονομικών ή όχι;
Ουσιαστική απάντηση δεν λάβαμε, όμως, καθώς ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστος Ι. Μπούρας, και οι τέσσερις αντιπρυτάνεις που συνυπογράφουν τη -μη πρωτοκολλημένη- απάντηση επικαλούνται απλά τις αποφάσεις της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου, επισημαίνοντας μόνο ότι «ο πρύτανης ενημέρωσε αναλυτικά και διεξοδικά τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Πατρών στην αρ.: 212/10-11-2022 συνεδρίασή της».
Πάντως, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να αναγνωσθεί ως έμμεση ομολογία λάθους ή ως εκ των υστέρων προσπάθεια απόκρυψης της προηγούμενης κατάστασης, η διοίκηση του Πανεπιστημίου Πατρών, μετά την παραίτηση του καθ. Δημήτρη Σκούρα και τον διορισμό νέου αντιπρύτανη Οικονομικών, στις 29.09.2022 (αρ. πρωτ. 72520), άλλαξε τις αρμοδιότητες του εν λόγω αντιπρύτανη, απαλείφοντας την υποχρέωση υπογραφής πράξεων έγκρισης δαπανών και αφαιρώντας ολοκληρωτικά από τα έντυπα βεβαιώσεων-εντολών πληρωμής τη θέση υπογραφής για τον αντιπρύτανη Οικονομικών.
Στο αρχείο
Καθώς δεν υπήρξε καμία επικοινωνία από το πανεπιστήμιο έναν μήνα μετά τη σύσκεψη, ο κ. Σκούρας αποφάσισε να καταθέσει επώνυμη αναφορά στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ). Την υπόθεση ανέλαβε το περιφερειακό γραφείο της Πάτρας, το οποίο αποφάσισε να την αρχειοθετήσει, αποφαινόμενο ότι «δεν στοιχειοθετούνται τα καταγγελλόμενα», δηλαδή χωρίς καν να ελέγξει όσα περιείχε η αναφορά.
Η ΕΑΔ δεν αιτιολόγησε τη σύγκρουση της απόφασής της με την εκ των αρμοδιοτήτων προκύπτουσα υποχρέωση του αντιπρύτανη για «υπογραφή πράξεων έγκρισης δαπανών». Επίσης, δεν φάνηκε να την απασχολεί το γεγονός της παράλληλης ύπαρξης δύο διαφορετικών διοικητικών διαδικασιών πληρωμής, μία με υπογραφή και μία χωρίς υπογραφή του αρμόδιου αντιπρύτανη, ούτε, όμως, και η ύπαρξη ανυπόγραφων εντολών πληρωμής του Πανεπιστημίου Πατρών στο σύστημα ΔΙΑΥΓΕΙΑ.
Ομοίως, το Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου του Πανεπιστημίου Πατρών (αρ.: ΕΜΠ71581/27-9-2022), επικαλούμενο τη νομική υπηρεσία του ιδρύματος, έθεσε στο αρχείο το ζήτημα της προσθήκης υπογραφής του αντιπρύτανη σε έγγραφο δημοσιονομικής διαχείρισης. Το έγγραφο του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου διανεμήθηκε στα μέλη της Συγκλήτου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας