Η δημόσια εκπαίδευση απαξιώθηκε και καταρρακώθηκε όσο τίποτε άλλο στη χώρα μας τα χρόνια της λιτότητας. Αλλοτε ως θύμα της ιδεοληψίας των κυβερνώντων, οι οποίοι μετονόμασαν τον βίαιο νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό σε... εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και άλλοτε πάλι ως προνομιακή «δαπάνη» προς περιστολή στον κρατικό προϋπολογισμό, η κυβέρνηση της Αριστεράς πράγματι παραλαμβάνει σήμερα καμένη γη. Σε έναν τομέα τον οποίο οι εταίροι μας στην Ευρώπη που μας επέβαλαν τα μνημόνια τον θεωρούν επένδυση για το μέλλον...
Η οδύσσεια της Παιδείας δεν ξεκίνησε όμως στα χρόνια της κρίσης. Σε ανύποπτο ακόμη χρόνο, η ισχυρή Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων κατατασσόταν προτελευταία στην Ενωμένη Ευρώπη στις δημόσιες εκπαιδευτικές δαπάνες, με μέση ετήσια χρηματοδότηση ανά φοιτητή μικρότερη από το ήμισυ της μέσης ευρωπαϊκής. Οσο για την έρευνα, η δημόσια χρηματοδότησή της στη χώρα μας ήταν, τα καλά ακόμη χρόνια, δέκα φορές μικρότερη από εκείνη της Φινλανδίας, η οποία ως γνωστόν ξεπέρασε τα δικά της προβλήματα επενδύοντας γενναία στην εκπαίδευση και την έρευνα.
Στη συνέχεια ήρθε η κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή του νεότερου, η οποία νομιμοποίησε ιδεολογικά τη λιτότητα στη δημόσια εκπαίδευση. Με το ιδεολόγημα της παρομοίωσης της Παιδείας με τον πίθο των Δαναΐδων, με τρύπιο δηλαδή πιθάρι, όπου οι επενδύσεις δήθεν χάνονταν γιατί δεν έπιαναν τόπο, επισφραγίστηκε το κλείσιμο της οικονομικής στρόφιγγας στη δημόσια εκπαίδευση. Προφανώς η αποδοτικότητα της Παιδείας, σε ένα πελατειακό κράτος, κρίθηκε με ανάλογα κριτήρια...
Ακολούθως ήρθε ένας άλλος πρωθυπουργός, ο Γ. Παπανδρέου ο νεότερος, ο οποίος νομιμοποίησε την πολιτική της κατάρρευσης της δημόσιας εκπαίδευσης. Χαρακτηρίζοντας τα ελληνικά Πανεπιστήμια και τους Ελληνες καθηγητές... τρίτης κατηγορίας, έθεσε τις βάσεις για τον καταστροφικό για τον δημόσιο χαρακτήρα, τις δημοκρατικές παραδόσεις και τις ακαδημαϊκές αξίες των Πανεπιστημίων νόμο, γνωστό από την εισηγήτριά του, τότε υπουργό Παιδείας. Τον νόμο αυτόν υπερψήφισαν στη Βουλή, καθόλου τυχαία, όλα τα κόμματα τα οποία λίγο αργότερα, ως εκπρόσωποι των δανειστών στην Ελλάδα, θα συνεργάζονταν για την εμπέδωση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της λιτότητας και των μνημονίων.
Μία από τις πρώτες συνέπειες αυτής της πολιτικής ήταν η αναγνώριση, εν μια νυκτί και χωρίς καμία αξιολόγηση, των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχίων όλων ανεξαιρέτως των ιδιωτικών κολεγίων που συνεργάζονταν με ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια. Λίγα χρόνια αργότερα η ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων από την πίσω πόρτα ολοκληρώθηκε, συμπεριλαμβάνοντας στην αναγνώριση και τα κολέγια που συνεργάζονται και με εκτός Ευρώπης χώρες.
Κάθε συσχέτιση της πολιτικής απαξίωσης των δημόσιων ιδρυμάτων με την de facto αναγνώριση των πτυχίων των ιδιωτικών κολεγίων προφανώς πρέπει να θεωρηθεί κακόβουλη και καταχρηστική...
Κι αυτά όταν στη γειτονική Κύπρο, η αντίστοιχη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας άφηνε ύστερα από σκληρή αξιολόγηση εκτός αναγνώρισης 20 από τα 24 ιδιωτικά κολέγια.
Η χαριστική βολή για την Παιδεία όμως ήρθε με την ένταξή της στα μνημόνια. Η κατάρρευση των ήδη ισχνών δημόσιων προϋπολογισμών σε σημείο που να καθιστά τη λειτουργία τους προβληματική έως αδύνατη και η αποψίλωση των Πανεπιστημίων από προσωπικό, που ήταν τα κύρια επιτεύγματα της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα του ολέθριου για το μέλλον της χώρας βίαιου νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού που δεν εξαίρεσε, δυστυχώς, ούτε τον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει τιτάνιο έργο να επιτελέσει προκειμένου να επουλώσει τις πληγές της δημόσιας εκπαίδευσης. Και οι πρώτες δηλώσεις του νέου υπουργού Αριστείδη Μπαλτά, ιδιαίτερα η κατανόηση από την πλευρά του της ανάγκης οι αλλαγές να προχωρήσουν έπειτα από διάλογο, ακούστηκαν με μεγάλη ανακούφιση. Η Αριστερά δεν πρέπει να αντιγράψει τις μεθόδους των προκατόχων της...
Ομως η εκπαίδευση δεν είναι μόνον επιστημονική εξειδίκευση και επαγγελματική κατάρτιση και γι' αυτό και η αποστολή της δεν εξυπηρετείται αποκλειστικά και μόνο με επενδύσεις και υποδομές. Ο μορφωτικός ρόλος της Παιδείας, που αποσκοπεί στη διεύρυνση του νου και στο βάθεμα της ψυχής, χρειάζεται εκπαιδευτικούς με γνώσεις, αλλά και με έμπνευση και αγάπη και προσήλωση στο αντικείμενο. Κάτι το οποίο σήμερα δεν είναι καθόλου αυτονόητο, καθώς οι εκπαιδευτικοί δυστυχώς είναι καθημαγμένοι και πλήρως απαξιωμένοι, σε βαθμό που να αδυνατούν να εμπνευστούν και να εμπνεύσουν.
Το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης της Αριστεράς λοιπόν σήμερα, πέραν και πλέον της αποκατάστασης των πληγών που έχει υποστεί η δημόσια εκπαίδευση, είναι η επανεκκίνησή της ως πνευματικής διεργασίας με μορφωτικό προσανατολισμό.
Αυτό λοιπόν που χρειάζεται σήμερα η Ελλάδα δεν εξαντλείται σε μία ακόμη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Επεκτείνεται σε ένα νέο πνευματικό κίνημα, που θα αποκτήσει χαρακτηριστικά μορφωτικής επανάστασης.
Εκεί θα κριθεί η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι αν αφήσει πίσω της ακόμη ένα σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων...
*καθηγητής, πρώην πρύτανης ΑΠΘ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας