Ανησυχητικές για τη Δικαιοσύνη τοποθετήσεις

Αν και οι προγραμματικές ολοκληρώθηκαν, έχει σημασία να σταθούμε λίγο στο εξαιρετικά προβληματικό ξεκίνημα του υπουργού Δικαιοσύνης, Γ. Φλωρίδη, στη Βουλή. Δίνοντας τα «διαπιστευτήριά» του και ενώπιον του Κοινοβουλίου, χαρακτήρισε «περίοδο όξυνσης» το διάστημα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και «περίοδο ηρεμίας» την υπουργία Κ. Τσιάρα! Ο αντιΣΥΡΙΖΑ φανατισμός και η προσπάθεια να φανεί βασιλικότερος του βασιλέα τον οδήγησαν σε μια σειρά από ανησυχητικές για τη Δικαιοσύνη τοποθετήσεις. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στη μεγάλη γκάφα του κ. Φλωρίδη για το ποιος κατάργησε το αυτεπάγγελτο εισαγγελικής παρέμβασης για τραπεζικά στελέχη, ούτε και στο ψέμα που μεταχειρίστηκε στη συνέχεια περί δήθεν κατάργησης (επί ΣΥΡΙΖΑ) του αδικήματος τοκογλυφίας (αρ. 404 Π.Κ. Ιούνιος 2019).

«Το λέω ξεκάθαρα. Η απιστία δεν μπορεί να διώκεται κατ’ έγκληση, δηλαδή αυτοί που διαπράττουν απιστία πρέπει να κάνουν μήνυση στον εαυτό τους. Αυτό εσείς το κάνατε στον Κώδικα του ’19. Μην κουνάτε το χέρι. Επίσης, στα ζητήματα της απάτης πρέπει να έχουμε δίωξη αυτεπάγγελτα. Αυτά θα τα επαναφέρω, μη νομίζετε. Πρέπει να αποκαθάρουμε τον Ποινικό Κώδικα από διατάξεις οι οποίες είναι περίεργες και προστατεύουν συγκεκριμένους», είπε επί λέξει ο κ. Φλωρίδης, αφήνοντας εμβρόντητους τους βουλευτές της Ν.Δ. που ψήφισαν ομόφωνα, το 2019, όχι μόνο το ακαταδίωκτο για τράπεζες και φορείς του ευρύτερου Δημοσίου αλλά στη συνέχεια με ΠΝΠ εξαίρεσαν τις τράπεζες από την παράταση που δόθηκε επί πανδημίας, αποκλείοντας και την παραμικρή έστω πιθανότητα να προχωρήσει η διοίκηση μιας τράπεζας σε έγκληση στελεχών της για δάνεια «αέρα». Ο Μ. Βορίδης το χαρακτήρισε «δήθεν λάθος», ενώ ο πρωθυπουργός και οι βουλευτές του μαζί με τα συνεργαζόμενα ΜΜΕ το έκαναν -κατά το κοινώς λεγόμενο- «γαργάρα».

Ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Σ. Φάμελλος, έσπευσε, φυσικά, να ενημερώσει τον υπουργό για τον εμπνευστή της ασυλίας των τραπεζικών στελεχών πριν καν προλάβει η Δικαιοσύνη να οδηγήσει τις σκανδαλώδεις αυτές υποθέσεις των καραμπινάτων θαλασσοδανείων (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΜΜΕ) στο ακροατήριο. Αναπάντητο έμεινε το ερώτημά του για το αν θα ασπαστεί η κυβέρνηση την εξαγγελία του υπουργού της, δηλώνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα την υπερψηφίσει. Δικαιολογημένη και η ανάρτηση του Χάρη Καστανίδη, που ζήτησε από τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ να τοποθετηθεί -όπως και έκανε στην ομιλία του- για το θέμα, εφόσον το κόμμα και ο ίδιος, τότε, είχαν εκφράσει έντονη αντίρρηση για τη σκανδαλώδη διάταξη Τσιάρα.

Ομως, η ομιλία Φλωρίδη για τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που θα γίνουν στη Δικαιοσύνη δεν είχε μόνο αυτό το χονδροειδές στραβοπάτημα. Αν και υπουργός Δικαιοσύνης, επέμεινε στην υπερβολική σημασία που δίνεται στα δικαιώματα των κατηγορουμένων!

«Εχει επικρατήσει να μιλάμε για χαμηλή εγκληματικότητα, για υψηλή ή βαριά εγκληματικότητα. Για παράδειγμα, μια ληστεία σε τράπεζα με λεία σημαντικό ποσό τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας. Αυτό χαρακτηρίζεται βαρύ έγκλημα -και σωστά. Την κλοπή 3.000 ή 5.000 ευρώ από ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που μπορεί να ήταν οι οικονομίες μιας ζωής για ώρα ανάγκης πώς θα τη χαρακτηρίσουμε; Χαμηλή εγκληματικότητα; Με την κρατούσα αντίληψη και ιεράρχηση, ναι. Ομως, εάν ρωτήσουμε το ηλικιωμένο ζευγάρι, θα μας πει ότι αυτό ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να του συμβεί. Τόσα χρόνια επικράτησαν οι απόψεις για προστασία των δικαιωμάτων όλων όσοι κατηγορούνται για παράνομες πράξεις χωρίς να μπαίνουν όρια, με αποτέλεσμα να παραμερίζεται η ανάγκη επιβολής δίκαιων ποινών που συχνά δεν εκτελούνται». Την επιβολή ποινής, βέβαια, όπως και την αναστολή της, δεν την αποφασίζουν οι προστάτες των δικαιωμάτων ούτε τα θύματα αλλά τα δικαστήρια, τα οποία μάλιστα, λόγω των αθρόων, αναχρονιστικών και τιμωρητικών νομοθετικών διατάξεων της κυβέρνησης Μητσοτάκη, στερούνται συχνά τη δυνατότητα ελεύθερης δικανικής κρίσης και υποχρεώνονται εκ του Νόμου σε ποινές δυσανάλογες με το αδίκημα.

Τρανό παράδειγμα η επί μήνες αποχή των δικηγόρων από τις δίκες για εγκληματικές οργανώσεις, μετά την υιοθέτηση, το 2022, διάταξης που ακόμα και ένα -από κοινού- μικροαδίκημα θεωρείται αποτέλεσμα δράσης εγκληματικής οργάνωσης. Ο νέος υπουργός έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στα χαμηλής απαξίας αδικήματα χωρίς να πει λέξη για το οργανωμένο/οικονομικό έγκλημα (π.χ. μαφίες, λαθρεμπόριο κ.λπ.). Δήλωσε, επίσης, ότι θα διατηρηθεί το μέτρο εξαγοράς της ποινής αλλά ούτε μια λέξη δεν είπε για κοινωφελή εργασία όλων όσοι δεν έχουν τα οικονομικά μέσα για να την εξαγοράσουν. Ασκώντας έμμεση αλλά σαφή κριτική στις δικαστικές αποφάσεις αναστολής ποινής, εμφανίστηκε -και εδώ- να αγνοεί ότι, με τροποποίηση του Π.Κ., η Ν.Δ. ψήφισε την κατάργηση της υποχρεωτικής φυλάκισης (1/10) για ποινές έως 5 χρόνια (πλημμελήματα) και όχι έως 3, όπως προέβλεπε ο Π.Κ. του Ιουνίου του 2019.

Κακοί οιωνοί διαφαίνονται, όμως, και για τις ανεξάρτητες αρχές, κρίνοντας από την τοποθέτηση Φλωρίδη: «Ανεξάρτητες εξουσίες δεν σημαίνει ανεξέλεγκτες εξουσίες. Η αναγκαία και διαρκής ενίσχυση της ανεξαρτησίας των εξουσιών και των Αρχών δεν μπορεί να οδηγεί στη σκέψη ότι υπάρχει το ανεξέλεγκτο των εξουσιών και των Αρχών». Προφανώς, η συνταγματική και ευρωπαϊκή προστασία της ανεξαρτησίας των Αρχών δεν αρέσει τόσο πολύ και στον συγκεκριμένο υπουργό, που είχε σπεύσει να κατηγορήσει τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ, Χρήστο Ράμμο, για «θεατρινισμούς» και «υποκριτικό ταλέντο», στο πλαίσιο ελέγχου του σκανδάλου των υποκλοπών. Ο Σ. Φάμελλος ευθέως τον ρώτησε αν οι «πληροφορίες» περί συγχώνευσης ανεξάρτητων αρχών ισχύουν ή όχι, χωρίς να λάβει απάντηση. «Για τις ανεξάρτητες αρχές ισχύει το ίδιο με τη διατύπωση που έκανα πριν. Ποια δηλαδή; Ανεξάρτητη αρχή δεν σημαίνει ανεξέλεγκτη αρχή», ήταν το σχόλιο Φλωρίδη, που γνωρίζει, βέβαια, πολύ καλά ότι οι ανεξάρτητες αρχές δίνουν -εκ του Νόμου- λόγο στο Κοινοβούλιο.

Το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του είχε θέμα την ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης, την αξιολόγηση των δικαστικών που θα γίνει δυνατή με την ψηφιακή μεταρρύθμιση (!), την υποχρεωτική επιβολή δικαστικών εξόδων σε όποιον κάνει μηνύσεις που απορρίπτονται και τον δικαστικό «Καλλικράτη» των συγχωνεύσεων δικαστηρίων που ήδη έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις. Υποσχέθηκε, βέβαια, διεξοδικό διάλογο, αλλά προειδοποίησε πως θα υπάρχουν και οι αναγκαίες συγκρούσεις. Απέδωσε το χάος στα υποθηκοφυλακεία στη διαδικασία μετάβασης στην ψηφιακή μεταρρύθμιση, παρέπεμψε τη συζήτηση για τα ιδιωτικά ΑΕΙ στο 2025 και αρνήθηκε να πει λέξη για τις υποκλοπές, πετώντας την μπάλα στη Δικαιοσύνη.