Η Frontex ξεμπροστιάζει Λιμενικό-κυβέρνηση για τις απάνθρωπες επαναπροωθήσεις

Στο ακλόνητο συμπέρασμα ότι το ελληνικό Λιμενικό προχώρησε σε επαναπροώθηση δώδεκα προσφύγων από τη Λέσβο στις 11 Απριλίου 2023, βάζοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο, και μάλιστα με εντολές και υπό τον συντονισμό των υψηλών κλιμακίων του Λιμενικού, στο πλαίσιο μιας συστηματικής πολιτικής, καταλήγει το πόρισμα του ανεξάρτητου Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex για το περιστατικό επαναπροώθησης που καταγράφεται στο βίντεο το οποίο δημοσιοποίησαν οι New York Times τον Μάιο του 2023.

Πρόκειται για την πιο απερίφραστη μέχρι στιγμής διαπίστωση ότι το ελληνικό Λιμενικό με εντολές άνωθεν επαναπροώθησε πρόσφυγες, παραβιάζοντας σειρά άρθρων του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., όπως επίσης ότι επιχείρησε να συγκαλύψει την υπόθεση διαστρεβλώνοντας τα γεγονότα κατά την επίσημη επιχειρησιακή αναφορά που υπέβαλε. Το πόρισμα σημειώνει επίσης ότι το Λιμενικό υπέπεσε σε αντιφάσεις στην άρνησή του να παράσχει υλικό από τις κάμερες που ήταν υποχρεωμένο να φέρει το σκάφος του Λιμενικού, ισχυριζόμενο τη μια ότι οι κάμερες κατέγραφαν αλλά το υλικό καταστράφηκε ύστερα από δεκαπέντε μέρες και την άλλη ότι οι κάμερες δεν λειτουργούσαν και δεν κατέγραφαν (παρόμοιους ισχυρισμούς ότι δεν λειτουργούσαν οι κάμερες και δεν υπήρχε Σύστημα Καταγραφής Δεδομένων προβάλλει το Λιμενικό και στην περίπτωση του πολύνεκρου ναυαγίου στην Πύλο).

Το πόρισμα του Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων εκθέτει μάλιστα την Εθνική Αρχή Διαφάνειας που σε συνεργασία με τον υπεύθυνο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ανέλαβαν πριν από έναν χρόνο να διερευνήσουν την υπόθεση, ύστερα από πιέσεις της Κομισιόν, χωρίς να έχει γίνει γνωστό μέχρι σήμερα κάποιο αποτέλεσμα, όπως άλλωστε δεν έχει γίνει γνωστό το πόρισμα της ΕΔΕ που διέταξε το Λιμενικό.

Αυτό που δεν έχουν καταφέρει να βρουν ακόμη οι ελληνικές αρχές το διαπίστωσε το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex «πέρα από κάθε αμφιβολία», όπως σημειώνει. Το πόρισμα, το περιεχόμενο του οποίου αποκάλυψαν χτες σε δημοσίευμα στο Al Jazeera οι δημοσιογράφοι Κέιτι Φάλον και Γιώργος Χρηστίδης και το οποίο βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.», φέρει ημερομηνία 18 Σεπτεμβρίου 2023.

Οι διατυπώσεις του είναι αποκαλυπτικές: «Το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε ανεξάρτητα τις πληροφορίες του δημοσιεύματος των New York Times και κατέληξε πέρα από κάθε αμφιβολία ότι οι δώδεκα μετανάστες υπέστησαν στις 11 Απριλίου 2023 κακομεταχείριση και επαναπροωθήθηκαν από [...] της Λέσβου στην Τουρκία. Η επαναπροώθηση εκτελέστηκε πέρα από κάθε αμφιβολία από σκάφη του ελληνικού Λιμενικού, συμπεριλαμβανομένου του σκάφους 617 που συγχρηματοδοτείται από τη Frontex, το οποίο μετέφερε τους μετανάστες σε τουρκικά ύδατα και τους εγκατέλειψε ακυβέρνητους σε λάιφραφτ. Αξιωματικοί του Λιμενικού και άλλα άτομα με καλυμμένα πρόσωπα που δρούσαν σε σύμπνοια και σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές διευκόλυναν την επαναπροώθηση. Οι ελληνικές αρχές επομένως εκτέλεσαν μια απαγορευμένη μαζική έξωση, στην πορεία της οποίας εξέθεσαν τη ζωή των μεταναστών σε κίνδυνο και τους υπέβαλαν σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την πολιτική των επαναπροωθήσεων από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η οποία εφαρμόζεται από τις ελληνικές αρχές, και για τη λανθασμένη επιχειρησιακή αναφορά περιστατικών, που συμβάλλει στην απόκρυψη αυτής της πραγματικότητας».

Σημειώνει ότι έπειτα από ενδελεχή έρευνα επιβεβαίωσε τη γεωγραφική θέση των εμπλεκόμενων σκαφών και την ταυτότητα των επαναπροωθημένων προσφύγων τόσο από τις πληροφορίες του δημοσιεύματος των New York Times όσο και από το βίντεο που δημοσίευσε η εφημερίδα, αλλά και από το βίντεο που δημοσιοποίησε το τουρκικό λιμενικό από την επιχείρηση εντοπισμού και διάσωσης των προσφύγων.

Πρόκειται για δώδεκα πρόσφυγες από Σομαλία, Υεμένη, Ερυθραία και Αιθιοπία, που έφτασαν στη Λέσβο στις 10 Απριλίου 2023 και κρύβονταν στους θάμνους, ανάμεσά τους παιδιά και ένα νεογέννητο έξι μηνών. Το πρωί τούς περικύκλωσαν άνδρες με καλυμμένα πρόσωπα που είπαν ότι ήταν μέλη οργάνωσης. Εσκισαν τα χιτζάμπ των γυναικών, έκαναν σωματική έρευνα, τους πήραν υπάρχοντα, χρήματα και κινητά και τους κλείδωσαν σε λευκό βαν, το οποίο έθεσαν σε κίνηση για πολλές ώρες. Στη συνέχεια τους μετέφεραν σε ταχύπλοο φουσκωτό που τους πήγε στο σκάφος 617 του Λιμενικού, το οποίο εμφανίζεται στο βίντεο να απομακρύνεται από λάιφραφτ.

Το πόρισμα σημειώνει ότι οι ελληνικές αρχές δεν απάντησαν στις περισσότερες ερωτήσεις του Γραφείου. «Το Γραφείο υπενθυμίζει ξανά εντυπωσιακές ομοιότητες στον μηχανισμό της παρούσας επαναπροώθησης με άλλες πρόσφατες υποθέσεις [...] Σε αυτή τη βάση, το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων πιστεύει ότι η επαναπροώθηση στις 11 Απριλίου 2023 είχε την αιγίδα και γινόταν υπό τον συντονισμό υψηλότερων κλιμακίων στην ιεραρχία των ελληνικών αρχών ως μέρος μιας συστηματικής πολιτικής, παρά σαν μεμονωμένο περιστατικό ή σαν αποτυχία μεμονωμένων αξιωματικών», υπογραμμίζει.

Μένει να απαντήσει η κυβέρνηση αν θεωρεί αναξιόπιστο και το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex ή αν πιστεύει ότι κινείται η Frontex με σκοπό τη συκoφάντηση της Ελλάδας.