Ιδιωτικοποίηση και στην υγεία των προσφυγικών δομών

Στο σκοτάδι βρίσκονται οι γιατροί και το υπόλοιπο προσωπικό του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ - πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) το οποίο καλύπτει τις ανάγκες των προσφύγων και των μεταναστών που μένουν στις δομές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Περίπου ενάμιση μήνα πριν λήξει και η τελευταία παράταση του εμβληματικού προγράμματος Philos του υπουργείου Υγείας, τους περίπου 380 εργαζόμενους του προγράμματος τους ζώνουν τα φίδια, καθώς όχι μόνο δεν έχουν καμία επίσημη ενημέρωση, αλλά και γίνονται αποδέκτες ανεπίσημων πληροφοριών ότι επίκειται η ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής κάλυψης των προσφυγικών δομών.

Συγκεκριμένα, οι πληροφορίες αυτές θέλουν τον ΕΟΔΥ να ενδιαφέρεται να κρατήσει το σκέλος της επιδημιολογικής επιτήρησης του προσφυγικού πληθυσμού, απεμπολώντας άλλες σημαντικές πτυχές του προγράμματος, ιδίως την πρωτοβάθμια παροχή υγείας, την ενίσχυση οικείων νοσοκομείων, ιατρικών δομών και τομέων του ΕΚΑΒ με προσωπικό (οι περίπου 180 από τους 380 εργαζόμενους του προγράμματος εργάζονται σήμερα σε νοσοκομεία που δέχονται αυξημένο αριθμό προσφύγων), αλλά και τις διοικητικές και εκπαιδευτικές ανάγκες του προγράμματος.

Αυτές οι σημαντικές λειτουργίες αναμένεται να περάσουν στα χέρια του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που μετά τη λήξη του Philos στο τέλος Απριλίου ετοιμάζει το νέο πρόγραμμα πρωτοβάθμιας υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης προσφύγων, το ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό υπερταμείο ΤΑΜΕΥ.

Ωστόσο, οι εργαζόμενοι του ΕΟΔΥ ανησυχούν, καθώς βλέπουν αντιφατικές και δυσερμήνευτες κινήσεις. Για παράδειγμα, στις 4 Μαρτίου το υπουργείο έβγαλε «Ανακοίνωση Πρόθεσης Χρηματοδότησης για την υποβολή Πρότασης στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Μετανάστευσης και Ασύλου», που καλεί τον «δυνητικό δικαιούχο ΕΟΔΥ» (και όσους φορείς έχουν συμβληθεί) να υποβάλει πρόταση «η οποία αφορά σε έναν ολοκληρωμένο τρόπο προσέγγισης των υγειονομικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών των προσφύγων και μεταναστών, που διαμένουν σε οποιαδήποτε δομή εντός όλης της ελληνικής επικράτειας». Η πρόσκληση λήγει στις 31 Μαρτίου και η πρόταση που θα επιλεγεί θα χρηματοδοτηθεί με 2.500.000 για δράσεις μέχρι το τέλος του 2025.

Την ίδια όμως στιγμή, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) τρέχει από τις 27 Φεβρουαρίου μέχρι τις 26 Μαρτίου πρόσκληση ενδιαφέροντος για την «παροχή ιατρικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών σε δομές στέγασης σε όλη την Ελλάδα για ένα έτος με δυνατότητα παράτασης για δύο έτη». Η πρόσκληση σημειώνει ότι οι υπηρεσίες θα παρέχονται από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων παθολόγων, γυναικολόγων, παιδιάτρων, ψυχιάτρων, ψυχολόγων, όπως και νοσοκόμων και κοινωνικών λειτουργών, ενώ ο πάροχος θα πρέπει να διαθέτει την κατάλληλη υποδομή, από κρεβάτια εξέτασης και στηθοσκόπια μέχρι οξύμετρα και ηλεκτρονικά θερμόμετρα.

«Ο ΔΟΜ μέσω του παρόχου υπηρεσιών θα αναλάβει να διασφαλίσει την πρόσβαση των δικαιούχων σε τακτική πρωτοβάθμια υγειονομική και ιατρική φροντίδα, νοσοκομειακή φροντίδα και σύνδεση / παραπομπή των δικαιούχων σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, μέσω της ίδρυσης ιατρικών μονάδων που θα λειτουργούν καθημερινά (Δευτέρα - Παρασκευή) σε κάθε δομή στέγασης μεταναστών και θα αποτελείται από συγκεκριμένες ιατρικές ειδικότητες, σύμφωνα με τις υπάρχουσες και προβλέψιμες ανάγκες του πληθυσμού-στόχου». Αναφέρει μάλιστα συγκεκριμένο αριθμό γιατρών ανά ειδικότητα χωριστά για τις δομές των νησιών του Αιγαίου, για τις δομές της βόρειας Ελλάδας και για τις δομές της νότιας Ελλάδας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», η πρόσκληση ενδιαφέροντος του ΔΟΜ έχει γίνει σε συμφωνία, αν όχι σε συνεργασία, με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο αναμένεται να αναθέσει τη διαχείριση του προγράμματος στον ΔΟΜ, ο οποίος αναμένεται να αναθέσει την υλοποίησή του σε ιδιώτες γιατρούς ή οργανώσεις που θα συνεργάζονται με ιδιώτες γιατρούς.

«Υπάρχει κυβερνητική πρόθεση να παραχωρηθούν οι παροχές φροντίδας υγείας στον προσφυγικό πληθυσμό εξ ολοκλήρου σε ιδιωτικούς φορείς και ΜΚΟ υπό την “επιτελική” διαχείριση του ΔΟΜ. Κανένας προβληματισμός άρα και καμιά ρύθμιση για το πώς θα δρομολογούνται περιστατικά που χρήζουν τριτοβάθμιας περίθαλψης και σε στενή διασύνδεση με τους επαγγελματίες υγείας στο πεδίο και με κρατικούς φορείς όταν πρόκειται για περιπτώσεις που έχουν και σοβαρά προβλήματα υγείας και είναι φορείς νόσων υψηλού κινδύνου μετάδοσης. Πώς θα προασπίσουμε τη δημόσια υγεία όταν παραδίδεται σε ιδιώτες η διαχείριση βαρέως νοσούντων και ειδικά πασχόντων από μεταδοτικές λοιμώξεις;» επισημαίνει προς την «Εφ.Συν.» η Επιτροπή Αγώνα Εργαζομένων Philos II.

Τη Δευτέρα οι εργαζόμενοι έστειλαν επιστολή στο υπουργείο Υγείας και στον ΕΟΔΥ, ζητώντας διευκρινίσεις για το εργασιακό τους μέλλον, χωρίς να πάρουν μέχρι στιγμής απάντηση. «Από το 2019 έχουμε συνεχείς ανανεώσεις και η τελευταία μας ανανέωση λήγει στις 30/4/2024 χωρίς να γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι σχετικά με το εργασιακό μας μέλλον μετά την ημερομηνία αυτή. Ως προσωπικό αφοσιωμένο στο καθήκον του παραμείναμε στις θέσεις μας παρά τις αντίξοες συνθήκες και τις μειωμένες μηνιαίες αποδοχές. […] Διεκδικούμε την απορρόφηση του εναπομείναντος προσωπικού από το ΕΣΥ -ήτοι, παραμονή εργαζομένων στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας όπου ήδη εργάζονται ή μετακίνηση εργαζομένων στις Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας και ανάληψη του προγράμματος ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ από φορέα του ευρύτερου εθνικού δημόσιου τομέα υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας», υπογραμμίζουν.