Αποτελεσματική έρευνα για το ναυάγιο της Πύλου ζητά το Συμβούλιο της Ευρώπης

Αποτελεσματικές έρευνες για τη διερεύνηση του πολύνεκρου ναυαγίου της Πύλου ζητά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, εκφράζοντας την ανησυχία της σχετικά με αναφορές για ασκούμενες πιέσεις σε επιζώντες κατά τη διάρκεια των ερευνών. Η ίδια αναφέρεται και σε ισχυρισμούς για παρατυπίες κατά τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και μαρτυριών, οι οποίες ενδέχεται να ελαχιστοποίησαν την εστίαση σε παράγοντες που ενδεχομένως να συνετέλεσαν στην τραγωδία, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού Λιμενικού. Η επίτροπος σημειώνει ότι η Ελλάδα έχει τη νομική υποχρέωση να διεξάγει αποτελεσματικές έρευνες, υπογραμμίζοντας ότι αυτές δεν μπορούν να περιοριστούν στον ρόλο των φερόμενων ως διακινητών.

Η ίδια θεωρεί ανεπαρκείς τις εξηγήσεις για το εύρος της έρευνας που ξεκίνησε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και ζητά σχετικές διευκρινίσεις όπως και «για τον αν ο εισαγγελέας του Ναυτοδικείου ερευνά την ενδεχόμενη ευθύνη του Λιμενικού Σώματος». Η Ντούνια Μιγιάτοβιτς υπενθυμίζει ότι στην υπόθεση για το πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι το 2013, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διευκρίνισε τις παραμέτρους μιας αποτελεσματικής έρευνας για ένα παρόμοιο γεγονός.

«Κατά την άποψή μου, το ναυάγιο της 14ης Ιουνίου δεν είναι δυστυχώς ένα μεμονωμένο περιστατικό», σημειώνει η Επίτροπος επισημαίνοντας ότι χρειάζεται επανεξέταση σε πολιτικό και πρακτικό επίπεδο της προσέγγισης όσον αφορά στην άφιξη δια θαλάσσης στην Ευρώπη των προσφύγων και των μεταναστών. Επιπλέον εκφράζει ανησυχίες για τους περιορισμούς στην ελευθερία μετακίνησης όσων επέζησαν του ναυαγίου και τον τρόπο με τον οποίο έχουν διεξαχθεί οι συνεντεύξεις για το άσυλο.

Στην απάντησή του ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, κάνει λόγο για «φρενίτιδα κριτικής με πολιτικά κίνητρα από υποστηρικτές των ανοιχτών συνόρων», την οποία τροφοδότησε η πρόσφατη τραγωδία. Ο ίδιος, μάλιστα, ισχυρίζεται ότι το βάρος δεν πρέπει να δοθεί σε επιχειρήσεις «έρευνας και διάσωσης» αλλά στην καταπολέμηση του επιχειρηματικού δικτύου των διακινητών. «Οσο τα εγκληματικά δίκτυα βάζουν τις ζωές των ανθρώπων σε ρίσκο, θα χάνονται περισσότερες ζωές», αναφέρει ο ίδιος, ξεπλένοντας με αυτό τον τρόπο τις εγκληματικές ευθύνες των ελληνικών αρχών για τη μη διάσωση περίπου 650 προσφύγων σε περιοχή ευθύνης της Ελλάδας. Στην ίδια απάντηση, βέβαια, ο υπουργός σημειώνει ότι «η διάσωση ζωών σε κίνδυνο είναι η κορυφαία προτεραιότητα του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, κάτι που επιβεβαιώνεται από τους 245.000 μετανάστες που διασώθηκαν την περίοδο 2015-2023 σε περισσότερες από 1.800 επιχειρήσεις SAR».

Παρέμβαση του ΔΣΑ

Την πρακτική της μη διάσωσης καταδικάζει σε ανακοίνωσή του και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας (ΔΣΑ), θυμίζοντας ότι από το 2014 έχουν καταγραφεί από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης 26.924 γνωστοί θάνατοι στη δίοδο της Ανατολικής Μεσογείου. Ο ΔΣΑ ζητά πλήρη έρευνα των αιτιών του ναυαγίου και δηλώνει ότι «έχων ιδιαίτερο έννομο συμφέρον όπως ορίζει το άρθρο 90 του Κώδικα Δικηγόρων, θα μελετήσει το ενδεχόμενο να παρέμβει σε οποιαδήποτε εκκρεμή δίκη προς αυτή την κατεύθυνση». Επιπλέον, αφήνοντας σαφείς αιχμές προς τις ελληνικές κρατικές αρχές, υπογραμμίζει πως «πρέπει να σταματήσουν οι πρακτικές της μη διάσωσης ή της μη έγκαιρης διάσωσης κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου». Υποστηρίζει, δε, πως τα κυκλώματα των διακινητών θα εξαρθρωθούν με τη θωράκιση της νόμιμης μετανάστευσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.