«Μην ταλαιπωρείτε την μπάλα, κλοτσήστε την»

Ερώτηση: Φίλιπ Λαμ, ο Τσάμπι Αλόνσο κυριαρχεί στην Μπουντεσλίγκα με τη Λεβερκούζεν και ξαφνικά η Μπάγερν Μονάχου και η Ντόρτμουντ βρίσκονται στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Πώς συνδέονται όλα αυτά και τι λένε για το γερμανικό ποδόσφαιρο;

Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι, ευτυχώς. Η νίκη και η ήττα κρίνονται τυχαία. Οταν συναντώνται οι καλύτεροι των καλύτερων, πιστεύω ότι το ποσοστό της τύχης είναι 20%. Η κλήρωση αυξάνει τον παράγοντα «τύχη» ακόμα περισσότερο. Αυτό είναι καλό - δίνει πιθανότητες για νέους νικητές.

Η κλήρωση «ζευγάρωσε» στα προημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ τη Μάντσεστερ Σίτι και τη Ρεάλ Μαδρίτης, την πιο συναρπαστική κόντρα της τελευταίας τριετίας στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Για άλλη μία φορά, τήρησε όλες τις υποσχέσεις της και ενθουσίασε με την ένταση και τα καταπληκτικά γκολ. Στον δεύτερο αγώνα, ο Κάρλο Αντσελότι έβαλε τους πάντες να αμυνθούν και είπε ότι αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να έχει πιθανότητες πρόκρισης η Ρεάλ Μαδρίτης. Η διαδικασία των πέναλτι κρίθηκε από την ψυχολογία.

Αν υπήρχε παγκόσμια κατάταξη στο ποδόσφαιρο συλλόγων, όπως υπάρχει στο τένις, θα ήταν ξεκάθαρο ποιος βρίσκεται στο Νο 1. Στα τελευταία πέντε χρόνια, η Μάντσεστερ Σίτι έχει κερδίσει τους περισσότερους βαθμούς και πέρυσι κατέκτησε το Τσάμπιονς Λιγκ. Η Ρεάλ Μαδρίτης θα βρισκόταν στη δεύτερη θέση. Εχει στεφθεί 14 φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης και ήταν η πρώτη που κέρδισε τον τίτλο τρεις διαδοχικές σεζόν, κάτι που έως τότε θεωρούνταν απίστευτο. Η ομάδα ανανεώνεται διαρκώς υπό τον Κάρλο Αντσελότι. Αν υπήρχε στο ποδόσφαιρο σύστημα κατάταξης, όπως αυτό του τένις, τότε αυτό το ζευγάρι θα έπαιζε στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ.

Φέτος, η Λίβερπουλ διεκδικεί ξανά τα πρωτεία της Σίτι στην Αγγλία. Περίπου κάθε τρία χρόνια, ο Γιούργκεν Κλοπ χτίζει μια σωματικά δυνατή ομάδα που δημιουργεί προβλήματα στη «γαλάζια μηχανή» του Γουαρδιόλα με ποδόσφαιρο αντεπιθέσεων. Οι «κόκκινοι» άξιζαν τη νίκη τους στο κορυφαίο ματς της Πρέμιερ Λιγκ - σπάνια βλέπει κανείς τη Σίτι τόσο κατώτερη της αντιπάλου της. Αν μάλιστα δεν υπήρχε ο Ρόδρι, η μηχανή θα είχε διαλυθεί. (Κατά την άποψή μου, ο Ρόδρι θα άξιζε να ψηφιστεί ως κορυφαίος ποδοσφαιριστής στον κόσμο.)

Ολα τα συστατικά για τοπ ποδόσφαιρο υπάρχουν στο Μάντσεστερ, τη Μαδρίτη και το Λίβερπουλ: μερικοί από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές και τους καλύτερους προπονητές που εξελίσσουν ομάδες με το πέρασμα των χρόνων. Στην Μπουντεσλίγκα, ο καλύτερος προπονητής είναι ο Τσάμπι Αλόνσο. Ηταν κορυφαίος ποδοσφαιριστής και μάστερ της τακτικής στον αγωνιστικό χώρο. Τώρα, στην πρώτη γεμάτη σεζόν του στο Λεβερκούζεν, έχει ήδη δημιουργήσει μια ομάδα με στιλ που άξιζε να κατακτήσει το γερμανικό πρωτάθλημα.

Ο Αλόνσο «πλάστηκε» σε μεγάλους συλλόγους, όπως η Λίβερπουλ, η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπάγερν Μονάχου. Εκεί φοίτησε στις «σχολές» των μεγάλων προπονητών του κόσμου. Ο Ράφα Μπενίτεθ και ο Ζοσέ Μουρίνιο ήθελαν να κόψουν τον δρόμο των αντιπάλων προς το τέρμα της ομάδας τους και να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις στιγμές που ανακτούσαν την κατοχή της μπάλας. Ο Γουαρδιόλα πρόσφερε την επιθετική απάντηση, καθώς η κατοχή του στο μισό του αντιπάλου απαιτεί ένα ακόμα υψηλότερο επίπεδο οργάνωσης.

Τώρα η επιτυχημένη αυτή συνταγή βρίσκεται στην Μπουντεσλίγκα. Μπενίτεθ, Μουρίνιο, Γουαρδιόλα... Είναι όλοι τους «παρόντες» στον Αλόνσο. Προσφέρει στους ποδοσφαιριστές του ασφάλεια και αυτοπεποίθηση. Ο Φλόριαν Βιρτς, που δείχνει να διαθέτει ό,τι χρειάζεται για να εξελιχθεί σε εξαιρετικό επιθετικό μέσο, πλάθεται από τον Ισπανό τεχνικό. Ο Τζόναθαν Τάα ιδιαίτερα πρέπει να νιώθει ευγνώμων. Από τα 18 χρόνια του έδειχνε ότι μπορεί να γίνει ένας πολύ καλός αμυντικός. Κατόπιν εξαφανίστηκε. Τώρα, στα 28 του, επανεμφανίστηκε. Αυτό το παράδειγμα δείχνει πόσο σημαντικός είναι ο κατάλληλος προπονητής για έναν ποδοσφαιριστή.

Είναι ενδιαφέρον ότι, απ’ όλες τις ομάδες, είναι η Λεβερκούζεν αυτή που έβαλε τέλος στην 11χρονη κυριαρχία της Μπάγερν Μονάχου. Η UEFA συγκαταλέγει την Μπάγερν, την Ντόρτμουντ και την Αϊντραχτ Φρανκφούρτης μέσα στους 20 συλλόγους με τα μεγαλύτερα έσοδα στην Ευρώπη. Η Λεβερκούζεν δεν βρίσκεται μεταξύ τους. Ο Εμερσον, ο Μίχαελ Μπάλακ, ο Λούσιο, ο Ζε Ρομπέρτο και ο Μπερντ Σνάιντερ έπαιζαν εκεί και η ομάδα έφτασε έως τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ το 2002. Σήμερα δεν θεωρείται τοπ ομάδα και μεγαλύτεροι σύλλογοι θα αγόραζαν τέτοιους αστέρες από τη Λεβερκούζεν. Οταν ξεκίνησε η σεζόν, το τωρινό της ρόστερ στοίχιζε τα μισά από αυτό της Μπάγερν Μονάχου.

Για τον λόγο αυτό ο τίτλος της Λεβερκούζεν μού θυμίζει λίγο αυτόν της Λέστερ στην Αγγλία το 2016. Πλέον δεν είναι δυνατές ανάλογες ιστορίες, καθώς ο ανταγωνισμός στην Πρέμιερ Λιγκ έχει αυξηθεί ιδιαίτερα από τότε. Οχι μόνο επενδύονται πολλά χρήματα στο Μάντσεστερ και το Λίβερπουλ, αλλά επίσης ενεργούν βάσει σχεδίου ενός έξυπνου προπονητή. Η Αρσεναλ πράττει το ίδιο πλέον υπό τις οδηγίες του Μικέλ Αρτέτα, μαθητή του Γουαρδιόλα. Και οι τρεις ομάδες έχουν μαζέψει περισσότερους από 80 βαθμούς φέτος. Η Μπουντεσλίγκα δεν έχει τέτοιου επιπέδου ανταγωνισμό.

Για τον λόγο αυτό, η ομάδα του Αλόνσο ξεχωρίζει στην Μπουντεσλίγκα με μια πρώτη ματιά: έχει ξεκάθαρη ιδέα για το πώς να παίζει, κάτι που τη διαχωρίζει από τους αντιπάλους της. Αλλες χώρες, και ιδιαίτερα οι Ισπανοί και Ιταλοί προπονητές αυτόν τον καιρό, εστιάζουν περισσότερο στη δομή και την τάξη, ενώ το γερμανικό ποδόσφαιρο ενδιαφέρεται πάντα και αποκλειστικά για τη νοοτροπία.

Για τον λόγο αυτό, παίκτες σαν τους Τζουντ Μπέλιγχαμ, Κάι Χάβερτς και Ερλινγκ Χόλαντ έπρεπε να φύγουν από την Μπουντεσλίγκα, αν θέλουν να γίνουν παγκόσμιοι αστέρες. Γι’ αυτό επίσης έχουν μειωθεί η αυτοπεποίθηση και η ασφάλεια του Γιόσουα Κίμιχ. Θυμάμαι καλά πόσο είχε ωφεληθεί από την ηγεσία του Γουαρδιόλα, όταν είχε πρωτοεμφανιστεί στη μεγάλη σκηνή. Αυτό συνέβη πριν από οκτώ χρόνια. Σήμερα ο Κίμιχ είναι στην καλύτερη ποδοσφαιρική ηλικία, όμως ως πλάγιος αγωνίζεται σε μια θέση που δεν ταιριάζει απόλυτα στο ταλέντο του. Αυτό είναι ασύνηθες.

Το γερμανικό ποδόσφαιρο έχει άλλες αρετές, η Μπουντεσλίγκα διαθέτει επίσης «μηχανές». Τα χαρακτηριστικά τους είναι μαχητικότητα, πάθος και ανταγωνιστικότητα. Στόχος τους είναι να ανταλλάσσουν χτυπήματα, να μην τα παρατούν ποτέ και να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες τους. Η Μπάγερν, ειδικότερα, είναι απρόβλεπτη, ενώ η Ντόρτμουντ μπορεί επίσης να επιζήσει από τα σκαμπανεβάσματα. Οι επιτυχίες τους δεν μπορούν πάντα να εξηγηθούν απόλυτα και, με τον τρόπο αυτό, δεν μπορούν να γίνουν Νο1 στον κόσμο. Ομως τα χαρακτηριστικά τους ταιριάζουν στο παιχνίδι του ποδοσφαίρου, απελπίζοντας τον Γκάρι Λίνεκερ.

Η πορεία της Μπάγερν και της Ντόρτμουντ έως τα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ αποδεικνύει ξανά ότι η Μπουντεσλίγκα έχει πολλούς πόρους για να στηριχθεί. Είναι το δεύτερο πιο δυνατό οικονομικά πρωτάθλημα στον κόσμο, μπορεί να πάρει παίκτες από ολόκληρη την Ευρώπη και έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό στο ποδόσφαιρο.

Ο Φραντς Μπεκενμπάουερ έρχεται στο μυαλό μου. Μετά την κατάκτηση του Μουντιάλ 1990, είπε ότι, αν πρόσθετε κανείς τους Ανατολικογερμανούς στην εξίσωση, η Γερμανία θα ήταν ανίκητη για δεκαετίες. Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι ακριβώς, όμως υπήρχε μια κάποια αλήθεια στο σύνθημά του: «Βγείτε έξω και παίξτε ποδόσφαιρο». Μην ταλαιπωρείτε την μπάλα, κλοτσήστε την και πάρτε την ευκαιρία σας!

* Ο Φίλιπ Λαμ, Γερμανός πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, αρχηγός της πρωταθλήτριας κόσμου 2014, είναι ο διευθυντής της Οργανωτικής Επιτροπής του EURO 2024 που θα φιλοξενήσει η χώρα του

Τα κείμενα του Φίλιπ Λαμ εμφανίζονται τακτικά στην «Εφημερίδα των Συντακτών». Είναι μια παραγωγή σε συνεργασία με τον Oliver Fritsch του γερμανικού περιοδικού «Zeit Online» και δημοσιεύεται σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων: Gazeta Wyborcza (Πολωνία), Denník N (Σλοβακία), Guardian (Αγγλία), Sport (Τσεχία), La Repubblica (Ιταλία), Telesport (Κροατία), Politiken (Δανία), Voetbalmagazine (Βέλγιο), L’Équipe (Γαλλία), Delo (Σλοβενία), Tribuna (Ουκρανία & Λευκορωσία), Haaretz (Ισραήλ), Sports Daily (Ρωσία), El País (Ισπανία), Expresso (Πορτογαλία), Aftonbladet (Σουηδία), Makfudbal (Βόρεια Μακεδονία), Postimees (Εσθονία), Verdens Gang (Νορβηγία), 444 (Ουγγαρία), Irish Times (Ιρλανδία), Lead (Ρουμανία), Morgunblaðið (Ισλανδία), Sankt-Petersburgskie vedomosti (Ρωσία), Gazeta Sheshi (Κόσοβο), Times of Malta (Μάλτα), Ilta-Sanomat (Φινλανδία)