Ποδόσφαιρο: μια παγκόσμια οικονομική υπόθεση

Μέχρι πρότινος, ο Πύργος της Βαβέλ του ευρωπαϊ­κού ποδοσφαίρου είχε κυρίως να παρουσιάσει Αμερικανούς, Ρώσους και Αραβες επενδυτές.

Στη... χαρούμενη αυτή παρέα προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια και εκπρόσωποι άλλων πιο εξωτικών χωρών, όπως της Ινδονησίας (Ιντερ), της Σιγκαπούρης (Βαλένθια) και της Κίνας (Ατλέτικο Μαδρίτης).

Από την περασμένη εβδομάδα, κάνει την εμφάνισή της και η Ταϊλάνδη, μέσω του Μπι Ταετσαουμπόλ που συμφώνησε με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι να αποκτήσει μέρος των μετοχών της Μίλαν. Το ποσοστό που θα πάρει από τη Fininvest του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας δεν έχει γίνει ακόμα γνωστό.

Σε κάθε περίπτωση όμως, οι «ροσονέρι» μπαίνουν σε μια νέα εποχή, ακριβώς 29 χρόνια μετά την άφιξη του «καβαλιέρε» στην κορυφή του συλλόγου.

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει ότι το ευρωπαϊκό χρήμα -ειδικά σε εποχές ισχνών αγελάδων και κρίσης- δεν είναι αρκετό για να παραμείνουν χορτάτοι και ευτυχισμένοι οι μεγάλοι σύλλογοι και οι αστέρες τους...

Και η παγκοσμιοποίηση δεν είναι πλέον τάση, αλλά απόλυτη ανάγκη. Οπου στόχος ασφαλώς είναι να βγουν όλοι κερδισμένοι: και αυτοί που τα εισπράττουν (σύλλογοι και ποδοσφαιριστές) και αυτοί που τα επενδύουν (επιχειρήσεις, όμιλοι ή ολόκληρες χώρες)...

Αγγλία: Μετοχές εκτός συνόρων

Από μια πρόσφατη έρευνα της βρετανικής εφημερίδας Guardian σε συνεργασία με το Tax Justice Network προέκυψε ότι πολλοί αγγλικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι, οι εννέα εκ των οποίων αγωνίζονται στην Πρέμιερ Λιγκ, κρατούν το μεγαλύτερο μέρος των μετοχών τους εκτός συνόρων – και αρκετές από αυτές σε φορολογικούς παραδείσους όπως τα Νησιά Κέιμαν, οι Βερμούδες και η Πολιτεία Ντελαγουέρ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η λίστα είναι διαφωτιστική:

•Αρσεναλ: Ιδιοκτήτης είναι ο Σταν Κρένκε, που έχει το 66,8% του συλλόγου μέσω της εταιρείας KSE UK Inc, καταχωρισμένη στο Ντελαγουέρ των ΗΠΑ.

•Αστον Βίλα: Ιδιοκτήτης είναι ο Ράντι Λέρνερ μέσω της εταιρείας Reform Acquisitions LLC, επίσης καταχωρισμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες.

•Γουότφορντ: Ιδιοκτήτης του συλλόγου είναι ο Τζανπάολο Πότσο, μέσω της εταιρείας Hornets Management Sarl, που είναι καταχωρισμένη στο Λουξεμβούργο. Σημειωτέον, ο Πότσο είναι επίσης το αφεντικό της ιταλικής Ουντινέζε και της ισπανικής Γρανάδα.

•Κόβεντρι: Ο σύλλογος ανήκει σε επενδυτικά funds που ελέγχονται από τις SISU Capital και Arvo Master Fund Ltd, αμφότερες καταχωρισμένες στα Νησιά Κέιμαν.

•Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς: Το πλειοψηφικό πακέτο 66,02% ανήκει στους Τόνι Φερνάντες, Καμαρουντίν Μερανούν και Ρούμπεν Γκνανάλινγκαμ μέσω της εταιρείας Tune QPR Sdn Bhd, που είναι καταχωρισμένη στη Μαλαισία. Το 33% ανήκει στην οικογένεια Μιτάλ μέσω της Sea Dream Ltd, ινδικών συμφερόντων.

•Λίβερπουλ: Ο σύλλογος ανήκει στη Fenway Sports Group, εταιρεία καταχωρισμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες.

•Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Ο σύλλογος ανήκει σε τραστ συνδεόμενα με την οικογένεια Γκλέιζερ μέσω επιχειρήσεων της πολιτείας της Νεβάδα. Είναι καταχωρισμένος στα Νησιά Κέιμαν και εισηγμένος στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.

•Μάντσεστερ Σίτι: Ιδιοκτήτης των «Πολιτών» είναι ο σεΐχης Μανσούρ μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν μέσω της Abu Dhabi United Group, ομίλου καταχωρισμένου στο Αμπου Ντάμπι.

•Μπέρμιγχαμ: Ιδιοκτήτρια του συλλόγου είναι η εταιρεία Birmingham International Holdings, καταχωρισμένη στα Νησιά Κέιμαν και εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ.

•Μπλάκμπερν: Ιδιοκτήτρια είναι η εταιρεία Venkateshwara Hatcheries Pvt Ltd, που ειδικεύεται στα πουλερικά και είναι καταχωρισμένη στην Ινδία.

•Μπόλτον: Ο σύλλογος ανήκει στο τραστ Fildraw, που είναι καταχωρισμένο στις Βερμούδες.

•Σέφιλντ Γιουνάιτεντ: Το 50% ανήκε στη βρετανική οικογένεια ΜακΚέιμπ, το υπόλοιπο 50% όμως ανήκει στην εταιρεία UTB LLC, καταχωρισμένη στις Δυτικές Ινδίες. Η συγκεκριμένη επιχείρηση με τη σειρά της ανήκει σε οικογενειακό τραστ του Σαουδάραβα πρίγκιπα Αμπντουλάχ μπιν Μοσάαντ μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ Σαούντ.

•Σέφιλντ Γουένσντεϊ: Αγοράστηκε πρόσφατα από τον Ταϊλανδό επενδυτή Ντεζφόν Τσανσίρι.

•Τότεναμ: Διακεκριμένα οικογενειακά τραστ του Τζο Λιούις, που κατοικεί στις Μπαχάμες, είναι οι ιδιοκτήτες του συλλόγου μέσω της Enic International, που είναι καταχωρισμένη επίσης στις Μπαχάμες.

•Τσάρλτον: Ιδιοκτήτης είναι ο Ρολάν Ντισατελέ μέσω της εταιρείας Staprix NV, καταχωρισμένης στο Βέλγιο.

•Φούλαμ: Ο σύλλογος ανήκει στην Big Cat Holdings, καταχωρισμένη στις Βερμούδες, όμως η μητρική επιχείρηση Cougar HoldCo London του Αμερικανού Σαχίντ Καν είναι βρετανική.

– Σημειωτέον, η λίστα δεν σταματάει εδώ. Υπάρχουν και άλλοι αγγλικοί σύλλογοι που συντηρούνται πλέον από... τσέπες εξωτερικού. Οπως η Μπόρνμουθ (με Ρώσο ιδιοκτήτη, τον Μαξίμ Ντερίν), Τσέλτεναμ (Νησιά Κέιμαν), Ντέρμπι Κάουντι (ΗΠΑ), Ιπσουιτς (Βερμούδες), Λέστερ (Ταϊλάνδη), Μίλγουολ (ΗΠΑ), Σριούσμπερι (Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι) και Σάουθεντ (επίσης Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι).

Υπάρχει επίσης η Ρέντινγκ, το 51% της οποίας ανήκει στη ρωσική εταιρεία Thames Sport Investment, ενώ ξένοι επενδυτές έχουν μπει στις Γουέστ Χαμ και Σουόνσι.

Και βέβαια, ας μην ξεχνάμε την Τσέλσι, τη φετινή πρωταθλήτρια της Πρέμιερ Λιγκ και τον Ρώσο ιδιοκτήτη της. Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς είναι πάντως Αγγλος πολίτης και φορολογείται στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έχει καταχωρίσει τη Millhouse Company, την εταιρεία που χειρίζεται όλες τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες...

Αζερμπαϊζάν: Ζηλεύοντας τη δόξα του... Κατάρ

Τα τελευταία δυόμισι χρόνια, η φανέλα της Ατλέτικο Μαδρίτης, αλλά και οι διαφημιστικές πινακίδες γύρω από τον αγωνιστικό χώρο του «Βιθέντε Καλδερόν» φέρουν τη σφραγίδα μιας χώρας: Αζερμπαϊτζάν.

Ο οργανισμός τουρισμού της πρώην σοβιετικής χώρας συνέταξε ένα πολύ έξυπνο διαφημιστικό πλάνο και βρήκε τον κατάλληλο εκφραστή του.

Μια ομάδα με ιστορία, που έφτασε στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, αλλά κατάφερε να ανακάμψει, να στεφθεί πρωταθλήτρια μπροστά από τα θηρία Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μαδρίτης και να αγωνιστεί στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ.

Σε έναν αγώνα που παρακολούθησαν ζωντανά περίπου 350 εκατ. άνθρωποι, η λέξη «Αζερμπαϊτζάν» βρισκόταν σε πρώτο πλάνο... Η άκρως πετυχημένη συνεργασία των Αζέρων με τους «ροχιμπλάνκος» συνεχίζεται και -χωρίς να αποκαλυφθούν τα ποσά- έχει επεκταθεί οικονομικά προς όφελος των Μαδριλένων.

Αυτή η μικρή χώρα με τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει στραφεί στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο για να φτιάξει το image της. Πέραν της Ατλέτικο Μαδρίτης, υπέγραψε αντίστοιχες συμφωνίες με την Πόρτο και τη Λανς.

Μάλιστα, με την τελευταία, έχει προχωρήσει περαιτέρω. Τον σύλλογο της βόρειας Γαλλίας αγόρασε ο Χαφίζ Μαμάντοφ, επιχειρηματίας με επιρροή στον πρόεδρο της χώρας Ιλχάμ Αλίεφ, ιδρυτής ενός από τους σημαντικότερους ομίλους της χώρας, του Baghlan Group FZCO, που δραστηριοποιείται σε κατασκευές, τράπεζες, μεταφορές, κάργκο, εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου...

Η περιουσία του ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ και μοναδικός του στόχος είναι να κάνει το Αζερμπαϊτζάν γνωστό στα πέρατα της Γης.

Η φανέλα της Ατλέτικο Μαδρίτης αναγράφει «Αζερμπαϊτζάν, Γη της Φωτιάς», το μότο που έχει λανσάρει ο οργανισμός τουρισμού της χώρας.

Σε μερικούς αγώνες αντικαταστάθηκε από την επιγραφή «Μπακού 2015», που αναφέρεται στους Ευρωπαϊκούς Αγώνες οι οποίοι φέτος διοργανώνονται για πρώτη φορά – και θα φιλοξενηθούν στην αζερική πρωτεύουσα.

«Ελάχιστες προωθητικές ενέργειες είναι τόσο αποτελεσματικές όσο η φανέλα ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου», παραδέχεται ο υπουργός Αθλητισμού της χώρας, Αζάντ Ραχίμοφ.

Δεν σταματάνε όμως εκεί οι Αζέροι. Μετά την Ατλέτικο Μαδρίτης και τη Λανς, η κυβέρνηση ήρθε σε συμφωνία και με την UEFA και έτσι η SOCAR, η δημόσια εταιρεία πετρελαίου της χώρας, είναι ένας από τους επτά επίσημους χορηγούς του Euro 2016, που θα διεξαχθεί του χρόνου στη Γαλλία. Ακολουθούν κατά βήμα τη ρωσική Gazprom που είναι χορηγός του Τσάμπιονς Λιγκ...

Οσον αφορά την Ατλέτικο πάντως, οι άνθρωποί της δεν παίζουν μπάλα αποκλειστικά με το Αζερμπαϊτζάν.

Πριν από μερικούς μήνες, παραχώρησαν το 20% των μετοχών τους στον 42ο πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, τον Κινέζο Βανγκ Ζιανλίν.

Ο λόγος βέβαια δεν είναι άλλος από το να σβήσουν κάποια στιγμή από τους ισολογισμούς τους το αβυσσαλέο χρέος τους που ανέρχεται σε 520 εκατ. ευρώ και οι τόκοι του τρέχουν με ταχύτητα 17 εκατ. ευρώ τον χρόνο!

Η Ισπανία δεν είναι άγνωστος τόπος για τον Κινέζο μεγιστάνα, η περιουσία του οποίου υπολογίζεται στα 18 δισ. ευρώ.

Το 2014 αγόρασε ένα από τα χαρακτηριστικότερα κτίρια της Μαδρίτης, το Edificio España. Στις άμεσες προτεραιότητές του είναι να δημιουργήσει σχολή ποδοσφαίρου η Ατλέτικο Μαδρίτης στην πιο πολυπληθή χώρα του κόσμου, την Κίνα.

Οι «ροχιμπλάνκος» ήδη γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στη δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα, την Ινδία, όπου η Ατλέτικο της Καλκούτας κατέκτησε πέρσι την Indian Super League, το πρωτάθλημα των «λεγεωνάριων» που διοργανώθηκε στη χώρα με την παρουσία πολλών ξένων, βετεράνων και μη, ποδοσφαιριστών...

Επενδύσεις από την Μέση Ανατολή: Κατακόρυφη αύξηση

Οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί σύλλογοι βλέπουν τα ταμεία τους να γεμίζουν από πετροδόλαρα, καθώς οι επενδύσεις από τη Μέση Ανατολή αυξάνονται με ρυθμό 20% ανά σεζόν.

Επιχειρήσεις από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ κατέβαλαν περίπου 163 εκατ. ευρώ για να διαφημιστούν φέτος στις φανέλες των top clubs, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο της συνολικής δαπάνης (687 εκατ. ευρώ) για τις εμφανίσεις των συλλόγων στις 6 κορυφαίες λίγκες της «γηραιάς ηπείρου».

Σύμφωνα με τους παρατηρητές της αγοράς, οι διαφημιστικές χορηγίες στις φανέλες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση από ποτέ.

Στην Αγγλία είναι 36% πάνω σε σχέση με την περσινή σεζόν, κάτι στο οποίο βοήθησε και το deal της Chevrolet με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ στην Ισπανία παρουσιάζουν αύξηση 30%.

Μάλιστα, στην Πριμέρα Ντιβισιόν παρατηρείται το φαινόμενο της μεγαλύτερης διείσδυσης ξένων επενδυτών. Περίπου το 86% όλων των εσόδων από τη χορηγία στις φανέλες προέρχεται από μη ισπανικές τσέπες.

Τη «μερίδα του λέοντος» όσον αφορά τα επενδεδυμένα ποσά στις φανέλες κρατούν οι εταιρείες από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (το προαναφερθέν ποσό των 163 εκατ. ευρώ) και ακολουθούν οι γερμανικές επιχειρήσεις (112 εκατ. ευρώ) και οι αμερικανικές (82 εκατ. ευρώ).

Η περιοχή της Μέσης Ανατολής έχει διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στο εμπορικό κομμάτι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου – κάτι στο οποίο βέβαια συνέβαλε και η ανάληψη της διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2022 από το Κατάρ.

Οι ντόπιοι επιχειρηματίες πάντως δεν βάζουν χρήματα στο τοπικό ποδόσφαιρο, αλλά στο ευρωπαϊκό, αναζητώντας την προβολή.

Η Μέση Ανατολή έχει ξοδέψει περίπου 1,2 δισ. ευρώ προκειμένου να αποκτήσει μετοχές στα μεγάλα κλαμπ της Ευρώπης και δισεκατομμυριούχοι του Κόλπου έχουν αγοράσει τη Μάντσεστερ Σίτι και την Παρί Σεν Ζερμέν, φιλοδοξώντας να μετατρέψουν τους συλλόγους αυτούς σε ισότιμους διεκδικητές του Τσάμπιονς Λιγκ.

Η δυναμική είσοδος των συγκεκριμένων εταιρειών στα ευρωπαϊκά πράγματα σημαίνει παράλληλα ότι οι Αγγλοι, Γάλλοι, Ισπανοί και Ιταλοί επιχειρηματίες δύσκολα μπορούν να ανταγωνιστούν τους Αραβες και να διαφημιστούν, με δεδομένο ότι έχουν χτυπηθεί και από την κρίση στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Οπότε είναι μάλλον αναμενόμενο το εξής στοιχείο: έξι από τους 20 πλουσιότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους του κόσμου παίρνουν χορηγίες από αεροπορικές εταιρείες της Μέσης Ανατολής.

Οπως η Μπαρτσελόνα (Qatar Airways), η Μάντσεστερ Σίτι (Etihad) και οι Ρεάλ Μαδρίτης, Μίλαν, Αρσεναλ και Παρί Σεν Ζερμέν (όλες Fly Emirates)...