Ο θρύλος του Ανδρέα Ροδινού

Αλήθεια, πώς γεννιούνται οι θρύλοι; Ποια είναι εκείνα τα γνωρίσματα που κάνουν ένα πρόσωπο αθάνατο και μυθικό, σχεδόν με το που φύγει απ’ τη ζωή;

Το εύρος της προσωπικότητάς του και η αποδοχή που έχαιρε απ’ τον κοινωνικό του περίγυρο, σίγουρα προσμετρώνται. Οι καλλιτεχνικές του δεξιότητες και οι ανθρώπινες ευαισθησίες του, επίσης.

Κι αν έφυγε και νέος, επάνω στην ακμή του, την ώρα που είχε μόνο ανθισμένους κλώνους και σκόρπιζε παντού χαρά και ευωδιές, μάλλον θα μείνει αξέχαστος για πάντα.

Όλα τα παραπάνω τα είχε ο Ανδρέας Ροδινός, που χάθηκε σαν σήμερα, στα είκοσι δυο του χρόνια, μια μέρα του Φλεβάρη το μακρινό 1934.

Γεννημένος στο Ρέθυμνο το 1912, καταπιάστηκε από μικρός με τη λύρα. Λέγεται πως ήταν εξαιρετικά ευφυής και δεξιοτέχνης μουσικός· για να φωτίσει αυτές του τις αρετές, ο λαϊκός θρύλος τού προσέδωσε ακόμα και απόκοσμες δυνάμεις.   

Στα γλέντια του Ροδινού, που κράταγαν μερόνυχτα, κατέφταναν φιλόμουσοι απ’ όλο το νησί για να τον ακούσουν. Έπαιζε χωρίς να παίρνει χρήματα. Μόνιμος σύντροφός του στο λαγούτο, ο Μπαξεβάνης (Γιάννης Μπερνιδάκης).

Με το που κατατάχτηκε στο στρατό, χτυπήθηκε από φυματίωση, αν κι ο οργανισμός του είχε ήδη εξασθενίσει από τις κακουχίες. Νοσηλεύτηκε έξι μήνες στο νοσοκομείο Ρεθύμνου· κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, σε μια πρόσκαιρη βελτίωση της υγείας του, πείστηκε από τον Μπαξεβάνη ν’ ανέβει στην Αθήνα για να ηχογραφήσει δυο δίσκους των 48 στροφών με διασκευές χανιώτικων συρτών. Έτσι, διαθέτουμε σήμερα ηχητικό ντοκουμέντο της σπάνιας δεξιοτεχνίας του αδικοχαμένου λυράρη.

Λίγους μήνες μετά, πέθανε στο Ρέθυμνο, στις 9 του Φλεβάρη το 1934. Την ημέρα της κηδείας του ερήμωσε ολάκερη η πολιτεία· κλείσανε μαγαζιά κι υπηρεσίες, φάμπρικες και καφενεία και σύσσωμοι οι Ρεθεμνιώτες αποχαιρέτησαν τον λυράρη τους.

Λέγεται πως ο Μπαξεβάνης έκανε χρόνια πολλά να ξαναπαίξει λαγούτο δημόσια, μετά τον θάνατο του φίλου του. Και πως όταν ξανάπιασε σε γλέντι τ’ όργανό του, τραγούδησε με δάκρυα τη μαντινάδα: «Ξύπνα καημένε Ροδινέ να δεις τον Μπαξεβάνη, που παίζει το λαγούτο του και ζάφτι δεν το κάνει».

Ο Ανδρέας Ροδινός πέρασε στη σφαίρα του θρύλου για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία του στην κρητική λύρα αλλά κυρίως λόγω της τεράστιας αποδοχής που έχαιρε στον τόπο του, όσο βρισκόταν στη ζωή.

Tι θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει αν η ζωή του είχε μεγαλύτερη διάρκεια; Πολλούς τους βασανίζει ακόμα το ερώτημα. Παρ' όλα αυτά, ο βίος και ο μύθος του αποτελούνε φάρο κι οδηγό για όλες τις επόμενες γενιές που καταπιάνονται με την τέχνη και την κρητική μουσική.