«Εργαζόμαστε για να γίνει η πόλη μας μητροπολιτικό κέντρο της Μεσογείου»

Τη συναίρεση των πολιτισμών και τη συνύπαρξη των ανθρώπων, ως τρόπο ζωής και δημιουργίας σε έναν κόσμο που καταρρέει γύρω μας, στοχεύει να αναδείξει το Φεστιβάλ του Δήμου Ηρακλείου «Κρήτη, μια ιστορία, πέντε συν ένας πολιτισμοί», όπως δηλώνει η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αριστέα Πλεύρη.

Η διαφορετικότητα αναδεικνύεται ως ευλογία και όχι κατάρα. Η Μαρία Φαραντούρη, ο Ρος Ντέιλι, ο Δημήτρης Ζαϊμάκης, ο Θόδωρος Κερκέζος, μαζί με εκθέσεις ζωγραφικής, χορό, δημοτικό τραγούδι, βαλκανικούς και μεσογειακούς ρυθμούς, κινηματογράφο κ.λπ., συνθέτουν το φετινό πολιτιστικό ψηφιδωτό του Φεστιβάλ του Δήμου Ηρακλείου, που διοργανώνεται για τέταρτη χρονιά, από τις 26 Αυγούστου έως τις 20 Σεπτεμβρίου.

Συνέντευξη

● Κυρία Πλεύρη, πού στοχεύει το φετινό κεντρικό φεστιβάλ του Δήμου Ηρακλείου;

Κύριος στόχος του είναι η ανάδειξη του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της Κρήτης, με εκδηλώσεις που καλύπτουν όλα τα είδη της τέχνης. Το 2018 είναι αφιερωμένο στους συνυπάρχοντες, σε όλους εκείνους δηλαδή με τους οποίους ζήσαμε ή ζούμε σε τούτη την πόλη των πολλών πολιτισμών. Τους «άλλους», στους οποίους οφείλουμε και μας οφείλουν.

Με εκθέσεις, ημερίδες, χορό, μουσική, θέατρο, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τη συναίρεση που δημιουργήθηκε από τους πολιτισμούς που πέρασαν από το νησί μας. Συμμετέχουν αξιόλογοι καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο, αλλά και καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν στην Κρήτη.

Ολες οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ είναι δωρεάν και γίνονται στους χώρους των κηποθεάτρων του δήμου.

● Μπορείτε να μας αναφέρετε μερικές από τις εκδηλώσεις;

Το φεστιβάλ ανοίγει με μια ημερίδα στις 26 Αυγούστου και συνεχίζει με τη συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη «Πέρα από τα σύνορα», που παρουσιάστηκε πέρυσι στο Ηρώδειο.

Στην ημερίδα αυτή ερευνητές και διανοούμενοι θα μας θυμίσουν πως σε τούτη την πόλη δεν ήμαστε πάντα μόνοι, πως κατά καιρούς και για μεγάλα χρονικά διαστήματα συνυπήρξαμε με άλλους, με διαφορετικά ήθη και έθιμα και διαφορετικές κουλτούρες.

Και ότι αυτοί οι άλλοι αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του τόπου (Αραβες, Εβραίοι, Βενετοί, μουσουλμάνοι, Αρμένιοι).

Μια σημαντική εκδήλωση σε διεθνές επίπεδο είναι το χορευτικό συγκρότημα Orly Portal από το Ισραήλ, που θα παρουσιάσει τη μουσική σύνθεση «Η τελετή της άνοιξης», με επιδράσεις από τον αραβικό πολιτισμό.

Ο Ηρακλειώτης συνθέτης Δημήτρης Ζαϊμάκης, με το έργο του «Φιλόπατρης» σε ποίηση Σεφέρη, Κάλβου κ.ά., ουσιαστικά λειτουργεί ως ηχώ των προσφύγων και των κατατρεγμένων.

Θα παρουσιαστεί δημοτικό τραγούδι από την Ηπειρο, τη Μακεδονία, τον Μοριά, τον Πόντο, την Κρήτη, τη Θράκη, η Σαβίνα Γιαννάτου θα πει τραγούδια της Μεσογείου με έμφαση στις καταβολές της Κρήτης, ο διεθνούς φήμης σαξοφωνίστας Θόδωρος Κερκέζος έρχεται με τους συνεργάτες του σε μια παράσταση που συνδυάζει μουσική, λόγο και θέαμα.

Το φεστιβάλ θα κλείσει με τους «Στοιχειωμένους» του Δημήτρη Μαραμή, μια όπερα που ανέβηκε φέτος στο φεστιβάλ του Δήμου Δελφών «Λάλον ύδωρ».

● Εχουμε κι άλλα πολιτιστικά συμβάντα στην πόλη…

Ναι, έχετε δίκιο. Εξακολουθεί να λειτουργεί το σινεμά στην Πύλη Βηθλεέμ των Ενετικών Τειχών, με ποιοτικές ταινίες, ενώ ένα νέο πρόγραμμα, «Ο κινηματογράφος βγαίνει στους δρόμους και τις πλατείες του δήμου», προβάλλει σινεμά στις πλατείες των χωριών.

Επίσης, φέτος ο Δήμος Ηρακλείου έχει καθιερώσει τις «Μουσικές Κυριακές», σε συνεργασία με το μουσικό εργαστήρι Λαβύρινθος, του οποίου καλλιτεχνικός διευθυντής είναι ο σπουδαίος μουσικός Ρος Ντέιλι.

Σε έναν μαγικό χώρο, πάλι της ενετικής οχύρωσης της πόλης, την Πύλη Βιτούρι, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, κάθε Κυριακή βράδυ, οι δημότες και οι επισκέπτες της πόλης θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθούν καλλιτέχνες και σολίστες από όλον τον κόσμο.

Η πίστη μας πως το Ηράκλειο αξίζει περισσότερα μας δίνει το κουράγιο να εργαζόμαστε για να αποδείξουμε πως η πόλη μας μπορεί να γίνει μητροπολιτικό κέντρο της Μεσογείου.

● Τι σημαίνουν αυτές οι πολιτιστικές αλλαγές στην πόλη;

Πράγματι, όταν αναλάβαμε τον δήμο, υποσχεθήκαμε ότι θα δουλέψουμε άοκνα για να αποκτήσει η πόλη τη χαμένη πολιτιστική της ταυτότητα.

Το Ηράκλειο είναι μια πόλη με ιστορία χιλιάδων χρόνων, είναι η πόλη που άντεξε τη μεγαλύτερη πολιορκία παγκοσμίως, που φιλοξένησε την Κρητική Αναγέννηση, που γέννησε τέκνα άξια, όπως ο Θεοτοκόπουλος και ο Καζαντζάκης.

Τα σημαντικά μουσεία της και η γειτνίασή της με την Κνωσό αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Ακόμα, υπάρχει ένα σύγχρονο καλλιτεχνικό δυναμικό που συνεχίζει αυτήν την παράδοση. Με λίγα λόγια, το ισχυρό πολιτιστικό κεφάλαιο που διαθέτουμε απαιτεί επιτακτικά την ανάδειξή του και είναι κρίμα να το αγνοούμε.

● Η σημερινή εικόνα της πόλης λίγο παραπέμπει στο ένδοξο παρελθόν της όπως το περιγράφετε.

Ισως έχετε δίκιο, εάν κάποιος σταθεί στο φαίνεσθαι και παραβλέψει την ουσία των πραγμάτων. Το Ηράκλειο σήμερα διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο και σύγχρονο λιμάνι, που ωστόσο κουβαλά χιλιάδες χρόνια ιστορίας στην πλάτη του.

Διαθέτει ακόμα πλούσια ύπαιθρο, μακρύ καλοκαίρι και όμορφες παραλίες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με μια πόλη ζωντανή, με έντονη τουριστική και εμπορική δραστηριότητα.

Η ανακατάταξη του κοινωνικού ιστού της πόλης που ακολούθησε τον εύκολο πλουτισμό παράλληλα με την έλλειψη κρατικής μέριμνας οδήγησαν αναπόφευκτα στην αλλοίωση της φυσιογνωμίας της.

Ξέρετε πόσοι θησαυροί είναι κρυμμένοι πίσω από την άναρχη δόμησή της; Ωστόσο, η ισχυρή πνευματική της παράδοση είναι πάντα παρούσα, ακόμα και σε εποχές πολιτιστικής ύφεσης.

● Ποιους πολιτιστικούς στόχους θέτει η δημοτική αρχή;

Πρώτον, την ανάδειξη αυτής της σημαντικής παράδοσης. Το Ηράκλειο έχει τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, τη σημαντικότερη ίσως επαρχιακή βιβλιοθήκη της χώρας σε αρχειακό υλικό.

Σκεφτείτε ότι είναι η μοναδική βιβλιοθήκη, στην Ελλάδα τουλάχιστον, η οποία έχει στην κατοχή της πλήρες αρχείο των κατακτητών της πόλης από το 1270, με το ενετικό αρχείο έως και τη γερμανική κατοχή με το αρχείο του Φράιμπουργκ.

Εχει τη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Βικέλα, με σημαντικότατα παλαίτυπα, τα οποία τώρα συντηρούμε σε ένα εργαστήριο που στήσαμε με την ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τη βιβλιοθήκη του Γιώργου Σεφέρη, μετά την ευγενική δωρεά της Μαρώς Σεφέρη, και πολλές άλλες ιστορικές βιβλιοθήκες σημαντικών ανθρώπων του πνεύματος.

Υπάρχει επίσης η σημαντική συλλογή έργων τέχνης του Δήμου Ηρακλείου, η οποία επί σειρά δεκαετιών «χειμάζει» στις αποθήκες, ενώ έχει αρχίσει τώρα να ψηφιοποιείται με τη βοήθεια του ΙΤΕ και να τεκμηριώνεται και να κατατάσσεται από την ιστορικό τέχνης κ. Ντενίζ-Χλόη Αλεβίζου.

Σε λίγο η γενέτειρα πόλη του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου θα έχει τη δική της σημαντική πινακοθήκη, η οποία θα στεγαστεί στο νεοκλασικό κτίριο Κοθρή-Λιοπυράκη στο κέντρο της πόλης, μετά την παραχώρησή του στον δήμο από το υπουργείο Πολιτισμού.

Στόχος μας είναι ακόμα η αξιοποίηση της ενετικής οχύρωσης της πόλης, της μεγαλύτερης και καλύτερα σωζόμενης οχύρωσης στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου.

Δεύτερον, επιδιώκουμε τη σύζευξη πολιτιστικών-τουριστικών δραστηριοτήτων, με κύριο στόχο την ώθηση στην ανάπτυξη και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

● Αυτό δεν είναι το μόνο φεστιβάλ που διοργανώνετε...

Με κύριο γνώμονα να δώσουμε την ευκαιρία στους δημότες να παρακολουθήσουν εκδηλώσεις ποιοτικές στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, αλλά και να αναδείξουμε το ντόπιο καλλιτεχνικό δυναμικό, έχουμε καθιερώσει τέσσερα φεστιβάλ ετησίως. Το Φεστιβάλ Πιάνου τον Φεβρουάριο, με διεθνούς φήμης καλλιτέχνες.

Το φεστιβάλ «Τέχνη καθ’ οδόν» κάθε Ιούλιο, με τη συμμετοχή εκατοντάδων καλλιτεχνών που μετατρέπουν όλη την πόλη σε μια γιορτή. Μετά το φεστιβάλ «Κρήτη, μια ιστορία, πέντε συν ένας πολιτισμοί», ακολουθεί τον Νοέμβριο η Εβδομάδα Μεσογειακού Κινηματογράφου.