Ενώ οι «άλλοι» ελλόχευαν…

Μια δημοσιογραφική γιορτή, πριν ενσκήψει η χούντα

Σε μια γιορτή - Φεβρουάριος 1967– για τα τρία χρόνια της εφημερίδας «Δημοκρατική Αλλαγή» («που δεν άλλαξε τίποτα», γράφει ο πάντα δηκτικός Βασίλης Ραφαηλίδης –συγκάτοικος σ’ εκείνη την εφημερίδα– σε αφιέρωση, σ’ ένα από τα βιβλία του). Ηταν δυο μήνες και κάτι πριν τη χούντα (που όλοι κουβέντιαζαν αλλά δυσκολεύονταν να πιστέψουν ότι θα ενέσκηπτε).

Ας δώσω λοιπόν μια πληρέστερη εικόνα για εκείνη τη γιορτή, που είχα χρεωθεί δημοσιογραφικά, ως ένδειξη της αισιοδοξίας που κυριαρχούσε, ειδικότερα μεταξύ των νέων, που δεν είχαν προηγούμενες σχετικές εμπειρίες –μια κι εφέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια (λες και ήταν χτες) από τότε, οπότε έχουμε να λέμε…

Η γιορτή

Ηταν 12 Φεβρουαρίου όταν στο κέντρο «Καλαμπόκα» (Πατησίων μεριά, αν θυμάμαι καλά), πραγματοποιήθηκε η εν λόγω γιορτή, με καλεσμένους (προθύμως προσφερθέντες καλλιτέχνες –στο ξεκίνημα της διαδρομής τους οι περισσότεροι), δυο από τους οποίους ανέφερα το περασμένο Σάββατο: Μάρκος Βαμβακάρης και Διονύσης Σαββόπουλος.

Οι άλλοι: Από τραγουδιστές: Μαρία Φαραντούρη, Μαρίζα Κωχ, Γιάννης Πουλόπουλος, Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Ζωγράφος, Αλέξης Γεωργίου, Ελένη Ροδά, Μαίρη Βασιλοπούλου. Από συνθέτες: Μάνος Λοΐζος, Βασίλης Αρχιτεκτονίδης. Στο πιάνο ο Τάσος Καρακατσάνης και η Ελένη Αυγερινού. Παρουσιάστρια η ηθοποιός Νίκη Τριανταφυλλίδη.

Ηταν και το πρόγραμμα του κέντρου, με επικεφαλής τον κονφερασιέ Ικαρο, τον Τάσο Γιαννόπουλο σε μιμήσεις, ανατολίτικους χορούς και σπανιόλικα. Ενδιαμέσως κληρώσεις λαχείων – προσφορές εκδοτικών και δισκογραφικών οίκων κυρίως.

Προηγήθηκε χαιρετισμός του διευθυντή της εφημερίδας Ι. Ευαγγελίδη (βουλευτή της ΕΔΑ, για την προστασία από διώξεις). Και από κοινό: βουλευτές, δήμαρχοι, εκπρόσωποι πρεσβειών και, εννοείται, όλο το προσωπικό της εφημερίδας. Στους καλεσμένους ήταν και ο Μίκης Θεοδωράκης, αλλά δεν κατάφερε να προσέλθει. Τα περισσότερα τραγούδια που ακούστηκαν πάντως ήταν δικά του. Κι ας προσθέσω τι ακούστηκε:

Ο Σαββόπουλος έκανε μια σύντομη εμφάνιση –είπε το γνωστό «Παράγκα» (που τελειώνει με τον στίχο «και ο χαφιές που μας ακολουθεί») και απέδρασε για την μπουάτ της Πλάκας όπου εμφανιζόταν, η Φαραντούρη τραγούδησε «Μαουτχάουζεν» του Θεοδωράκη και «Νέγρικα» του Λοΐζου, ο Πουλόπουλος και ο Γεωργίου Θεοδωράκη, ο Μητροπάνος Λεοντή, ο Ζωγράφος Θεοδωράκη, Λοΐζο, Μαρκόπουλο, η Κωχ Χατζιδάκι, η Βασιλοπούλου Αρχιτεκτονίδη, ενώ η Ροδά συνόδεψε τον Βαμβακάρη σε ρεμπέτικα, με τους προσελθόντες να ρίχνουν τις στροφές τους.

«Και του χρόνου!» ευχόμουν στο φινάλε του ρεπορτάζ της γιορτής που είχε τίτλο «Θεσμός ο χορός της “Δ.Αλλαγής”» (ποιου χρόνου; ποιου θεσμού;)

Πρόβα… χούντας

Μια και με παίρνει ο χώρος, να θυμίσω ότι υπήρξε τότε ένας πολιτικός, ένας βουλευτής της ΕΔΑ, ο Ηλίας Ηλιού, που είχε προβλέψει της έλευση της χούντας, αλλά δεν είχε εισακουστεί.

Ηταν Ιούνιος του 1965, με την κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου ακόμη στα πράγματα, όταν ο τότε αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο κατοπινός δικτάτορας, σκηνοθέτησε μια δολιοφθορά σε στρατιωτική μονάδα στην Ορεστιάδα του Εβρου, της οποίας ήταν διοικητής, κατηγορώντας φαντάρους και πολίτες ότι «πότισαν» άρματα μάχης και στρατιωτικά αυτοκίνητα με ζάχαρη, με σκοπό να τα αχρηστέψουν.

Κατηγορία η οποία ενισχύθηκε από ομολογίες, ύστερα από βασανιστήρια, των συλληφθέντων στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και σε άλλες, με τον Παπαδόπουλο να δρα ως εξουσία όχι μόνο σε στρατευμένους αλλά και σε απλούς πολίτες.

Οι κατηγορίες τελικά κατέρρευσαν, χωρίς όμως ο Παπαδόπουλος να υποστεί κάποια κύρωση γι’ αυτή την… πρόβα χούντας. Πράγμα που προκάλεσε την αντίδραση του Ηλιού, ο οποίος σε συζήτηση στη Βουλή αναρωτήθηκε (όπως δυο χρόνια πριν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής για την υπόθεση Λαμπράκη):

«Ποιος ασκεί την εξουσίαν εις αυτόν τον τόπον; Ποια μέτρα ελήφθησαν εναντίον αυτού του εμπρηστού, εναντίον αυτού του προβοκάτορα; Πώς θα τον εμποδίσετε να συγκλονίσει μιαν νύκτα την χώραν με ομαδικάς συλλήψεις;»

Ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Μπακόπουλος αρκέστηκε να πει (στην ουσία να δικαιολογήσει τον Παπαδόπουλο) ότι «οι συλληφθέντες είχαν δώσει ιδιόχειρον επιστολήν ότι εμυήθησαν εις τον κομμουνισμόν […] Απεδείχθη εκ των υστέρων ότι η καταγγελία ήτο αβάσιμος και αθωώθησαν. Αυτό ήτο το όλο το οποίον έπραξε η κυβέρνησις».

Ενα μήνα αργότερα προέκυψε η αποστασία και η «απόλυση» από τον άνακτα της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου και σε είκοσι ακόμη μήνες το πραξικόπημα με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη της Ορεστιάδας…

Στο πλαίσιο

Αυξάνονται και πληθύνονται (πλην των εκπομπών τραγουδιστικών ταλέντων, ώστε να καλυφθεί η ζήτηση) οι τηλεοπτικές εκπομπές μαγειρικής. Είναι πλέον βέβαιο (κάτι περισσότερο ξέρουν οι δανειστές μας) ότι τα υλικά (και μάλιστα τα διαφημιζόμενα στις εν λόγω εκπομπές) υπάρχουν. Αυτό που λείπει είναι οι συνταγές. (Μια και ο λόγος: Πώς γίνεται και όλα σχεδόν τα κανάλια ρίχνουν τις διαφημίσεις τους την ίδια στιγμή; Το επιβάλλει κάποιο ΕΣΡ;)

Εν τω μεταξύ δεκάδες οι ζητιάνοι στο κέντρο της Αθήνας, με απροκάλυπτα τη λέξη «πεινάω» σε κάποιο χαρτόνι ή διά ζώσης. Κι όμως υπουργός βεβαιώνει ότι δεν βλέπει πλέον ανθρώπους να ψάχνουν στους σκουπιδοτενεκέδες για λίγη τροφή. Φαίνεται ότι έχουν αλλάξει οι διατροφικές συνήθειες.

Νέα ακυρωτικά μηχανήματα εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς (που δεν τα βλέπω και τόσο σόι, έτσι μάλιστα μπερδεμένη που περιγράφεται η χρήση τους – όσοι έχουν βρεθεί στο εξωτερικό έχουν συναντήσει περισσότερο απλά και αποτελεσματικά συστήματα), με τα παιδιά που υπερασπίζονται τη δωρεάν μεταφορά για όλους να τα καταστρέφουν (Ποιος θα τα πληρώσει; Σίγουρα όχι η εξουσία και αυτοί που δεν τα χρησιμοποιούν).

«Σκέψεις» περί ανεργίας του σπουδαίου Βολίνσκι, ενός από τα θύματα της αιματηρής επίθεσης τον Ιανουάριο του 2015 στα γραφεία του γαλλικού σατιρικού περιοδικού Chiarlie Hebdo: «Μετά από 15 χρόνια ανεργίας θα ’πρεπε να ’χεις τουλάχιστον δικαίωμα να πάρεις σύνταξη ανέργου». Και: «Οι άνεργοι πρέπει να πληρώνονται καλύτερα από τους εργαζόμενους, διότι από ψυχολογική άποψη είναι τρομερό να είσαι χωρίς δουλειά».

ΚΑΙ… Ξαφνικά πάει και ο χαρισματικός Λουκιανός. Οχι, ρε γαμώτο.