Χωρίς μέτρον και λακωνίζειν…

Ξανά στην τσίτα εν όψει του καινούργιου -του δημοψηφίσματος εννοώ-, του κάθε καινούργιου -και αναπάντεχου θα πρόσθετα- που προκύπτει σ’ αυτό τον τόπο. Που έρχεται να προστεθεί τις ημέρες αυτές της κρίσης που διανύουμε. Της ατέρμονης κρίσης, γιατί δεν ξέρω περίοδο χωρίς κρίση. Ακόμα κι όταν τα πράγματα φαίνονταν ήρεμα. (Κι εδώ, μολονότι ένας απλός καλλιτεχνικός συντάκτης, ξαναμπαίνω στα οικόπεδα ειδικών και αναλυτών - αλλά μέγας ο πειρασμός…).

Κρίση ολοφάνερη είναι σίγουρα αυτό που περνάμε, αλλά κρίση, κατά την ταπεινή μου… κρίση, ήταν κι αυτά τα 35, μετά τη χούντα, χρόνια που περάσαμε στο ανέμελο. Εννοώ αυτή την εικόνα της πλαστής ευημερίας, όπου από παραγωγοί, τουλάχιστον ειδών πρώτης ανάγκης, μεταβληθήκαμε σε… πρωτευουσιάνους και καταναλωτές («Μα καρύδια από την Ουκρανία;» ρωτάω πωλήτρια. «Υπάρχουν κι ελληνικά, αλλά είναι ακριβότερα - δεν τα παίρνει ο κόσμος». Πριν 4-5 χρόνια άκουγα στη γενέτειρά μου ότι δεν έβρισκαν ανθρώπους να ραβδίσουν τις καρυδιές. Κι αυτοί που βρίσκονταν ζητούσαν περισσότερα απ’ όσα θα εισπράττονταν από την πώληση των καρυδιών… Ενα παράδειγμα στα τόσα).

«Πάρε δάνειο»…

Και μια σειρά από «προσφορές» με λέξεις που δεν ξέρω αν λένε κάτι σε άλλη γλώσσα (τα ’χω κάπου ξαναπεί, αλλά εδώ κολλάνε πιο πολύ): Διακοποδάνεια, εορτοδάνεια, δάνεια για Ι.Χ. (και δεύτερο, ώστε να το κυκλοφορούμε όλες τις ημέρες), δεύτερο σπίτι (στην εξοχή), αξεσουάρ. «Πάρε δάνειο και ξέχασέ το» - μια από τις διαφημίσεις της Εθνικής Τράπεζας. (Αυτός που το δίνει το ξεχνάει;) «Να μην περάσουν τα παιδιά μας αυτά που περάσαμε εμείς». Και η διαπίστωση ότι το κράτος, ο νόμος, κυνηγάει κυρίως τον συνεπή, που αντιλαμβάνεται συχνά αργά ότι όντας παράνομος έχει λιγότερα προβλήματα από τον νόμιμο (π.χ., τα αυθαίρετα). Αυτά καλούμαστε τώρα να πληρώσουμε, με τους ανεπρόκοπους κυβερνώντες, που δανείζονταν για λογαριασμό μας από τους -τάχα- εταίρους-γδάρτες.

Ρίχνω μια ματιά στην πίσω μας ιστορία (κυρίως αυτή που δεν μας έμαθαν στα σχολεία) κι άλλο τίποτα από κρίσεις. Και τι δεν έχει τραβήξει αυτός ο τόπος, που γέννησε τη Δημοκρατία, από ξένους και ντόπιους δυνάστες - αιώνες τώρα. Τι είχαμε πριν από την προαναφερόμενη 35ετία; Χούντα. Και πριν: Νίκησε στον εμφύλιο η αυτοαποκαλούμενη εθνικοφροσύνη το 1949, αλλά τον κράτησε, στο όνομα του αντικομουνισμού, ώς το 1974. Και πιο πριν: Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρασιατική Kαταστροφή, δικτατορίες και πραξικοπήματα, Κατοχή (αυτή των σημερινών δανειστών κι εκβιαστών μας). Και πιο πίσω: Εμφύλιοι και αλλεπάλληλοι κατακτητές: Πέρσες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Τούρκοι (με πάντα κάποιους ντόπιους υπηρέτες-γλείφτες). Θαύμα πως υπάρχουμε ακόμη ως χώρα, ως έθνος.

Στις ουρές

Επιστρέφω στα πιο κοντινά χρόνια. Ξεμπερδεύουμε με κατοχή κι εμφύλιο, και να ο απορφανισμός του τόπου από τα παραγωγικότερα μέλη του, που προτίμησαν (ενθαρρύνθηκαν, το πιο σωστό) την (αγύριστη) ξενιτιά, που ξαναβιώνουμε με ό,τι παραγωγικό έχει απομείνει. Κι εμείς, ο μισός πληθυσμός της χώρας, που γίναμε πρωτευουσιάνοι, αποζητώντας, με τη βοήθεια κάποιου «δοντιού», για εμάς και τα παιδιά μας, μια θέση στο Δημόσιο (για χρόνια οι πιο περιζήτητοι γαμπροί -«μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει, ο μισθός, η σιγουριά»-, αν την αγαπάμε ως δουλειά, «άλλο καπέλο»).

Και τώρα η νέα κρίση με την άδηλη έκβαση. «Ραγδαίες οι εξελίξεις», οι τίτλοι των ΜΜΕ. Ουρές ο κόσμος στα ΑΤΜ, αλλά και στα σουπερμάρκετ (να ζήσουν λίγες ημέρες περισσότερες από τους άλλους - να μην εκλείψει το είδος τους), στα βενζινάδικα, κι ας βεβαιώνεται ότι υπάρχει επάρκεια. Πανικός (όχι αδικαιολόγητος, είναι η αλήθεια) και κακομοιριά - οι χειρότεροι σύμβουλοι. Αν προβληματίζομαι για κάτι ακόμα, είναι γι’ αυτό τον κόσμο που εμπιστεύτηκε τις όποιες οικονομίες του στις ημέτερες τράπεζες - να τιμωρηθεί που δεν θέλησε να τις φυγαδεύσει, να γίνει πλουσιότερος σε μια ανατροπή.

Κι επειδή έφτασα στον πάτο της σελίδας, να δηλώσω (αν ενδιαφέρει) ότι ανήκω σ’ αυτούς που παραμένουν αισιόδοξοι (μέχρι μαζοχισμού). Δεν είναι το χειρότερο που περνάμε - θα το ξεπεράσουμε κι αυτό… Και κάποτε να θυμηθούμε το ξεχασμένο μέτρον και το λακωνίζειν…

Στο πλαίσιο

Η όλο και περισσότερο αισθητή κρίση πλήττει άμεσα και τον -ριγμένο έτσι κι αλλιώς- πολιτισμό. Αλλά άντε να ’χεις όρεξη -πέρα από το οικονομικό- να παρακολουθήσεις μια παράσταση, μια συναυλία. Να ξεχαστείς, να πάρεις κουράγιο. Ωστόσο, καλά κάνουν όσοι συνεχίζουν, όσοι δεν πτοούνται, συμπεριλαμβανομένου και του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, που έχουν ημερομηνία λήξεως.

Οπότε σωστά έπραξαν Φεστιβάλ κι Εθνικό Θέατρο που δεν ματαίωσαν ή ανέβαλαν την έναρξη των Επιδαυρίων -χθες και σήμερα- με «Τρωάδες». Θα ήταν κρίμα για τους συντελεστές της παράστασης, τους θεατές που θέλησαν να την παρακολουθήσουν και τους κατοίκους της περιοχής που περιμένουν πώς και πώς αυτό το δίμηνο.

«Καιρό έχω να πληρωθώ, αλλά εξακολουθώ να παίζω - τι άλλο να κάνω, να κάθομαι σπίτι μου και να θρηνώ;» έλεγε ηθοποιός. Το ίδιο, αγαπητέ, και οι, περισσότεροι πλέον, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ - ραδιόφωνο, τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά. Σχετικά, πριν από λίγες ημέρες, οι σπουδαστές σχολής ΜΜΕ καναλιού πανηγύριζαν για την αποφοίτησή τους. Τους έχει πει κάποιος τι τους περιμένει;

Εν τω μεταξύ, το συνδικαλιστικό μας όργανο, η ΕΣΗΕΑ, χωρίς νέο σώμα μετά τις τελευταίες αρχαιρεσίες - ξανά με παρατάξεις, να μην έχεις την ευχέρεια να επιλέξεις τον συνάδελφο που εκτιμάς, ανεξάρτητα από το πού ανήκει. Κι αυτό επειδή, για την ώρα, δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους. Και τα προβλήματα στον κλάδο συσσωρεύονται.

ΚΑΙ… Ολίγη Μελίνα: «Πιστεύω ότι δεν συμφέρει την Ευρώπη να χαθεί η Ελλάδα. Διότι η Ελλάδα αντιπροσωπεύει τα οράματα της Ευρώπης». Αμήν!