Τρομοκράτισσα ή θύμα;

Ερήμην της η Αάφια Σιντίκι βρέθηκε να πρωταγωνιστεί στην υπόθεση ομηρίας τεσσάρων πολιτών σε συναγωγή του Τέξας το περασμένο Σάββατο. Ο δράστης, ο 44χρονος Βρετανός υπήκοος Μάλικ Φαϊσάλ Ακραμ (που έπεσε νεκρός, άγνωστο αν από τα πυρά των δυνάμεων ασφαλείας ή αν αυτοκτόνησε) δήλωνε ως μόνο του κίνητρο για αυτή την τρομοκρατική πράξη την απελευθέρωσή της.

Η Σιντίκι είναι Πακιστανή επιστημόνισσα που το 2010 καταδικάστηκε από Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Νέας Υόρκης σε κάθειρξη 86 ετών για απόπειρα δολοφονίας Αμερικανών στρατιωτικών κατά τη διάρκεια ανάκρισής της στο Αφγανιστάν.

Σήμερα κρατείται σε νοσοκομειακή φυλακή στο Φορτ Γουόρθ κοντά στο Ντάλας και όπως δήλωσε ρητά η συνήγορός της στο CNN δεν έχει καμία σχέση με αυτή την επίθεση, την οποία καταδικάζει. Αλλωστε από την αρχή επιμένει πως έχει υπάρξει θύμα πολύχρονης παράνομης κράτησης και βασανιστηρίων αλλά και άδικης καταδίκης.

Η Αάφια Σιντίκι γεννήθηκε στο Πακιστάν το 1972 από εύπορη οικογένεια που πρότασσε ως αρχές της τη θρησκεία και την παιδεία. Ο πατέρας της είναι γιατρός και η μητέρα της υπήρξε φίλη του Πακιστανού πρώην δικτάτορα Ζία Ουλ Χακ. Εφτασε στα 18 της στις ΗΠΑ για να σπουδάσει Βιολογία στο έγκριτο ΜΙΤ (Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης) και πήρε διδακτορικό στις Νευροεπιστήμες από το Πανεπιστήμιο Μπραντάις. Εμεινε στη Βοστόνη με τον σύζυγό της και τα δυο παιδιά της ώς τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στους Δίδυμους Πύργους.

Αμέσως μετά επέστρεψε με τα παιδιά της στο Πακιστάν φοβούμενη, όπως αποκαλύπτει σε ψυχιατρική της αξιολόγηση που ήρθε στα χέρια της «Washington Post», πως οι αρχές θα εξανάγκαζαν τα παιδιά των μουσουλμάνων να ασπαστούν τον χριστιανισμό. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, «διακατεχόταν από πληθώρα συνωμοσιολογικών ιδεών και σειρά παραληρηματικών απόψεων».

Η εκδοχή των ΗΠΑ

Οι αμερικανικές αρχές θεωρούν ότι στο Πακιστάν εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα, όπου ανέλαβε επιχειρησιακό ρόλο. Υποστηρίζουν μάλιστα πως μετά τον χωρισμό της από τον πρώτο της σύζυγο παντρεύτηκε έναν ανιψιό του Χάλιντ Σεχ Μοχάμεντ, του φερόμενου ως εγκεφάλου των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου που κρατείται στο Γκουαντάναμο. Εναν γάμο που η οικογένειά της διαψεύδει.

Τα ίχνη της χάθηκαν στο Πακιστάν το 2003, όταν εξαφανίστηκε έξω από το σπίτι των γονιών της. Εκείνη τη χρονιά οι αμερικανικές αρχές είχαν εκδώσει διεθνές σήμα για τον εντοπισμό της. Πέντε χρόνια αργότερα συνελήφθη στο Αφγανιστάν με τις αρχές να ισχυρίζονται πως είχε ένα χειρόγραφο με σημειώσεις για «επιθέσεις με πολλαπλά θύματα» σε διάφορα σημεία της Νέας Υόρκης κι ένα φλασάκι USB με πληροφορίες για βιολογικά και χημικά όπλα. Κατά την ανάκρισή της από πράκτορες του FΒΙ κατάφερε να αποσπάσει ένα από τα όπλα κι άνοιξε πυρ εναντίον των Αμερικανών: δεν τραυμάτισε κανέναν, αλλά εκείνη δέχτηκε δυο σφαίρες στην κοιλιά.

Χωρίς στοιχεία

Παρά τα πειστήρια για «πυρήνες, επικείμενες επιθέσεις και βιολογικά όπλα» που ανέφεραν οι αμερικανικές αρχές, η «Λέιντι Αλ Κάιντα», όπως την αποκαλούσε ο Τύπος, δεν κατηγορήθηκε για τρομοκρατία αλλά καταδικάστηκε για την απόπειρα δολοφονίας των τριών Αμερικανών ανακριτών της. Είναι άλλωστε μόνο οι δικές τους μαρτυρίες που έλαβε υπόψη το δικαστήριο, καθώς δεν υπήρξε καμιά έκθεση (ιατροδικαστική, βαλλιστική κ.λπ.) που να επιβεβαιώνει το έγκλημα.

Η δική της εκδοχή

Η Αάφια Σιντίκι υποστηρίζει, σύμφωνα με τη συνήγορό της, πως την απήγαγαν Αμερικανοί στρατιωτικοί κρατώντας την παράνομα επί χρόνια και βασανίζοντάς την. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ το διαψεύδει, επιμένοντας πως παρέμενε η «πλέον καταζητούμενη γυναίκα στον κόσμο» ώς τη σύλληψή της το 2008. Αλλά η Διεθνής Αμνηστία στη διάρκεια της δίκης της σημείωσε πως η εξαφάνισή της από το Καράτσι το 2003 παραμένει σκοτεινή και πως υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα γι’ αυτή την υπόθεση.

Η σύλληψη και καταδίκη της προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στο Πακιστάν, διπλωματικές εντάσεις με τις ΗΠΑ και κύμα διαδηλώσεων υπέρ της απελευθέρωσής της. Τον Νοέμβριο του 2018 η πακιστανική Γερουσία υιοθέτησε απόφαση απαιτώντας την επιστροφή της Σιντίκι («Κόρης του Εθνους» όπως αναφέρει το κείμενο) στο Πακιστάν. Την ίδια χρονιά στην προεκλογική του εκστρατεία ο νυν πρωθυπουργός Ιμράν Χαν δεσμεύτηκε ότι το κόμμα του θα κάνει κάθε προσπάθεια για να επιστρέψει στη χώρα η Σιντίκι.

Οπως εξηγούσε σε άρθρο του που δημοσίευσε πέρσι στον ιστότοπο του think tank Atlantic Council ο νομικός Νταούντ Γαζανάβι, συγγραφέας του «Οσα δεν ακούστηκαν για την Αάφια», αποκαλύπτοντας και προσωπικά και νομικά μυστήρια γύρω από την πλέον καταζητούμενη από το FBI γυναίκα, «πολλοί Πακιστανοί θεωρούν τις αδικίες που έγιναν εναντίον της ως αδικίες κατά του Πακιστάν».

Πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις επίσης, που καμιά σχέση δεν έχουν με τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό, τη θεωρούν θύμα των ακροτήτων που έγιναν στο πλαίσιο του πολέμου κατά της τρομοκρατίας κι έχουν οργανώσει εκστρατείες για την απελευθέρωσή της, ενώ το 2014 κατατέθηκε σχετικό αίτημα στον Λευκό Οίκο που έφερε την υπογραφή περισσότερων από 100.000 πολιτών.

Αλλά και οι εξτρεμιστές έκαναν την υπόθεσή της σημαία τους. Μετά την καταδίκη της το 2010, ο υπ’ αριθμόν δύο της Αλ Κάιντα ζήτησε από τους μουσουλμάνους να «εκδικηθούν» για αυτή την πράξη. Η δε απελευθέρωσή της υπήρξε στοιχείο διαπραγμάτευσης τρομοκρατικών ισλαμιστικών οργανώσεων για ανταλλαγή με ομήρους, ανάμεσά τους με τον Αμερικανό δημοσιογράφο Τζέιμς Φόλεϊ (που έπειτα αποκεφαλίστηκε από το «Ισλαμικό κράτος»).

«Οι εξτρεμιστές εκμεταλλεύονται αυτή την υπόθεση για να αποκτήσουν «νομιμότητα» και να προσελκύσουν συμπάθειες» εκτιμά ο Μίκαελ Κούγκελμαν, αναλυτής του κέντρου ερευνών Γούντροου Ουίλσον. Ερήμην της, όπως υποστηρίζει η οικογένειά της, με την αδελφή της Φοουζία να απορρίπτει τη διεκδίκησή της ως «ηρωίδας» από τους τρομοκράτες, «αμαυρώνουν το όνομά της συνδέοντάς το με δολοφονίες και χάος».