Το διαχρονικό «Γεγονός» μιας έκτρωσης

Το γεγονός (L'evénement, Γαλλία, 2021, 100’)

★★★★☆

● σκηνοθεσία: Οντρέ Ντιγουάν

● ηθοποιοί: Αναμαρία Βαρτολομέι, Κέισι Μοτέ Κλάιν, Σαντρίν Μπονέρ, Ανά Μουγκλαλίς

Η Αν είναι μια 20χρονη φοιτήτρια φιλολογίας, εξαιρετικών επιδόσεων και φιλόδοξη. Και ζωηρή: επειδή της αρέσει να φλερτάρει και να κάνει σεξ, οι ψηλομύτες συμφοιτήτριές της τη θεωρούν τσούλα. Η Αν δεν είναι τσούλα. Είναι όμως έγκυος. Η χρονιά είναι το 1960 και η έκτρωση όχι μόνο απαγορεύεται από την καθολική θρησκεία, αλλά και τιμωρείται με φυλάκιση από την Πολιτεία. Μόνο που η Αν θέλει να σπουδάσει, θέλει να συνεχίσει να ζει ελεύθερη.

Η Οντρέ Ντιγουάν βασίζεται στο μυθιστόρημα της Ανί Ερνό και κερδίζει τον Χρυσό Λέοντα στο τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας, μ’ ένα αριστούργημα του σύγχρονου ευρωπαϊκού κοινωνικού σινεμά.

Με νησίδα την Αναμαρία Βαρτολομέι στον ρόλο της Αν, μια ερμηνεία εσωτερική με εκφραστικό βλέμμα, μια φιγούρα ανάμεσα στο παιδί και τη γυναίκα, ακριβώς όπως η ηρωίδα της, η Ντιγουάν φτιάχνει ένα φιλμ από νύμφες με τραγικό μέλλον. Επιλέγοντας τα αχνά χρώματα στη φωτογραφία της, στήνει ένα σύμπαν άχρονο –χρειάζεται χρόνος για να συνειδητοποιήσει ο θεατής ότι η δράση συμβαίνει το ’60, αλλά η ιστορία της Αν διαπερνά τον χρόνο, φτάνει στο σήμερα, όταν η έκτρωση εξακολουθεί να τιμωρείται, νομικά ή ηθικά, και η γυναικεία αυτοδιάθεση να θεωρείται γραφικότητα. Καθώς οι εβδομάδες περνούν επώδυνα στη ζωή της Αν και στους μεσότιτλους στην οθόνη, το φιλμ δεν μπορεί παρά να φέρει στο μυαλό το «4 Μήνες, 3 Εβδομάδες και 2 Μέρες» του Κριστιάν Μουντζιού και τη δική του «πρακτική» αντιμετώπιση μιας τεράστιας υπαρξιακής τραγωδίας.

Γειωμένη, χαμηλότονη και διακριτική, η ταινία της Ντιγουάν, ωστόσο, λυρικότερη στην αισθητική της και πιο αφαιρετική στην αγωνία της, καταφέρνει ταυτόχρονα να συγκινήσει και να συγκλονίσει, μ’ ένα πανέμορφα εκτελεσμένο δράμα, διαχρονικό και απόλυτα προσωπικό.

18 (Ελλάδα, 2021, 131’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Βασίλης Δούβλης

● ηθοποιοί: Ιωσήφ Γαβριελάτος, Νικολάκης Ζεγκίνογλου, Αναστάσης Λαουλάκος, Κλέλια Ανδριολάτου, Μαρίνα Ανυφαντή

Στην Αθήνα της κρίσης, της πανδημίας, της ασφυξίας, μια νέα γενιά παιδιών, στην τελευταία τάξη του σχολείου ή λίγο παρακάτω, ανασαίνει όνειρα ελευθερίας. Σε μια γειτονιά υποβαθμισμένη, με γονείς αυταρχικούς ή απόντες, με την αγάπη σε έλλειψη, κάποιοι θα στραφούν στη βία και στον τραμπουκισμό, κάποιοι θα μείνουν σιωπηλοί και κάποιοι θα προσπαθήσουν να ξεφύγουν.

Δεύτερη ταινία μυθοπλασίας για τον, σταθερά, ντοκιμαντερίστα Βασίλη Δούβλη, το «18» είναι ένα φιλμ που δεν χορταίνεις να κοιτάζεις. Με τη μια αιθέρια και μια αισθησιακή φωτογραφία του Γιώργου Βαλσαμή, με την καρδιά της στη σωστή πλευρά, η ταινία τολμά να «ντυθεί» στα χρώματα του εφηβικού angst, της χρυσαυγίτικης ντροπής, του χειμαρρώδους πόθου, της ανασφάλειας που θ’ αποβεί μοιραία. Η ματιά πάνω σ’ αυτή τη νιότη προδίδει την ηλικία της, οι ήρωες και οι μεταξύ τους σχέσεις είναι στερεοτυπικές, η απόσταση από την αληθινή ζωή της αληθινής generation z δίνει στο σενάριο μια διάσταση διδακτισμού και, μαζί, λαιμαργίας. Οι ίδιοι, όμως, οι ηθοποιοί που αναλαμβάνουν να της δώσουν ψυχή και αληθοφάνεια, είναι τόσο ικανοί και τόσο μαγνητικοί, που σε κάνουν να λαχταράς να μπεις στον κόσμο τους –και να φύγεις σώος.

Men (Ην. Βασίλειο, 2022, 100’)

★★☆☆☆

● σκηνοθεσία: Αλεξ Γκάρλαντ

● ηθοποιοί: Τζέσι Μπάκλεϊ, Ρόρι Κινίαρ

Η Χάρπερ εγκαθίσταται στο πανέμορφο και χαλαρωτικό ενοικιαζόμενο σπίτι στην εξοχή: σαν βάλσαμο, ελπίζει ότι αυτές οι διακοπές θα καταπραΰνουν την ψυχή της από ένα πρόσφατο, αγιάτρευτο τραύμα. Είναι, όμως, ένας άνθρωπος αυτός που την περιμένει στην άκρη του τούνελ και η φωνή του κάνει ηχώ; Κι ο γυμνός άνδρας με το σάπιο πρόσωπο που παραμονεύει στον κήπο είναι αληθινός ή πλάσμα της πληγωμένης φαντασίας της; Πάντα φορμαλιστής, πάντα εξερευνητής της σχέσεις της ψυχής με το σώμα –εδώ το γυναικείο σώμα όπως, μέσα στους αιώνες, κακοποιήθηκε από την πατριαρχία– ο Γκάρλαντ, παρά την ερμηνεία-διαμάντι της Τζέσι Μπάκλεϊ, χτίζει ένα υπαρξιακό, φεμινιστικό αλαλούμ, ξεκινώντας ως Ντέιβιντ Λιντς, τελειώνοντας σαν «Mother» του Αρονόφσκι κι έχοντας, στο ενδιάμεσο, εξαντλήσει κάθε όριο λογικής και, προοδευτικά, υπομονής.

Μαύρα γυαλιά (Dark glasses, Ιταλία, Γαλλία, 2022, 86’)

★★☆☆☆

● σκηνοθεσία: Ντάριο Αρτζέντο

● ηθοποιοί: Ιλένια Παστορέλι, Αζια Αρτζέντο

Ζόφος. Εκλειψη, σκοτάδι, κίνδυνος: η Ντιάνα, πόρνη πολυτελείας, φορά τα μαύρα της γυαλιά για να προστατευτεί. Τίποτε όμως δεν θα την προστατεύσει από τη βίαιη επίθεση που θα δεχτεί και θα τη βυθίσει όντως στο σκοτάδι. Η Ντιάνα είναι, τώρα, τυφλή, ακόμα καταδιωκόμενη και, ταυτόχρονα, υπεύθυνη για το αγοράκι, κινεζικής καταγωγής, που το ίδιο βράδυ γλίτωσε παρά τρίχα από τον θάνατο. Μια δεκαετία μετά, το (εύκολα παραλείψιμο) «Dracula 3D», ο Ντάριο Αρτζέντο επιστρέφει με μια νέα ταινία. Το οποίο, από μόνο του, είναι εξαιρετικά χαρμόσυνο γεγονός –παρότι η ίδια η ταινία όχι.

Ελκάνο και Μαγκελάνος: Ο πρώτος περίπλους της Γης 

(Elcano y Magallanes: La primera vuelta al mundo, Ισπανία, 2019, 90’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Χοσέ Αντόνιο, Γκαρμπίνιε Λοσάνα

● με τις φωνές των: Χάρη Αριστείδους, Μάρκου Δρουσιώτη, Μένιου Σωτηρέλλη

Ο νεαρός, φιλόδοξος Ελκάνο κι ο ήδη σεβάσμιος Μαγκελάνος, δύο από τους διασημότερους και πιο τολμηρούς εξερευνητές, ξεκινούν ένα αντίξοο ταξίδι: τον γύρο του κόσμου από θαλάσσης, για πρώτη φορά στην Ιστορία. Παιδική περιπέτεια που κερδίζει πόντους, μόνο και μόνο επειδή ασχολείται με δύο συναρπαστικά ιστορικά πρόσωπα –τους χάνει από το ανέμπνευστο και άκαμπτο animation κι από την έλλειψη κεφιού και δράσης σ’ αυτή την ιστορική διαδρομή. Η ταινία προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.

Βρόμικος Παράδεισος (Paradis sale, Γαλλία, 2021, 127’)

★★½☆☆

● σκηνοθεσία: Μπερτράν Μαντικό

● ηθοποιοί: Πάουλα Λούνα, Ελίζα Λόουενσον, Βιμάλα Πονς, Αγκατα Μπούζεκ

Η Γη έχει «αρρωστήσει», οι γυναίκες έχουν ανακαλύψει έναν νέο πλανήτη, όπου ζουν μόνες, με τους δικούς τους κανόνες, τον After Blue. Εκεί, η έφηβη, φιλοπερίεργη Ρόξι θα διαπράξει ένα αμάρτημα και θα το πληρώσει: θ’ απελευθερώσει τη διαβόητη εγκληματία Καταζένα Μπουσόφσκι, γνωστή και ως… Κέιτ Μπους και, μαζί με τη μητέρα της, θα υποχρεωθεί να διανύσει ολόκληρο τον πλανήτη, για να την εντοπίσει.

Οποιος έχει δει την προηγούμενη ταινία του Μπερτράν Μαντικό, τα αριστουργηματικά «Αγρια Αγόρια», ξέρει τι να περιμένει από το σινεμά του. Μεταμοντέρνο queer, παραισθησιογόνα αναλογική αισθητική, μια έκρηξη πληθωρισμού στην εικόνα αλλά και στους γεμάτους αναφορές και περιπαικτικό χιούμορ διαλόγους, κοινωνικό μήνυμα πλουραλισμού. Μόνο που ό,τι έμοιαζε εκρηκτικό και φευγάτο στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, στη δεύτερη αποκτά μια αίσθηση επανάληψης, αυτοαναφορικότητας, ακόμα και φλυαρίας, μια ταινία λιγότερο τολμηρή –που, και πάλι, είναι αρκετά τολμηρή για το σημερινό σινεμά, ένα τριπ της γαλλικής διανόησης, παρέα με την αποθέωση του αμερικανικού underground σινεμά.