Ενα πολυσυλλεκτικό διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ είναι πειρασμός για ανεύρεση… συνδετικών αξόνων. Τι κοινό μπορεί να έχουν ταινίες πρωτο-εμφανιζόμενων και σιτεμένων δημιουργών από την Ελλάδα, τη Σκανδιναβία, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Ισπανία; Τι συμπεράσματα μπορεί κανείς να βγάλει από τα σημεία όπου αυτές οι ταινίες αγγίζουν η μια την άλλη;
Στη μέση, ήδη, του 55ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, υπάρχει μια τακτική «επίσκεψη» που κανείς δεν αγνοεί. Οι δυναμικότερες, πιο ενδιαφέρουσες, πιο καθηλωτικές ταινίες έχουν για ήρωές τους παιδιά. Ακαταμάχητους πρωταγωνιστές, έφηβους ή μικρότερους, που αντιμετωπίζουν με τον δικό τους τρόπο, κατά πρόσωπο ή μέσα στη φαντασία τους, έναν σκληρό νέο κόσμο. Και προσπαθούν να βγάλουν άκρη.
Η κοινή γραμμή αυτών των ταινιών δεν είναι τυχαία. Οταν ο κόσμος βρίσκεται σε ταραχή, όταν η πεπατημένη δείχνει ότι δεν λειτουργεί, οι καλλιτέχνες, οι σεναριογράφοι, οι σκηνοθέτες στρέφονται στη φρέσκια γενιά για να αποτυπώσουν πάνω της όσα οι ίδιοι δεν πρόλαβαν να διορθώσουν. Και οι μικροί ήρωες μας δίνουν λύσεις και απαντήσεις, όχι για το δικό τους μέλλον, αλλά για το δικό μας παρόν.
►Αν το κράτος παίζει με τη μοίρα των ανθρώπων σαν αυτοί να μην είναι εκεί, σε λίγο δεν θα είναι. Τέλη της δεκαετίας του ’40, στην απέραντη περιοχή όπου η Σοβιετική Ενωση ετοιμάζει την πρώτη της πυρηνική δοκιμή, η έφηβη Ντίνα κι ο βοσκός πατέρας της αγνοούν τι ετοιμάζει γι’ αυτούς το άμεσο μέλλον. Η Ντίνα είναι ερωτευμένη με δύο νέους και ζει το πιο όμορφο, ευάλωτο δίλημμα. Μόνο που αυτές οι ερωτικές ιστορίες είναι καταδικασμένες για πολύ μεγαλύτερους λόγους, σ’ αυτή τη λυρική ταινία χωρίς ίχνος διαλόγου. «Τεστ», Αλεξάντρ Κοτ, Ρωσία (τμήμα: Ανοιχτοί Ορίζοντες).
►Η αγάπη και η μουσική μπορούν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Η Λίλι είναι ενθουσιασμένη με τον καινούργιο της σκύλο, τον ημίαιμο Χάγκεν. Ομως η εχθρική αντίδραση των γειτόνων απέναντι στο ζώο κι ένας νέος νόμος, που φορολογεί τους ιδιοκτήτες μη καθαρόαιμων σκυλιών, θα κάνει τον πατέρα της να εγκαταλείψει τον Χάγκεν στον δρόμο. Αφού οι άνθρωποι δεν αντιδρούν στις διακρίσεις, θα αντιδράσουν τα ζώα και η εκδίκηση θα είναι ανηλεής. «Λευκός Θεός», Κορνέλ Μουντρούτσο, Ουγγαρία (τμήμα: Αφιέρωμα Κορνέλ Μουντρούτσο, Ταινία Εναρξης).
►Ο καθένας έχει τη θέση που του αρμόζει. Σωστό ή λάθος; Ο 11χρονος Ασλάν ανακαλύπτει αιμόφυρτο τον Σίβας, ένα τεράστιο τσοπανόσκυλο που παίρνει μέρος σε τοπικές διοργανώσεις κυνομαχιών. Ο Σίβας έχει χάσει τον τελευταίο του αγώνα, κανείς δεν τον αναζητά κι έτσι ο Ασλάν τον υιοθετεί, τον φροντίζει, τον ξανακάνει γερό. Μέχρι που οι «μεγάλοι» θα του εξηγήσουν ότι ο Σίβας πρέπει να επιστρέψει στις κυνομαχίες. Γιατί αυτή είναι η θέση κι ο προορισμός του. «Σίβας», Καάν Μουτζετζί, Τουρκία, με μοντέρ τον Γιώργο Μαυροψαρίδη (τμήμα: Ματιές στα Βαλκάνια).
►Για να «ξεφύγεις», κάποιος πρέπει ν’ ανοίξει την πόρτα. Η μητέρα του 17χρονου Μόντρις δεν παύει να του επισημαίνει: αν δεν προσέξει, θα γίνει σαν τον πατέρα του και θα καταλήξει στη φυλακή.
Μόνο που ο Μόντρις δεν έχει πολλές εναλλακτικές, ζώντας χωρίς χρήματα, στο περιθώριο, αναγκασμένος να παίξει το βρόμικο παιχνίδι ενός βρόμικου κράτους, όπως κάνουν κι όλοι του οι φίλοι. «Modris», Γιούρις Κουρσιέτις, Λετονία, με Ελληνα συμπαραγωγό την Boo Productions (τμήμα: Διεθνές Διαγωνιστικό).
►Οταν κάτι δεν το καταλαβαίνουμε, δεν σημαίνει ότι δεν ακούγεται. Κέρδισε 3 βραβεία στην Εβδομάδα Κριτικής στις Κάνες. Προκάλεσε αποχωρήσεις και λιποθυμίες στην προβολή της στη Θεσσαλονίκη. Είναι η πιο τολμηρή, πνευματικά κι όχι (μόνο) περιγραφικά ταινία του φεστιβάλ.
Είναι η ιστορία ενός αγοριού και της «παρέας» του σ’ ένα οικοτροφείο κωφαλάλων, η ιστορία μιας χώρας τόσο μπερδεμένα διεφθαρμένης που μοιάζει να ξεφεύγει από τη σωτηρία, η απόδειξη ότι τη βία που έχεις εισπράξει, κάπου αλλού θα την εκτονώσεις. «Tribe», Μιροσλάβ Σλαμποσπίτσκι, Ουκρανία (τμήμα: Διεθνές Διαγωνιστικό).
►Στο κυνήγι της ευτυχίας, η διαφορετικότητα είναι το τίμημα. Η Λένα κι ο Αντον είναι μαθητές στην «τάξη αποκατάστασης για τα ειδικά παιδιά», εκείνα που πάσχουν από νοητική ή σωματική υστέρηση. Θαρραλέοι κι ερωτευμένοι, θα αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό όχι μόνο των «υγιών», αλλά και των συμμαθητών τους, που δυσκολεύονται να δεχτούν ότι τα δύο παιδιά μπορούν να είναι ευτυχισμένα.
Οι εγκαταλελειμμένοι διάδρομοι του σχολείου, οι άτολμοι, βολεμένοι καθηγητές, οι σκληροί γονείς, οι ακόμα σκληρότεροι μαθητές συστήνουν το αληθινό πρόσωπο της νέας Ρωσίας του καταναγκαστικού περιθωρίου. «Μάθημα αποκατάστασης», Ιβάν Ι. Τβερντόφσκι, Ρωσία (τμήμα: Διεθνές Διαγωνιστικό).
►Οταν θέλεις, μπορείς. Ο μικρός Μερτ ζει με την οικογένειά του σ’ ένα φτωχικό χωριό στην Ανατολία. Είναι αποφασισμένος να βρει και ν’ αγοράσει ένα αρνάκι για σφαγή, για να γιορτάσει η οικογένειά του την περιτομή του, όπως ορίζει το έθιμο. Η μητέρα του έχει ανάγκη να νιώσει μια δόση υπερηφάνειας κι αξιοπρέπειας κι επιπλέον, η σκανταλιάρα αδελφή του τον έχει πείσει ότι αν δεν εξασφαλιστεί το αρνάκι, ο μπαμπάς τους θα σφάξει τον Μερτ και θα τον σερβίρει παϊδάκια στους καλεσμένους. Η αισιόδοξη πλευρά της ευρηματικότητας που φέρνει η ανέχεια. «Ο αμνός», Κουτλούγ Αταμάν, Τουρκία (τμήμα: Ματιές στα Βαλκάνια).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας