Ανοιξης κατάνυξη και γιορτή

Εχει γίνει πλέον θεσμός. Ανοιξε απρόσμενους χώρους για να φιλοξενηθεί. Μας σεργιανάει με μυσταγωγικούς ήχους στα πιο όμορφα σοκάκια της Αθήνας. Αποτελεί ένα κατανυκτικό τελετουργικό, υψηλής αισθητικής, που εξυμνεί τη σχέση του ανθρώπου με το υπερβατικό ξεφεύγοντας από τα στενά όρια της μουσικής για θρησκευτική χρήση. Και μπορεί η λατρευτική μουσική να συνέβαλε καθοριστικά στην εξέλιξη του δυτικού πολιτισμού, ωστόσο σε τούτον τον τόπο, οι βυζαντινοί δρόμοι έχουν συναντηθεί αμετάκλητα με το κοσμικό στοιχείο, έχοντας μετουσιωθεί σε έξοχα δείγματα λαϊκής μουσικής: εξ ου και ένα αφιέρωμα στον «άγιο του έρωτα», έναν από τους σπουδαιότερους λαϊκούς δημιουργούς, με μελωδίες στους ήχους της βυζαντινής μας παράδοσης, ο οποίος μέσα από τα έργα του μίλησε για τους πόθους και τα πάθη των καθημερινών ανθρώπων μέχρι τη λύτρωση, τον Βασίλη Τσιτσάνη.

Ο λόγος για το 3ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής και τον εμπνευσμένο καλλιτεχνικό του διευθυντή Γιώργο Κουμεντάκη που καταφέρνει να μας εκπλήσσει: φέτος το Φεστιβάλ επεκτείνεται σε ημέρες για να μετατραπεί σε έναν πενθήμερο μουσικό μαραθώνιο, από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι και τη Μεγάλη Τετάρτη που θα πραγματοποιηθεί σε 12 χώρους με τις συναυλίες και δράσεις να ξεπερνούν τις 40 και τους συμμετέχοντες διακεκριμένους και νεότερους καλλιτέχνες, μουσικούς, χορωδούς, τραγουδιστές, ψάλτες, συνθέτες, μουσικούς και ηθοποιούς να είναι περισσότεροι από πεντακόσιους. Στα νέα του φεστιβάλ συγκαταλέγεται μια όπερα για παιδιά σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση («Ο κατακλυσμός του Νώε», του Μπρίτεν, Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», Μ. Δευτέρα και Μ. Τρίτη στις 17.30) και η για πρώτη φορά συμμετοχή της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

Ομως τι να πρωτοδιαλέξεις σε αυτή την ανοιξιάτικη γιορτή της λατρευτικής μουσικής, που παρουσιάζει ένα μοναδικό πανόραμα της μουσικής που αναφέρεται τόσο στα θεία όσο και στα ανθρώπινα πάθη. Ας σταθούμε σε μερικές από τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ:

Εκτός από την προαναφερθείσα συναυλία για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Τσιτσάνη που δημιούργησε σε βυζαντινούς δρόμους (Κυριακή των Βαΐων, αύλειος χώρος Μουσείου Ακρόπολης στις 17.00, με τους Δήμητρα Γαλάνη, Μανώλη Πάππο, Ανδρέα Κατσιγιάννη, Γιώργο Κωνσταντίνου, Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας, Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία), το πρόγραμμα περιλαμβάνει από αφιέρωμα στον Ερίκ Σατί με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατό του (Εργα για πιάνο, Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, 13/4 στις 17.30 από το πιανιστικό ντούο P 4 2 των Μπεάτας Πίντσετιτς, Χρήστου Σακελλαρίδη).

Ο κορυφαίος μαέστρος Θεόδωρος Κουρεντζής διευθύνει τη χορωδία musicAeterna Byzantina («Πόρνη προσήλθε Σοι», Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών, Μ. Δευτέρα στις 22.00).

Την επομένη στον ίδιο χώρο στις 18.30 παρουσιάζεται το νέο έργο του Νίκου Γαλενιανού («Paradise Lost - Mορφαί Δαιμονίων») με το γυναικείο χορωδιακό σύνολο CHÓRES. Κι ακόμη το Κουαρτέτο για το τέλος του κόσμου του Μεσιάν (13/4, 17.30, Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδή), το βουλγαρικό γυναικείο χορωδιακό σύνολο Βάνια Μονέβα τη Μ. Τετάρτη στην Εναλλακτική Λυρική Σκηνή (17.30 και 19.00), το Ρέκβιεμ του Κερουμπίνι με την Ορχήστρα και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων σε μουσική διεύθυνση Αλκη Μπαλτά, τη Vamos Orchestra σε έργα Θεοδωράκη (Μουσείο Ακρόπολης προαύλιος χώρος, 17.30), την αριστουργηματική Συμφωνία αρ. 14 του Σοστακόβιτς με τη βουλγαρική Ορχήστρα Εγχόρδων Drop Down Community σε μουσική διεύθυνση Μάρκελλου Χρυσικόπουλου (Μ. Τρίτη Εναλλακτική Λυρική Σκηνή, 20.00) και την πασχαλινή συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης σε μουσική διεύθυνση Λέο ΜακΦαλ (αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, Μ. Τετάρτη, 20.00).

Το Φεστιβάλ που θα ανοίξει το Σάββατο του Λαζάρου με ένα οδοιπορικό στην υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης στον Μητροπολιτικό-Καθεδρικό Ναός Αθηνών στις 20.00 με χοράρχη τον πρωτοψάλτη και δάσκαλο της ψαλτικής τέχνης Κωνσταντίνο Αγγελίδη, θα φωτίσει έννοιες και συναισθήματα όπως η μετάνοια, η ευλάβεια, η λύτρωση, η εξιλέωση, η συγχώρεση, αλλά και η ανάσταση, με συνθέσεις, μεταξύ άλλων, των Μπραμς, Περτ, Μομπόου, Παρασκάκη, Μπαχ, The Beatles, Εβανς, Ουεχάρα, Λακόμπ, Φωρέ, Μασνέ, Σταύρακα, Φέλντμαν, Λιστ, Μαστραντώνη, Κυριακίδη, Νασοπούλου, Παναγιώτου, Θεοδοσόπουλου, Πρίγγου, Ιακώβου Πρωτοψάλτη, Πούλιου, Τζέικομπ, Βαβίλοφ, Ραχμάνινοφ, Σιμπέλιους, Λευθέρη, Καλογεράκη, Γαλενιανού, Σοστακόβιτς, Τάβενερ, Πραιτόριους, Περπέσα, Μητρόπουλου, Στράους.

Αξίζει ακόμη να αναφερθεί ότι η φετινή ανοιξιάτικη διαδρομή του φεστιβάλ θα περάσει από μοναδικούς ναούς διαφορετικών δογμάτων, όπως τον Μητροπολιτικό-Καθεδρικό Ναό Αθηνών, τον Ιερό Καθολικό Καθεδρικό Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτη, την Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, όπως το Φετιχιέ Τζαμί στη Ρωμαϊκή Αγορά, το Μουσείο Ακρόπολης, το Ιδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων «Φοίβος Ανωγειανάκης» - Κέντρο Εθνομουσικολογίας, αλλά και από το Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών στη Σοφοκλέους, το Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», καθώς και την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ.

Το πρόγραμμα παρουσίασε χθες ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, παρούσης της υπουργού Πολιτισμού αλλά και εκπροσώπων των χορηγών του (Eurobank) και δωρητών (ίδρυμα Λάτση).

Η είσοδος σε όλους τους χώρους θα είναι ελεύθερη χωρίς προκρατήσεις, με σειρά προτεραιότητας εκτός από τις συναυλίες στην Εναλλακτική Σκηνή και την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ που θα γίνουν με προκρατήσεις μέσω της ticketservices.gr από τις 8 Απριλίου στις 9.00.

Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι αναρτημένο στο nationalopera.gr και στο digitalculture.gov.gr.