Στις 7/2/2025 η ΚΟΑ έδωσε στο Μέγαρο Μουσικής μιαν άνιση συναυλία υπό τον Εκτορα Ταρτανή. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Στουτγάρδη, σπουδαγμένος στην Ευρώπη, ο Ελληνογερμανός αρχιμουσικός σταδιοδρομεί κυρίως στη Γερμανία και αναγνωρίζει ως μέντορά του τον Θεόδωρο Κουρεντζή. Πρώτη διηύθυνε μια ταιριαστά αιθέρια, σβέλτη ανάγνωση της συμφωνικής εισαγωγής «Εβρίδες» του Μέντελσον.
Ακολούθησε το «Κοντσέρτο για πιάνο» του Γκριγκ με σολίστα τον αυστραλιανής υπηκοότητας Αλεξάντερ Γκαβρίλιουκ. Παρ’ ότι ο Ταρτανής διέπλασε μια πιεστικά σφιχτή, γοργή ορχηστρική συνοδεία, ο 40χρονος, ουκρανικής καταγωγής πιανίστας ηγήθηκε αδιαπραγμάτευτα. Η α λα Λιστ χυμωδώς ρομαντική εκτέλεση διέθετε σε ερεθιστικά υπέρτατο βαθμό κάθε ζητούμενη ποιότητα: αυτοπεποίθηση και άνεση, αψεγάδιαστη ορθοτονία, τεράστιο ήχο που επέτρεπε στο πιάνο να αναδύεται επάνω από την ορχήστρα στις κορυφώσεις, πληθωρικό, αρρενωπό αλλά καλλιεργημένο συναίσθημα, πλούσιο φάσμα φωτοσκιάσεων δυναμικής, καίρια αίσθηση της «βορινής» δραματουργίας της μουσικής.
Συγκλονιστικό σε καταιγιστική ένταση και ρωμαλέες εμφάσεις απόδοσης υπήρξε το μέρος ελεύθερης δεξιοτεχνίας του πρώτου μέρους.
Το δεύτερο μισό της βραδιάς αφιερώθηκε στη σύνθεση «Ερατώ Ψάλτρια, κοντσέρτο για άρπα και βαρύτονο» του Ταρτανή, μελοποιημένη σε στίχους του ίδιου και του νεοφιλόσοφου Αναστάση Ασημακόπουλου–ΕΝΩΔΩΝ («ενωδων» χωρίς τόνο, ως μετοχή;). Το κοντσέρτο είχε πρωτοπαρουσιαστεί στο Φράιμπουργκ το 2024. Για πολλούς λόγους αυτό ήταν ένα έκδηλα και έντονα προβληματικό έργο.
Το μελοποιημένο κείμενο, ανοικονόμητα διατυπωμένο σε α λα Σικελιανό γλωσσοπλαστική εκζήτηση, εμφορείτο από εκστατική, ιδεοληπτικά ελληνοκεντρική εμμονή, στοιχεία που δύσκολα πείθουν έναν σύγχρονο (Ελληνα) ακροατή. Ο ψαλτικά εκφερόμενος, απαγγελτικός λόγος από τον βαρύτονο (Δημήτρης Τηλιακός) ούτε σχετιζόταν ούτε συλλειτουργούσε με τη μουσική της ορχήστρας ούτε γινόταν κατανοητός. Η άρπα (Γωγώ Ξαγαρά) δεν λειτουργούσε ως σολιστικό όργανο.
Επίσης, το άκρως ετερόκλητο μουσικό ακρόαμα έβριθε εμφανών αναφορών και δανείων: π.χ. φαντάζομαι όχι λίγοι αναγνωρίσαμε σε remake το περίφημο «ξημέρωμα» από το χορόδραμα «Δάφνις και Χλόη» του Ραβέλ. Κυρίως, όμως, απουσίαζε από το ακρόαμα μια πρωτότυπη, συνεκτική μουσική δραματουργία, κάνοντας το όλο να ηχεί ως συρραφή από έτοιμες, στιλιστικά ετερόκλητες μουσικές εντυπώσεις σε δεύτερη χρήση.
● Την Κυριακή 9/2/2025, στην ίδια αίθουσα, η ΚΟΑ συνόδευσε τον διεθνούς φήμης Βαυαρό τενόρο Γιόνας Κάουφμαν σε ένα τελείως εκτός ισορροπίας γκαλά όπερας που πολύ θα θέλαμε να... ξεχάσουμε. Στο πλαίσιο της τρέχουσας περιοδείας του σε μεγάλες πόλεις της ανατολικής Ασίας παρουσιάζει (ή ήδη παρουσίασε) δύο διαφορετικά προγράμματα εξ ων το δεύτερο μαζί με υψίφωνο σε γερμανικά λίντερ. Αντίθετα, για τη βαλκανική Αθήνα επέλεξε ένα πρόγραμμα που περιλάμβανε τέσσερις (4) πασίγνωστες και χιλιοακουσμένες άριες μη γερμανικού ρεπερτορίου («Τζοκόντα», «Κάρμεν», «Τόσκα», «Αντρέα Σενιέ»), δύο όμοια δημοφιλείς άριες από γερμανόφωνες οπερέτες («Χώρα του μειδιάματος», «Πριγκίπισσα του τσίρκου») και –αυτά προφανώς με μικρόφωνο– αρκετά τραγούδια, γνωστά από κινηματογραφικές ταινίες («Κάποτε στην Αμερική», «Η αποστολή», «Ο μονομάχος») για να καταλήξει στο «Strangers in the night» που κατέστησε υπερδιάσημο ο Σινάτρα το πολύ μακρινό 1966... Ενδιάμεσα η ΚΟΑ υπό τον ικανότατο, μουσικά ευφυή αρχιμουσικό Γιόχεν Ρίντερ (Johen Rieder) ερμήνευσε άριστα συνήθη «γεμίσματα» σε γκαλά όπερας: Εισαγωγή στη «Νόρμα», «Χορός των Ωρών», δύο αποσπάσματα από τις σουίτες της «Κάρμεν», το Ιντερμέτζο από τη «Μανόν Λεσκό» και εισαγωγή στη «Χώρα του μειδιάματος», στα οποία προστέθηκε η μουσική των τίτλων από τον χολιγουντιανό «Σούπερμαν».
Με δεδομένη, αφ’ ενός, τη δομή του ρεπερτορίου και, αφ’ ετέρου, ότι το τραγούδι αλλά και η τρέχουσα κατάσταση της φωνής του Κάουφμαν –αμφότερα πασιφανώς– δεν ταιριάζουν στην εκφραστική αμεσότητα και την ανεπιτήδευτη εξωστρέφεια του μη γερμανικού ρεπερτορίου, αυτό ήταν ένα γκαλά φτιαγμένο με στοχεύσεις που ουδεμία σχέση είχαν με το κανονικό κοινό της όπερας.
Εννοώ όσους παρακολουθούν τη διεθνή κίνηση στην όπερα, είναι εξοικειωμένοι με ρεπερτόριο και συμφραζόμενα, γνωρίζουν για τους ανερχόμενους τραγουδιστές και, βέβαια, δεν αρκούνται απλώς στην παρουσία μιας διασημότητας... Μια βραδιά στην οποία, παρ’ ότι είχε ως επίκεντρο τραγουδιστή όπερας, το πιο ενδιαφέρον άκουσμα αποτέλεσαν τα συμφωνικά αποσπάσματα! Κατά τα άλλα, μερίδα του κοινού –σίγουρα όχι όλοι– κατενθουσιάστηκε.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας