Κεφαλονιά, Δεκέμβριος 1823. Ο λόρδος Μπάιρον απολαμβάνει το γαλήνιο τοπίο του νησιού γράφοντας στο ημερολόγιό του. Εχει έρθει να υποστηρίξει την Ελληνική Επανάσταση, ωστόσο οι σκέψεις του στρέφονται προς την αγαπημένη του ετεροθαλή αδελφή Αυγούστα και την κόρη του Αντα, καμιά από τις οποίες δεν έχει δει αφότου εγκατέλειψε την Αγγλία πριν από επτά χρόνια. Σύντομα, όμως, καταλήγει στο κρεβάτι της αρρώστιας όπου αγανακτισμένος με τη διχόνοια στις τάξεις των επαναστατών ονειρεύεται να ενοποιήσει τις ελληνικές φατρίες.
Η πίστη στον ελληνικό Αγώνα παραμένει ακλόνητη, ωστόσο, η εξάντληση από την αρρώστια τον νικά. Τι μπορεί να αισθανόταν ο λόρδος Μπάιρον τις τελευταίες εκείνες εβδομάδες του; Και με ποια πρόσωπα συνδεόταν βαθιά εκείνο το διάστημα;
Το αφιέρωμα της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον φιλέλληνα ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του νέου μουσικοθεατρικού έργου που έχει τίτλο «Ο αέρας της Ελλάδας» και φέρει την υπογραφή του πολυβραβευμένου Ελληνοαμερικανού συνθέτη Γιώργου Τσοντάκη, τον οποίο το περιοδικό Gramophone αποκάλεσε πρόσφατα «γίγαντα της αμερικανικής μουσικής σκηνής».
Το έργο, ένα πολυσχιδές ποιητικό πορτρέτο του αστέρα της ποίησης του 19ου αιώνα και ήρωα της ελληνικής Εθνεγερσίας, ανεβαίνει απόψε κι αύριο επιδιώκοντας την ανασύνθεση της ελληνικής περιπέτειας του ποιητή, ενώ ο Γιώργος Τσοντάκης, γνωστός για τη ρητορική και επικοινωνιακή δύναμη της μουσικής του, τοποθετεί τη «σκηνή» του έργου του στη νεκρική κλίνη του Μπάιρον.
● Αλήθεια, τι μαθαίνουμε για τον ετοιμοθάνατο ποιητή μέσω του έργου που δημιουργήσατε;
Οτι αγαπούσε την Ελλάδα, τον ηρωισμό των Ελλήνων, την ετεροθαλή αδελφή του Αυγούστα και λαχταρούσε να αγαπήσει την κόρη του Aντα, την οποία δεν γνώρισε ποτέ. Ελάχιστα φαίνεται να τον απασχολούσε η αναγνώρισή του ως ποιητή, κάτι που θαυμάζω σε αυτόν (είτε είναι αληθινό είτε όχι)», μας λέει ο πολυβραβευμένος συνθέτης με κρητική καταγωγή, που γεννήθηκε στην Αστόρια της Νέας Υόρκης και σπούδασε στο Τζούλιαρντ και στη Ρώμη.
● Ο λόγος που τοποθετείτε τη «σκηνή» του έργου του στη νεκρική κλίνη του Μπάιρον είναι γιατί οι άνθρωποι πριν από το τέλος μπορούν να κοιτούν με ειλικρίνεια το παρελθόν τους;
Ο Μπάιρον κοιτάζει προς τα πίσω αλλά κοιτά και προς τα εμπρός. Ο λόγος που περιοριστήκαμε στη νεκρική κλίνη ήταν για να μειώσουμε τον χρονικό ορίζοντα που συμβαίνουν όλα στο έργο, καθώς και να επιμείνουμε σε λίγα, πολύ συγκεκριμένα θέματα. Ωστόσο, στο ποίημά του «My 36th Year» εστιάζει πολύ στην αυτοεκτίμησή του, γι’ αυτό και αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο που καθόρισε την οριοθέτηση της όπερας και της δραματουργίας.
Επίσης όταν ο Αλέξανδρος Μούζας μου ανέθεσε να δουλέψω πάνω στα τρία τελευταία ελληνικά ποιήματα του Βύρωνα (χρονικά τοποθετημένα στην Ελλάδα το 1824), είδα στο μυαλό μου τον πίνακα του «Ο Μπάιρον στο νεκροκρέβατό του» του Joseph Dionysius Odevaere και αυτομάτως ήταν σαν να είχα έτοιμη τη «σκηνή». Από εκεί και μετά αρχίσαμε να συγκεντρώνουμε ιστορικά ντοκουμέντα σχετικά με εκείνες τις τελευταίες μέρες.
Ο διττός ρόλος του Μπάιρον (που αποδίδεται από ηθοποιό και τενόρο) συνοδεύεται από εξαμελές φωνητικό σύνολο που συνδυάζει τις λειτουργίες του μαδριγαλικού και τραγικού χορού, αντιπαραθέτοντας την ανάμνηση της περιπαθούς και αριστοκρατικής νεότητας του ποιητή στις χαώδεις πολεμικές συνθήκες που συνάντησε στην επαναστατημένη Ελλάδα και υπογραμμίζοντας τη ρομαντική του αυτοθυσία στον βωμό του ιδεώδους.
● Τι εξυπηρετεί ο διττός ρόλος του Μπάιρον;
Φοβάμαι ότι το υπεραπλουστεύσαμε λέγοντας ότι η παράστασή μας περιλαμβάνει δύο Μπάιρον. Στην πραγματικότητα υπήρχε μόνο ένας Τζορτζ (λόρδος) Βύρων - ένα άτομο αληθινό από πολλές απόψεις, ένας χαρακτήρας που ήταν μοναχικός παρότι έμοιαζε να περιβάλλεται όλη την ώρα από πολύ κόσμο. Αυτό, λοιπόν, που συμβαίνει στην παραγωγή μας είναι ότι ο ένας παίζει τον λόρδο Μπάιρον και ο άλλος τραγουδά τον λόρδο Μπάιρον.
● Αλήθεια, πώς μοιάζει «Ο αέρας της Ελλάδας» από μακριά και ποιος ήχος θα σας θυμίζει πάντα την Ελλάδα;
Αν εννοείτε τον πραγματικό αέρα, οι αναμνήσεις μου από αυτόν δεν ήταν τόσο κολακευτικές, αφού έχω μείνει κυρίως στις πόλεις. Ωστόσο, στα βουνά της χώρας (όπως στην Αράχοβα) ο αέρας είναι αναμφισβήτητα ξεχωριστός και ιδιαίτερος, σαν απαλές φυσαλίδες ανοδικού ανέμου. Ενα είδος ενέργειας που εμπνέει. Οσο για τον ήχο, είναι ο ήχος των ελληνόπουλων που παίζουν, μιλάνε, φωνάζουν και γελούν στην ελληνική γλώσσα. Φυσικά, όλα τα παιδιά κάνουν πολύ θόρυβο όταν παίζουν και διασκεδάζουν, αλλά τα ελληνόπουλα το κάνουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αφήστε που κάποια από αυτά τα ακούω να μιλάνε ελληνικά πιο αβίαστα από εμένα.
? INFO: 17/12 20.30, 18/12 21.30. Κείμενο: Γιώργος Τσοντάκης, Ελσα Ανδριανού. Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Τσοντάκης (17/12), Νίκος Λαάρης (18/12). Σκηνικό, κοστούμια: Δάφνη Αηδόνη. Λόρδος Μπάιρον (Μεσολόγγι) Ρόμπιν Μπιρ. Λόρδος Μπάιρον (ποιητής) Χρήστος Κεχρής, τενόρος. Τιμές: 10€-15€. ● To έργο παρουσιάζεται στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης στις 29/12 (21.00).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας