Ο Ορχάν Παμούκ και η Ελίφ Σαφάκ βρέθηκαν για μια ακόμη φορά στο στόχαστρο των κυβερνητικών μίντια της Τουρκίας. Οι δυο συγγραφείς έχουν αντιμετωπίσει ήδη τουλάχιστον από μία φορά τη δικαιοσύνη με την κατηγορία του «αντιτουρκισμού». Αυτή τη φορά, όμως, δεν υπάρχουν επίσημες κατηγορίες, αλλά μια ύπουλη επίθεση από εφημερίδες και σόσιαλ μίντια. Τους καταγγέλλουν ως φερέφωνα και κατασκευάσματα ενός «διεθνούς λογοτεχνικού λόμπι», που έχει βάλει την Τουρκία γενικά και τον Ερντογάν ειδικότερα στο μάτι. Δεν είμαστε προφανώς η μόνη χώρα στον κόσμο που ρέπει σε θεωρίες συνωμοσίας.
Την αρχή έκανε η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Takvim, που υποστήριξε ότι αυτό το δήθεν λόμπι επιλέγει μερικούς συγγραφείς από κάθε χώρα και τους χρησιμοποιεί για να επιτίθεται στις κυβερνήσεις τους. Φωτογραφίες του Παμούκ και της Σαφάκ άρχισαν αμέσως να κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα με τη λεζάντα: «είναι βαλτοί». Πάλι καλά. Λίγους μήνες πριν μια άλλη φιλοκυβερνητική εφημερίδα, η Yeni Akit, έγραψε ότι οι ίδιοι συγγραφείς δεν είναι καν άνθρωποι.
Αμεση ήταν η αντίδραση του Pen International, της παγκόσμιας οργάνωσης συγγραφέων που μάχεται για την ελευθερία της έκφρασης και υπερασπίζει, με καμπάνιες αλλά και με πρακτικούς τρόπους, κάθε άνθρωπο του πνεύματος που διώκεται, φυλακίζεται, εξορίζεται ή εκφοβίζεται για τις ιδέες και το έργο του. Με ανακοίνωσή του δήλωσε ότι «ανησυχεί ιδιαίτερα που οι δύο Τούρκοι συγγραφείς στοχοποιούνται για ακόμη μια φορά και μπορεί να ξαναδεχτούν, όπως και στο παρελθόν, απειλές κατά της ζωής τους». Σύμφωνα με το Pen International, το νέο επεισόδιο είναι «μια επιστροφή στην αμυντική στάση των παλιών στρατιωτικών καθεστώτων της Τουρκίας, για τα οποία κάθε κριτική αποτελούσε επίθεση στο κράτος».
Η Ελίφ Σαφάκ δήλωσε στην Guardian: «Τέτοιου είδους παράνοια συχνά εκδηλώνεται στην Τουρκία». Ελπίζει, πάντως, ότι «παρά το κύμα μίσους, συκοφαντίας και παραπληροφόρησης που ξεσηκώθηκε εναντίον τους στα σόσιαλ μίντια», λίγοι θα πιστέψουν ότι υπάρχει όντως ένα διεθνές λόμπι που χρησιμοποιεί την ίδια και τον Παμούκ.
Οσο για τον νομπελίστα, αυτός δεν καταλαβαίνει τίποτα. Με το νέο του μυθιστόρημα «Παραδοξότητες στο μυαλό μου» (Kafamda bir Tuhaflik) να έχει μόλις βγει στα τουρκικά βιβλιοπωλεία, ο Παμούκ δεν δίστασε σε συνέντευξή του στη «Χουριέτ» να διευκρινίσει ότι το θέμα του είναι «η καταπίεση των γυναικών στην Τουρκία». Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο Ερντογάν είχε προκαλέσει την παγκόσμια κοινότητα με τις απόψεις του για τη θέση της γυναίκας που συνοψίζονται στο εξής απλό: «η ισοτιμία ανδρών και γυναικών είναι αντίθετη με τους νόμους της φύσης». Και του Ισλάμ, βεβαίως.
Και σαν να ήξερε τι θα ακολουθούσε, ο Παμούκ σχολίασε: «Οι πολιτικοί κάνουν απερίσκεπτες δηλώσεις πάνω σ’ αυτό το θέμα. Προκαλούν την κοινωνία να αντιδράσει. Και το χειρότερο υπάρχει παντού φόβος. Νιώθω ότι όλοι φοβούνται, δεν είναι φυσιολογικό. Η ελευθερία έκφρασης στην Τουρκία βρίσκεται στο πιο χαμηλό σημείο. Ακόμη και φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι δέχονται ενοχλήσεις».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας