Θα ήθελα τα βιβλία μου να διαβάζονται πάντα από τα παιδιά

Δέκα ερωτήσεις, περισσότερο αφορμές και σπινθήρες για μια συνομιλία, ανάμεσα σ’ έναν επίμονο αναγνώστη κι ένα πρόσωπο της γραφής. Σήμερα ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος απέναντι σ’ ένα ερωτηματολόγιο που επιχειρεί να ψηλαφίσει, εντός κι εκτός αφηγηματικής επιφάνειας, διαθέσεις, εμμονές, αναγωγές.

● Γράφετε συνεχώς το ίδιο βιβλίο ή στο έργο σας εντοπίζετε τομές και ασυνέχειες;

Πιστεύω ότι κάθε συγγραφέας σε όλη την καριέρα του γράφει ένα βιβλίο μοιρασμένο σε πολλά κείμενα. Ομως αυτό, το ίδιο βιβλίο, έχει τις αλλαγές και τις τομές που φέρνει η εμπειρία και η ηλικία. Αλλος είσαι στα τριάντα, άλλος στα εξήντα. Πώς μπορεί αυτό που δημιουργείς να είναι ίδιο;

● Εκτός από τη λογοτεχνία, τι άλλο καθορίζει και φωτίζει το έργο σας;

Σίγουρα το τι συμβαίνει στον πλανήτη, τι συμβαίνει στην κοινωνία, τι συμβαίνει στην προσωπική μου ζωή. Οι κεραίες μου είναι ευαίσθητες σε κάθε δόνηση στο μυαλό ή στην καρδιά μου.

● Υπάρχει κάποιο βιβλίο που βιαστήκατε να το παραδώσετε στον εκδότη σας και κάποιο άλλο που το απωθείτε, το «φοβάστε» μέχρι σήμερα;

Γενικά δεν βιάζομαι στην έκδοση των βιβλίων μου και αυτό μόνο καλό έχει κάνει. Υπάρχουν πολλά κείμενά μου που περιμένουν στον σκληρό δίσκο γιατί θεωρώ ότι δεν έχουν πάρει ακόμη την τελική τους μορφή.

● Τρεις τίτλοι βιβλίων που σας σφράγισαν, στο πέρασμα του χρόνου, εντός κι εκτός κειμένου...

Τα παραμύθια του Αντερσεν, «Ο Πίτερ Παν» του Μπάρι και ο «Μικρός Πρίγκιπας» του Εξιπερί. Μου έδειξαν τον δρόμο να είσαι ενήλικας και να εκφράζεσαι μέσα από παραμυθένιες ιστορίες για παιδιά και ενήλικες.

● Υπάρχουν αρνητικές κριτικές που σας βοήθησαν και θετικές που υπομειδιάσατε;

Κάθε αληθινή κριτική, με επιστημονικά κριτήρια, θετική ή αρνητική, μόνο καλό μπορεί να κάνει. Οι άλλες, καλές ή κακές, δεν με απασχολούν, αφού δεν είναι κριτικές.

● Υπάρχει κάποιος παλαιότερος και κάποιος νεότερος Ελληνας συγγραφέας που σας έλκει η γραφή του;

Ολη η προηγούμενη γενιά, Ζέη, Σαρή, Πέτροβιτς, Κοντολέων με έχουν επηρεάσει. Επίσης θαυμάζω πολύ κάποιους νεότερους για την άνεση με την οποία κινούνται στον χώρο του φανταστικού.

● Σήμερα, υπάρχουν λογοτεχνικές συντροφιές που διαμορφώνουν το πνευματικό κλίμα της εποχής;

Κι αν υπάρχουν δεν τις ξέρω. Βλέπω διαδρομές παράλληλες και μοναχικές. Σπάνια τέμνονται.

● Για ποιο λόγο η παρουσία της ελληνικής λογοτεχνίας, εκτός συνόρων, είναι τόσο νωθρή και αποσπασματική;

Με δεδομένο ότι γράφουμε σε μια γλώσσα η οποία μιλιέται από λίγους, θα χρειαζόταν μια πολιτική βιβλίου με έμφαση στην προβολή στο εξωτερικό και στις επιδοτήσεις για τις μεταφράσεις, ώστε να δούμε ελληνικά βιβλία να εκδίδονται σε άλλες αγορές. Μια τέτοια πολιτική έως τώρα δεν υπάρχει.

● Η πολιτική συγκυρία, εντός και εκτός της χώρας, αλλά και η γλώσσα και ο τρόπος της ενημέρωσης αγγίζουν το συγγραφικό εργαστήρι σας;

Είμαι ενεργός πολίτης και όσα συμβαίνουν γύρω μου με επηρεάζουν πολύ. Προσπαθώ όμως να τα αφήνω να κατασταλάξουν, να τα ξεκαθαρίσει ο χρόνος και μετά, το απόσταγμά τους να έρθει στο συγγραφικό εργαστήρι μου.

● Σας απασχολεί αν, μετά θάνατον, θα σας θυμούνται μέσα από το έργο σας;

Προχθές άκουγα στο ραδιόφωνο, σε νέα εκτέλεση, ένα τραγούδι του Μαρκόπουλου σε στίχους του Ελευθερίου. Αυτό είναι αθανασία. Του έργου, όχι του δημιουργού. Θα ήθελα τα βιβλία μου να κερδίσουν αυτή την αθανασία και να διαβάζονται πάντα από τα παιδιά.

♦ Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Από το 1984 εργάζεται στην εκπαίδευση.

Το 1995 εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο «Η περιπέτεια της ζαρωμένης κάλτσας»(Εκδόσεις Δελφίνι). Το 1997 κυκλοφόρησε «Ο Τριγωνοψαρούλης» (Εκδόσεις Πατάκη), που αν και σύγχρονος έχει γίνει κλασικός. Βιβλία του έχουν τιμηθεί με βραβεία και επαίνους. Εχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Εχει προταθεί για το βραβείο Astrid Lindgren και ήταν υποψήφιος για το διεθνές βραβείο H.C.Andersen. Το 2023 έγραψε το μήνυμα της ΙΒΒΥ για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.