Διπλή έκθεση για δύο μεγάλους καλλιτέχνες, τη Σόνια και τον Ρομπέρ Ντελονέ, παρουσιάζουν με ιδιαίτερη προβολή δύο μεγάλα παρισινά μουσεία. Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού αφιερώνει στη Σόνια Ντελονέ την πρώτη μεγάλη αναδρομική της έκθεση μετά το 1967, με τίτλο «Τα χρώματα της αφαίρεσης». Το Μουσείο Ζορζ Πομπιντού, από την άλλη, παρουσιάζει μια μικρότερη έκθεση έργων του Ρομπέρ Ντελονέ, με τίτλο «Ρυθμοί χωρίς τέλος». Το μυθικό ζευγάρι, που σημάδεψε τον εικοστό αιώνα με την έκφρασή του στην αφηρημένη τέχνη, συναντιέται και πάλι μέσα από έναν καλλιτεχνικό διάλογο.
● Η έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης προβάλλει την πολύπλευρη δημιουργία της ρωσικής καταγωγής Γαλλίδας ζωγράφου Σόνια Ντελονέ (1885-1979). Παρουσιάζονται 400 έργα από το σύνολο της μακρόχρονης καλλιτεχνικής διαδρομής της, ευρύ πανόραμα από πίνακες, τοιχογραφίες, γκουάς, χαρακτικά, ενδύματα, αξεσουάρ, υφαντά, χαλιά και διακοσμητικά αντικείμενα. Η εντυπωσιακή και πολυποίκιλη αυτή δημιουργία απεικονίζει την πληθωρική έκφραση της καλλιτέχνιδας και την εξέλιξή της από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ενδιαφέρον της για τις εφαρμοσμένες τέχνες καθώς και στη σημαντική θέση της στους κόλπους των ευρωπαϊκών κινημάτων της αβανγκάρντ. Η χρονολογική διαδρομή συνοδεύεται με πολυάριθμα ντοκουμέντα, αναφορές, φωτογραφίες, αφίσες. Τα εκθέματα δείχνουν τη μοναδικότητα του έργου της και τον δημιουργικό διάλογο ανάμεσα στις τέχνες. Το σύνολο των επιλεγμένων έργων αποκαλύπτει την προσωπική της προσέγγιση στα χρώματα.
Ζευγάρι στη ζωή και στην τέχνη, η Σόνια Ντελονέ και ο σύζυγός της Ρομπέρ έγιναν διάσημοι για την πρωτοποριακή χρήση του χρώματος στα έργα τους και τον ρόλο τους στα πρώτα βήματα της αφαίρεσης. Ο λογοτέχνης Γκιγιόμ Απολινέρ λάνσαρε τον όρο «ορφισμός» για να περιγράψει το στιλ τους, επισημαίνοντας μια απόκλιση από τον κυβισμό, που έδινε μεγάλη έμφαση στην αρμονική ανάμειξη των χρωμάτων.
Η Σόνια Ντελονέ γεννήθηκε το 1885 κοντά στην πόλη Οδησσό. Σε ηλικία πέντε ετών οι γονείς της, που ήταν φτωχοί, την εμπιστεύονται σε έναν πλούσιο θείο της που ζει στην Αγία Πετρούπολη και δεν έχει παιδιά. Υστερα από σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Καρλσρούης στη Γερμανία, η Σόνια έρχεται στο Παρίσι και βιώνει τη μεγάλη καλλιτεχνική έξαρση, που σημαδεύει τις αρχές του 20ού αιώνα. Στα πρώτα της έργα εμπνέεται από τον φοβισμό, παίζει με τα έντονα χρώματα. Μετά έναν πρώτο γάμο, παντρεύεται τον μεγάλο της έρωτα, τον Ρομπέρ Ντελονέ, ζωγράφο και θεωρητικό της ταυτοσημίας (simultaneisme), του σοκ των χρωμάτων που δημιουργούν δονήσεις στον πίνακα. Το καλλιτεχνικό ζευγάρι δημιουργεί μαζί, εξελίσσεται μαζί.
Η Σόνια δεν σέβεται τους διαχωρισμούς ανάμεσα σε «ανώτερες και κατώτερες τέχνες». Περνάει εύκολα από τη ζωγραφική στις εφαρμοσμένες τέχνες, σχεδιάζοντας εμπριμέ για υφάσματα, δημιουργώντας ενδύματα-πίνακες (όπως το κοστούμι της σταρ του βωβού κινηματογράφου Γκλόρια Σβάνσον). Κατασκευάζει ντεκόρ, έπιπλα, ταπισερί, διακοσμητικά αντικείμενα. Το 1917, με τη Ρώσικη Επανάσταση, χάνει την ιδιοκτησία ακινήτων της στη Ρωσία και καταφεύγει με τον σύζυγο και τον γιο της στην Ισπανία. Δημιουργεί εκεί μια επιχείρηση διακόσμησης για να κερδίσει τη ζωή της. Μεταβάλλεται έτσι σε σχεδιάστρια. Επιστρέφοντας στη Γαλλία ιδρύει τον Οίκο Σόνια Ντελονέ, ξεκινώντας καριέρα ως στιλίστρια μόδας. Δημιουργεί φορέματα, μαγιό, κοπέλα, γραβάτες, φουλάρια, αξεσουάρ. Η επιχείρηση κλείνει με την κρίση του 1929.
Το ζεύγος Ντελονέ ξαναβρίσκει τη δημιουργική του ενέργεια συμμετέχοντας στην παγκόσμια έκθεση του 1937 με εντυπωσιακά έργα. Ο θάνατος του Ρομπέρ το 1941 είναι ένα μεγάλο πλήγμα για τη Σόνια. Ωστόσο μέχρι το τέλος της ζωής της συνεχίζει την πληθωρική δραστηριότητά της συμμετέχοντας σε πρωτοποριακά εικαστικά ρεύματα, ενώ προβάλλει παράλληλα το έργο του συζύγου της.
● Το Κέντρο Πομπιντού παρουσιάζει την έκθεση «Ρυθμοί χωρίς τέλος» που περιλαμβάνει έργα του Ρομπέρ Ντελονέ (1885-1941) από τις συλλογές του: ζωγραφική, σχέδια, ανάγλυφα, μωσαϊκά, διακοσμητικά αντικείμενα, φωτογραφίες και ντοκιμαντέρ. Η διαδρομή ξεκινάει από τις καινοτομίες που εισήγαγε στα πρωτοποριακά ρεύματα με έργα που σημαδεύονται από την απεικόνιση της κίνησης και του φωτός, από τον στρόβιλο που δημιουργούν τα χρώματα. Εκτίθεται επίσης η εικαστική παραγωγή του της δεκαετίας 1920-1930. Ο Ρομπέρ Ντελονέ θα διευρύνει στη συνέχεια το πεδίο της εργασίας του, με έργα εσωτερικής διακόσμησης, αρχιτεκτονικής, κινηματογράφου.
INFO:
Σόνια Ντελονέ, διάρκεια έως 22 Φεβρουαρίου. Ρομπέρ Ντελονέ, διάρκεια έως 12 Ιανουαρίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας