Ενα πλωτό κομμάτι γης αρμενίζει στο τεράστιο Turbine Hall της Tate Modern του Λονδίνου. Με τίτλο «Empty Lot» (άδειο οικόπεδο) η επική εγκατάσταση του Μεξικανού καλλιτέχνη Αβραάμ Κρουσβιγέγας, ο οποίος είναι γνωστός για τη δημιουργία εννοιολογικών έργων με υλικά και αντικείμενα που συλλέγει από εξωτερικούς χώρους, καταλαμβάνει ολόκληρη τη σπηλαιώδη αίθουσα.
Η αφίσα που διαφημίζει την εγκατάσταση δεν είναι καθόλου εντυπωσιακή και δεν τραβάει την προσοχή μας, αλλά επικεντρώνεται στον τίτλο της. Σε μια τεράστια πόλη όπου η ερήμωση και η αγριότητα συνυπάρχουν, η φράση «άδειο οικόπεδο» φαντάζει σαν κλήση και υπόσχεση για όλες εκείνες τις Εδέμ που εξαφανίζονται.
Η τρισδιάστατη πραγματικότητα δεν απογοητεύει καθόλου. Οταν εισέρχεσαι στο Turbine Hall από το χαμηλότερο επίπεδο, το «Αδειο οικόπεδο» αιωρείται πάνω ψηλά στην πλώρη ενός τεράστιου πλοίου, με το τριγωνικό πρωραίο κατάστρωμα σκαρφαλωμένο σε μια καρίνα με ικριώματα και φώτα που δεσπόζουν περιμετρικά φωτίζοντας τους ιστούς του.
Μπορείς όμως να το απολαύσεις και από πάνω στη αίθουσα-γέφυρα. Δυο μεγάλες τριγωνικές πλατφόρμες γεμίζουν όλο το αίθριο, που παραπέμπουν στην πρύμνη και στην πλώρη της εγκατάστασης. Εχουν πάνω τους ένα γεωμετρικό πλέγμα με 240 ξύλινα τριγωνικά παρτέρια σε άψογες σειρές, γεμάτα με χώμα και λίπασμα –συνολικά 23 τόνοι χώματος!
Ενας τεράστιος όγκος που μαζεύτηκε και μεταφέρθηκε εκεί από 36 διαφορετικές τοποθεσίες της πόλης. Από τους κήπους του Ανακτόρου του Μπάκιγχαμ, το πάρκο Brockwell, τα αγροκτήματα της πόλης και την κοιλάδα Lea, τους περίφημους κήπους στο Kew και Wisley, το Κέντρο των υγροτόπων του Λονδίνου, αυλές και κήπους σχολείων, ακόμα και από τους κήπους του προσωπικού της Tate.
Τίποτα δεν έχει φυτευτεί από τον καλλιτέχνη, αλλά το έδαφος κλείνει μέσα του ζωή. Σπόροι, φυτά, βολβοί, μανιτάρια και ποιος ξέρει τι άλλο βρίσκεται εκεί. Αναμένουμε τους «αντάρτες της κηπουρικής» να σκάσουν σαν βόμβες και να εξαπλωθούν στην επιφάνεια.
Τα πρώτα ζιζάνια έχουν ήδη διεισδύσει και φυτρώνουν εδώ και 'κεί, μια περίεργη τούφα από γρασίδι με παρέες βρύων και μανιταριών. Κάποιος μάλιστα έχει ρίξει ένα μήλο σε ένα από τα μικρά τριγωνικά παρτέρια, αλλά οι σπόροι του δεν θα έχουν την ευκαιρία να βλαστήσουν παρά μόνο την επόμενη άνοιξη.
Ολα ποτίζονται καθημερινά, αλλά και ο πιο αισιόδοξος δεν μπορεί να φανταστεί μια ανθηρή, καταπράσινη και με πολύχρωμα φυτά εγκατάσταση. Οι μικρές γλάστρες περισσότερο μοιάζουν με γυμνούς τάφους. Πυλώνες με φώτα έχουν κατασκευαστεί με υλικά από τους δρόμους και φωτίζουν και ζεσταίνουν το έδαφος, δημιουργώντας συνθήκες θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης.
Μέσα από το έργο του ο Κρουσβιγέγας ουσιαστικά διερευνά την ιδέα του απρόβλεπτου, την ελπίδα που δεν πεθαίνει, την ευκαιρία για αναγέννηση, την αλλαγή, τη σχέση ανάμεσα στην πόλη και τη φύση. Η «γένεση» εντός ενός χώρου όπου τίποτα δεν παράγεται, αλλά το απρόσμενο και η αλλαγή θα μπορούσαν να συμβούν.
«Είναι ένα γλυπτό φτιαγμένο με ένα κύριο υλικό, την ελπίδα», εξηγεί ο καλλιτέχνης, «και το λέω αυτό επειδή πιστεύω στον μετασχηματισμό. Ακόμη και στις χειρότερες συνθήκες δεν μπορείτε να χάσετε την ελπίδα, γιατί κάτι μπορεί να συμβεί, κάτι που μπορεί να συμβεί και εδώ, στο “Αδειο οικόπεδο”».
Το έργο του αναδίδει μια αισιόδοξη μελαγχολία, που το κάνει τόσο ισχυρό, ώστε να γίνει ένα εγερτήριο σάλπισμα για την κοινωνική και οικολογική μας συνείδηση. Ενα έργο που λειτουργεί σε πολλαπλά επίπεδα και είναι μια ρομαντική επίκληση στην εμμονή της φύσης. Περιμένουμε, ελπίζοντας.
INFO:
Η εγκατάσταση «Empty Lot» θα βρίσκεται στο Turbine Hall μέχρι τις 3 Απριλίου 2016.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας