Φθινόπωρο, λίγο πριν από τον βαρύ νεοϋορκέζικο χειμώνα. Καιρός για επισκευές κτιρίων και συντηρήσεις ταρατσών. Αν περπατήσουμε όμως εκεί έξω, πάνω στη στέγη του Μουσείου Μετροπόλιταν, με φόντο το καταπράσινο Central Park και τα επιβλητικά κτίρια του Upper West Side, σίγουρα θα νομίσουμε πως έχουμε σκοντάψει πάνω σ’ ένα εργοτάξιο ή έστω σε μια ενδιαφέρουσα, παράξενη ανασκαφή.
Βρισκόμαστε στο πιο εντυπωσιακό roof garden της πόλης. Το γαλήνιο αυτό τοπίο στον τελευταίο όροφο έχει μετατραπεί σε εκθεσιακό χώρο για ένα ελεγχόμενο πείραμα του Πιερ Ιγκ, του Γάλλου καλλιτέχνη που τα τελευταία 25 χρόνια πειραματίζεται και μας εκπλήσσει. Παρέλαβε λοιπόν τον Μάιο την ταράτσα του μουσείου για την ετήσια καλοκαιρινή έκθεση. Και παρουσίασε ένα μοντέρνο γλυπτό κήπο με αποδομημένο πάτωμα, με ανασηκωμένες τεράστιες πλάκες τσιμέντου, που εκθέτουν τα χαλίκια, τη σκόνη και τη «βρομιά» του τσιμέντου από κάτω. Εγκατέστησε πάνω του ένα τεράστιο ενυδρείο γεμάτο με έναν ογκόλιθο και μια πληθώρα ζωντανών, μικροσκοπικών πλασμάτων.
Tο έργο, ειδικά κατασκευασμένο για το MET, έχει στόχο να διερευνήσει τον μετασχηματισμό των πολιτιστικών και βιολογικών συστημάτων, σε μια δυναμική συγκέντρωση συστατικών που συνδυάζει στοιχεία από τις συλλογές, την αρχιτεκτονική και το περιβάλλον του μουσείου.
Ο Ιγκ, γεννημένος στο Παρίσι το 1962, πειραματίζεται στις τελετουργικές εγκαταστάσεις του με όλα τα μέσα. Η πρακτική του εκτείνεται πέρα από τη χρήση των παραδοσιακών μορφών τέχνης, όπως τη ζωγραφική και τις βιντεοπροβολές. Φτάνει σε υλικά ασυνήθιστα, χρησιμοποιεί ζώα, φυτά και άλλα φυσικά στοιχεία. Την αισθητική του δύσκολα μπορούμε να την κατηγοριοποιήσουμε.
Το συγκεκριμένο έργο δεν έχει κανένα συνολικό σχέδιο, αφού εκτείνεται σε ολόκληρο τον όροφο. Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν μέσα και γύρω από την περιοχή. Απολαμβάνουν και τη θέα του πάρκου, της πόλης, αλλά και το μπαρ του μουσείου. Ολα μια ενότητα με την εγκατάσταση. Ο Ιγκ εντάσσει το έργο του στο υφιστάμενο περιβάλλον, δίνει μορφή και κάνει πραγματικό επίκεντρο της τέχνης του το roof garden.
Ανάμεσα σε μια βιομηχανική μορφή του κήπου με τις αντεστραμμένες πέτρινες πλάκες και τα βρόμικα μπαλώματα στο πάτωμα είναι και μια δεξαμενή νερού, ένα τεράστιο ενυδρείο γεμάτο με ένα γιγαντιαίο ογκόλιθο λάβας του Μανχάταν, που επιμένει να επιπλέει χωρίς καμιά λογική ενώ θα έπρεπε να είναι βυθισμένος. Αναδύεται λίγο πάνω από την επιφάνεια του νερού, ισορροπώντας μερικά εκατοστά πάνω από ένα σωρό ψιλής άμμου. Γύρω στη δεξαμενή ακουμπούν σχιστόλιθοι που ανασύρθηκαν από το υπέδαφος της πόλης. Πάνω τους είχαν χτιστεί τα θεμέλια από τους ουρανοξύστες. Δίνουν μια οσμή από τη γεωλογική ιστορία της περιοχής περίπου 450 εκατομμύρια χρόνια πριν.
Τα τοιχώματα του ενυδρείου «αναβοσβήνουν». Από τη διαφάνεια στην «παγωμένη» αδιαφάνεια. Συχνά τρομάζουν τους ανυποψίαστους θεατές όταν το εσωτερικό γίνεται αόρατο με ελεγχόμενη τεχνολογία υγρών κρυστάλλων, ενώ με μια προσεκτικότερη ματιά βλέπει κανείς πληθώρα μικροσκοπικών πλασμάτων να κολυμπούν ανέμελα. Είναι τρίοπες (σαν μικρές γαρίδες), αλλά και μια μύραινα (καφέ χέλι), γυρίνοι και λάμπραινες (πρωτόγονα ψάρια χωρίς γνάθους με στόματα σαν βεντούζες), οργανισμοί που δημιουργήθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια και εξακολουθούν να κρατούν τη μορφή τους χωρίς να εξελίσσονται. Τα έμβια αναπαράγονται στο κλειστό περιβάλλον του ενυδρείου κάνοντας τον εξελικτικό κύκλο του πειράματος.
Η δεξαμενή όμως δείχνει να έχει μια συνεχή και αργή διαρροή νερού προς το έδαφος. Ο Πιερ Ιγκ επιμένει πως αν κάποιος κοιτάξει προσεκτικά στις λακκούβες με το νερό που υπάρχουν γύρω από τη δεξαμενή, θα μπορούσε να δει να αναπτύσσεται μια κάποια ζωή με μύκητες και μικρά σκουλήκια, που με τη σειρά τους θα μπορούσαν να προσελκύσουν πουλιά από το πάρκο έτσι ώστε να αρχίσει ένας άλλος «κύκλος ζωής» πέρα από τη δεξαμενή.
Η κατασκευή περίπλοκων οικοσυστημάτων με πραγματικούς βιολογικούς οργανισμούς είναι το βούτυρο στο ψωμί τού Ιγκ. Μάλιστα όλο το καλοκαίρι ένα άλλο εκπληκτικό έργο του είχε εκτεθεί στην αυλή του ΜοΜΑ. Ενα γυναικείο σώμα σε ράθυμη στάση που στο κεφάλι του κουβαλούσε μια ζωντανή αποικία μελισσών.
Ο Πιερ Ιγκ είναι ο νικητής του Hugo Boss το 2002 και έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις στην Tate Modern, το Dia Center και το Guggenheim. Πάντα χρησιμοποιεί βιντεοπροβολές σε συνδυασμό με μεγάλες χρωματιστές δεξαμενές γεμάτες με ψάρια, ανεμώνες και διάφορα εξωτικά θαλάσσια είδη. Το 2012, στην εγκατάσταση που παρουσίασε στην documenta στη Γερμανία, ένας λευκός σκύλος με ζωγραφισμένο το δεξί του πόδι τριγυρνούσε στους χώρους.
Συνεργάζεται με ένα μεγάλο δίκτυο επιστημόνων: ανθρωπολόγους, εντομολόγους, σχεδιαστές παραγωγής, υδραυλικούς, κατασκευαστές ενυδρείων, μηχανικούς. Για να παραδώσει στο κοινό έναν εξελισσόμενο οργανισμό, μια ενδιαφέρουσα τελετουργία της φύσης, ένα επιτηδευμένο επιστημονικό πείραμα. Και όχι μια απλή εικαστική έκθεση.
Info:
Η εγκατάσταση θα παραμείνει στο roof garden του ΜΕΤ μέχρι την 1η Νοεμβρίου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας