Ο «μαέστρος της παραίσθησης», ο Ολλανδός χαράκτης και γραφίστας Μαουρίτς Κορνέλις Εσερ (1898-1972), θεωρείται σήμερα κορυφαίος.
Δημιούργησε μερικά από τα εμβληματικότερα έργα του 20ού αιώνα. Οι ομότεχνοί του, όμως, δεν ενστερνίστηκαν αρχικά το έργο του. Αναγνωρίστηκε πρωτίστως από τους επιστήμονες και τους μαθηματικούς, ενώ η φήμη του απογειώθηκε τη δεκαετία του ’60 όταν τον ανακάλυψαν οι χίπις θεωρώντας τον πρωτοπόρο της ψυχεδελικής τέχνης.
Ο ίδιος μάλλον δεν έβλεπε όλο αυτό με καλό μάτι. «Οι χίπις του Σαν Φρανσίσκο συνεχίζουν να εκτυπώνουν τις εργασίες μου παράνομα», έγραφε σε φίλο του το 1969.
Το ελληνικό κοινό είχε την ευκαιρία να δει έργα του σε περισσότερες από πέντε εκθέσεις-πρότυπο στο Μουσείο Ηρακλειδών, από το 2004 και μετέπειτα.
Οι ιδρυτές του, μάλιστα, Παύλος και Αννα-Μπελίντα Φυρού, εγκαινίασαν τη λειτουργία του με την παρουσίαση του Εσερ. Διαθέτουν μία από τις σημαντικότερες συλλογές διεθνώς - ξυλογραφίες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες και προσχέδια του Ολλανδού καλλιτέχνη.
Από σήμερα, 135 έργα από το Ηρακλειδών, που καλύπτουν όλη τη διαδρομή του Εσερ, παρουσιάζονται στο Μουσείο Dalí, στην καρδιά του Σεντ Πίτερσμπεργκ της Φλόριντα, στην έκθεση «Escher at the Dalí» (έως 3 Ιανουαρίου).
Ανάμεσά τους βρίσκονται ορισμένα από τα διασημότερα έργα του, όπως τα «Χέρια που σχεδιάζουν» (αποτελεί έμβλημα της αμερικανικής έκθεσης), τα «Ερπετά» και ο «Καταρράκτης», αλλά και πρώιμα σχέδια, εξωτικές τοπιογραφίες, ιστορικά κτίρια της Ιταλίας και της Ισπανίας, χαλκογραφίες, χαρακτικά, ένα γλυπτό, ξύλινες μήτρες κ.ά.
«Τόσο τον Εσερ όσο και τον Dalí τους απασχόλησε το θεμελιώδες ερώτημα των εικαστικών τεχνών: Τι είναι “πραγματικό”; Ο Εσερ καθηλώνει τους θεατές με τις εικαστικές ταχυδακτυλουργίες του», γράφει ο Χανκ Χάιν, διευθυντής του Μουσείου Dalí.
Είναι ευχής έργο ότι ελληνικό μουσείο κατέχει τέτοια συλλογή Εσερ. Ολόκληρη Βρετανία διαθέτει σε όλα τα μουσεία της μόλις ένα έργο του, όπως έγραψε η «Γκάρντιαν» τον Ιούνιο με αφορμή την έκθεση «Ο εκπληκτικός κόσμος του Εσερ» στη Σκοτσέζικη Εθνική Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης, στο Εδιμβούργο (διάρκεια ώς 27/9).
Το δημοσίευμα ανέφερε μάλιστα ότι ο Μικ Τζάγκερ «φλέρταρε» με τον Εσερ ανεπιτυχώς για ένα εξώφυλλο δίσκου και ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ για να τον βοηθήσει να μετατρέψει την ταινία «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» σε «τέταρτη διάσταση».
Ο Εσερ όχι απλώς δεν ενέδωσε, αλλά έστειλε επιστολή στον βοηθό του Τζάγκερ: «Παρακαλείσθε να ενημερώσετε τον κ. Τζάγκερ ότι δεν είμαι Μαουρίτς για εκείνον». Ο Μικ τον είχε αποκαλέσει με το μικρό του όνομα.
«Αμφιβάλλω αν το κοινό θα καταλάβει ποτέ, πόσο μάλλον θα εκτιμήσει, πόση γυμναστική του μυαλού, συναρπαστική για μένα, έχει προηγηθεί της κατασκευής μιας εικόνας», έχει γράψει ο Εσερ.
Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του γραφίστα ψυχή τε και σώματι. Και άφησε στους επιστήμονες να ερμηνεύσουν το έργο του με μαθηματικούς όρους.
Από τη δεκαετία του ’50 απέκτησε υποστηρικτές στις τάξεις τους καθώς είχε εξάψει το ενδιαφέρον τους με την τέχνη του, μια συμβολική γέφυρα μεταξύ επιστήμης και τέχνης.
Το έργο του, αν και έχει δημοσιευθεί ευρέως, παραμένει «άγνωστο», με την έννοια ότι δεν έχει καταστεί πλήρως κατανοητό. Εμπλέκονται σε αυτό έννοιες και τεχνικές της σύγχρονης γεωμετρίας, με τις οποίες ακόμα και επαγγελματίες του χώρου δεν είναι εξοικειωμένοι.
Ο Μαουρίτς Κορνέλις Εσερ γεννήθηκε (17.6.1898) στη βόρεια Ολλανδία. Από τα σχολικά του χρόνια έδειξε ενδιαφέρον για το σχέδιο και τη χαρακτική.
Το 1919 ξεκίνησε σπουδές στη Σχολή Αρχιτεκτονικής και Διακοσμητικών Τεχνών, αλλά σύντομα αποσύρθηκε από τον κύριο κορμό των μαθημάτων και ασχολήθηκε με τις γραφικές τέχνες.
Το 1922 έκανε τα πρώτα ταξίδια του σε Ισπανία και Ιταλία, τα οποία έμελλε να καθορίσουν τη ζωή του. Στην Ισπανία, επισκέφτηκε τη Γρανάδα και ήρθε σε επαφή με τη διακοσμητική δεξιοτεχνία των καλλιτεχνών του Ισλάμ. Στην Ιταλία, γοητεύτηκε κυρίως από τα τοπία και την αρχιτεκτονική του Νότου.
Εκεί γνώρισε την Ελβετίδα Γέτα Ούμικερ. Παντρεύτηκαν (1924) και έμειναν στη Ρώμη για 11 χρόνια.
Παραμονές του Β' Παγκοσμίου εγκαταστάθηκαν με τα παιδιά τους στην Ελβετία. Μετά την εισβολή των Γερμανών στις Βρυξέλλες επέστρεψαν στην Ολλανδία.
Το 1970, ο Εσερ μετακόμισε σε οικοτροφείο ηλικιωμένων στο Λάρεν, όπου και πέθανε στις 27 Μαρτίου 1972, σε ηλικία 74 ετών.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας