Η συγκίνηση και η τιμή μεγάλη! Η ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου: να κάνω ένα έργο για το μικρό αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου! Εν μέσω πανδημίας βεβαίως…
Φυσικό ήταν οι «Ιεροί Λόγοι/COVID-19» να αναφέρονται στον ιό που, αν και αφανής, αποκάλυψε, στη μετάδοσή του από το έναν στον άλλο, πόσο αλληλένδετοι είμαστε όλοι και πως, παρά τις συνεχείς προσπάθειές μας να επιβάλουμε το αντίθετο, η ανθρωπότητα είναι μία!
Αρση επαφών/αγγιγμάτων/συγκεντρώσεων, παγκοσμίως, ενώ παράλληλα η τεχνολογία ασφυκτικά να ορίζει τα της ύπαρξής μας, που καλωδιωμένη για ώρες, μέρες, μήνες, προσπαθεί να τηλε-εργαστεί, να τηλε-επικοινωνήσει, να τηλε-ψυχαγωγηθεί, να υπάρξει τέλος πάντων, μέσω της ηλεκτρονικής της διάστασης· από απόσταση και με καταστολή του φυσικού σώματος…
Η παραλληλία αποσωματοποίησης και ηλεκτρονικής ύπαρξης, που υπάρχει και δεν υπάρχει παράλληλα (κάτι σαν την γάτα του Σρέντιγκερ της Κβαντομηχανικής), είναι η νέα πραγματικότητα που αναδύεται και μετά την πανδημία θα συνεχίσει να εξελίσσεται ραγδαία. Ηδη ο Ζούκερμπεργκ μας ανήγγειλε το εικονικό μετα-σύμπαν, το metaverse...
Και τι πιο ταιριαστό από ένα αρχαίο θέατρο να μιλήσει κανείς γι’ όλα αυτά;
Αλλωστε το θέατρο είναι μηχανισμός συνεκτικότητας. Τόπος που εξετάζουμε εαυτόν και τα κοινά, και μέσω της θεατρικής πράξης/ιερουργίας, γίνεται τόπος ασκληπιακός, καθαρτήριος· κι αυτό γιατί η θεατρική εμπειρία, συν(γ)κινώντας το κοινό, οργανώνει εκ νέου ατομική αλλά και συλλογική υπόσταση.
Τα δε αρχαία θέατρα των αμφιθεατρικών κοίλων πάντα «κοιτούν» το μεγαλείο της Φύσης, καθώς, φτιαγμένα στις πλαγιές των βουνών, ενεργοποιούν, μέσω του βλέμματος (ας μην ξεχνάμε πως η θεατρική πράξη γινόταν το πρωί), τη σύνδεση των θεατών με το δρώμενο, μεταξύ τους, αλλά και με τη Φύση που τους περιβάλλει, τους υποδέχεται και τους συνέχει. Ετσι, οι παρευρισκόμενοι μυούνται και γίνονται κοινωνοί της κυκλικής ενότητας του Ολου όπου η κοσμική δύναμη της Φύσης αναγεννάται συνεχώς.
Αυτή η υπεμφαίνουσα γεωμετρία του ίδιου του θεάτρου, ένας ιδεατός κόλουρος κώνος που συνέχει το αρχιτεκτόνημα με το φυσικό περιβάλλον, έγινε η αρχική έμπνευση για την εγκατάσταση. Ο λαβύρινθος των νημάτων που είχαν να αντιμετωπίσουν οι επισκέπτες δεν ήταν άλλο από την αντιστροφή αυτής της γεωμετρίας: γεννήτορες κώνων τα νήματα, αλλά και υλικά εμπόδια, κάτω, και γύρω, από τα οποία μπορούσαν να περάσουν οι άνθρωποι…
Οι επισκέπτες συνεπώς, ως άλλος Χορός, με τη συν(μ)περιφορά τους παρήγαγαν το δρώμενο.
Χάρις ακριβώς στα εμπόδια των νημάτων που είχαν να αντιμετωπίσουν, είδαμε κάποιους να περπατούν στοχαστικά και αργά, σαν να χορεύουν. Ενα αγόρι χόρεψε όντως μια φρενιτιώδη καποέιρα. Μια γυναίκα έβγαλε το πέδιλό της και ακούμπησε το πόδι της, γυμνό, στην ορχήστρα για ώρα, ενώ η μητέρα της –μια μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκα– την παρακολουθούσε από απόσταση, περπατώντας γύρω της μεν, αλλά δίχως να παρεμβαίνει. Ενα παιδί και η μητέρα του παίξανε κυνηγητό. Αλλο παιδί κοιτούσε τον χαλκά που δένανε τα ζώα και τον βωμό, μέσα στο πλεξιγκλάς, μάλλον σοκαρισμένο. Αλλοι μοιάζανε αδιάφοροι αλλά καθίσανε σε διάφορες θέσεις, κι αλλάζοντας σημεία συζητούσαν σταθερά για την πανδημία…
Ενώ η ηλεκτρονική πινακίδα ανακοίνωνε θανάτους: Την 3/08/21 ήταν 4.249.440.
Στο σπιτάκι, στη σκιά της κληματαριάς, προσφερόταν δροσερό νερό και μέσα σε ένα κουτί με ένα QRcode στην επιφάνειά του (θα εξηγήσω παρακάτω γι’ αυτό), χαριζόταν, σε αυτούς που ήρθαν, ως αντίδωρο και «μαρτυρικό», η κορδέλα του Μoebius όπου αποτυπωνόταν μία ακολουθία χειραψιών – ενώ βέβαια ζωντανή χειραψία δεν μπορούσαμε να κάνουμε.
Το παράδοξο με την κορδέλα του Moebius είναι πως, έτσι όπως στριφογυρίζει, έχει μόνο μία πλευρά, μία επιφάνεια. Οπου η ακολουθία των χειραψιών, ως «νήμα» συνεχείας, είναι δομικό ανάλογο του DNA (του νήματος της ζωής), καθώς χειραψία, νήμα και DNA απαιτούν αντιπαραλληλία κλώνων που συστρέφονται κατ’ αντίθετη κατεύθυνση συμπληρωματικά. Αλλωστε, ενδεικτικά, χειραψία με τον εαυτό σου δεν μπορείς να κάνεις – κουμπώνεις μόνο με τον Αλλον!
Αλλοι δοκίμαζαν πώς θα την αναρτήσουν σπίτι τους και την φωτογράφιζαν με φόντο το θέατρο και τα νήματα, άλλοι μέσω του QRcode μπαίνανε στον ηλεκτρονικό τόπο του έργου και κατέθεταν γραπτώς την εμπειρία τους για την πανδημία. Πράγμα που μπορεί και σήμερα ο αναγνώστης σας να κάνει μπαίνοντας με το κινητό του στον διαδικτυακό τόπο του έργου (απαιτεί QRreader που μπορεί να το κατεβάσει δωρεάν στο κινητό του). http://aemiliapapaphilippou.com/logoi.html
Αλλοι κάθονταν και άκουγαν, από το μισόκλειστο παράθυρο, το ηχητικό μέρος του έργου, το «παραλήρημα». Σ’ αυτό, με έμπνευση το εν μέρει ομώνυμο βιβλίο του Αίλιου Αριστείδη, πραγματεύομαι την παραλληλία πανδημίας και τεχνολογίας και πώς αυτή μας αναγκάζει να εξετάσουμε εκ νέου Εαυτόν και Κόσμο. Μπορεί κανείς να ακούσει αυτούσιο το ηχητικό μέρος του έργου, που έγινε σε συνεργασία ως προς τον ήχο με τον Ευθύμη Θεοδόση, εδώ.
Ηταν ένα έργο που κάθε στιγμή γεννούσε τον εαυτό του – εγώ αισθάνομαι πως απλώς βοήθησα να υλοποιηθεί. Νομίζω πως ξεγέννησε κι εμένα σε άλλο επίπεδο. Ιδωμεν…
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας