Δύο πρωτοπόρους καλλιτέχνες παρουσιάζουν στον Πειραιά ο πολιτιστικός οργανισμός Out of the box intermedia και η διεθνής πλατφόρμα Greece in USA, σε συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Πρόκειται για την πρώτη ατομική έκθεση στη χώρα μας του «μεγάλου προβοκάτορα», όπως αποκαλούν τον 70χρονο Αμερικανοκουβανό φωτογράφο Andres Serrano, με θέμα τα βασανιστήρια, αλλά και τη βιντεο-εγκατάσταση του 64χρονου Βρετανογκανέζου κινηματογραφιστή John Akomfrah, που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στο εγκαταλειμμένο αεροδρόμιο του Ελληνικού και προσεγγίζει την οικονομική κρίση.
Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ - Gate E2 και στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Αν και φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους, οι δυο εκθέσεις επιχειρούν έναν διάλογο, τόσο αξιοποιώντας πολιτιστικά τον Πειραιά όσο και έχοντας ως κοινή αφετηρία τον ριζοσπαστισμό των καλλιτεχνών.
Η έκθεση Torture - Βασανιστήρια του Serrano, που παρουσιάζεται στην Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ - Gate E2, αποτελεί ένα σχόλιο στην ιστορία των βασανιστηρίων, την πρόκληση έντονου σωματικού ή ψυχολογικού πόνου, που είναι τόσο παλιά όσο και η ιστορία της εξουσίας, καθώς, όπως δηλώνει ο καλλιτέχνης που ανέλαβε όλους τους ρόλους, θύματος και θύτη, για να δείξει στο κοινό αυτό που βλέπει κάθε φορά, «είναι εύκολο να βασανίζεις τους ανθρώπους όταν έχεις εξουσία πάνω τους».
Τι κι αν τα βασανιστήρια απαγορεύονται από διεθνείς συμβάσεις ήδη από το 1949; Τουλάχιστον 81 κυβερνήσεις στον κόσμο συνεχίζουν να βασανίζουν είτε μυστικά είτε, μερικές φορές, φανερά. Ο Serrano απεικονίζει πτυχές τους που απηχούν όψεις της κοινωνίας μας, από το Ολοκαύτωμα ώς το Ιράκ, τα βασανιστήρια ως τουριστικά αξιοθέατα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και ανακρίσεων, τα βασανιστήρια ως μέρος της θανατικής ποινής, την κοινωνική, φυλετική και ενδοοικογενειακή βία, αλλά και σύγχρονα χάπενινγκ που αναπαριστούν την ιστορία των βασανιστηρίων. Η αποκάλυψη μιας ενοχλητικής πραγματικότητας στο έργο του τον έχει κάνει πρωταγωνιστή σε έντονες διενέξεις για τα όρια της τέχνης, ενώ η φωτογραφία του «Immersion (Piss Christ)» το 1987 δέχθηκε επιθέσεις από συντηρητικούς γερουσιαστές προκαλώντας μεγάλη συζήτηση για την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Αντίστοιχα, το «The Airport» του Akomfrah, που προβάλλεται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, είναι μια βιντεο-εγκατάσταση τριών ταινιών που εστιάζει στον εγκαταλειμμένο χώρο του πρώην αεροδρομίου που μετασχηματίζεται. Ο καλλιτέχνης αντλεί έμπνευση από δύο εμβληματικές κινηματογραφικές ταινίες, το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ και τον «Θίασο» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, προκειμένου να συνθέσει ένα ποιητικό έργο χρησιμοποιώντας διαφορετικές μουσικές και προσεγγίζοντας ελαστικά τον ιστορικό χρόνο όπως κινείται η κάμερα χαρακτήρων και τοπίων. Αφήνει ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο προς τα πού μπορεί να τείνει ο μετασχηματισμός του τόπου. Πρόκειται για έναν πολιτικά ενεργό καλλιτέχνη που δηλώνει «δεσμευμένος» στον πολιτικό και κινηματογραφικό ριζοσπαστισμό, ίδρυσε το 1982 το Black Audio Film Collective (ΒΑFC) και επιχειρεί να διατρέξει την ελληνική ιστορία μέσα από μια ελαστική και ποιητική προσέγγιση του ιστορικού χρόνου.
Εμπνεύστρια του προγράμματος «Artport» και επιμελήτρια των δύο διεθνών καλλιτεχνικών γεγονότων στον Πειραιά είναι η Σωζήτα Γκουντούνα, η οποία στο πλαίσιο της πλατφόρμας «Greece in USA» προωθεί τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό στην Αμερική. Εστιάζει στις πολιτιστικές διασυνδέσεις με το εξωτερικό, επιθυμώντας να προβάλει τον καλλιτεχνικό πειραματισμό και τη σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία. «Εχοντας διαπιστώσει ότι οι πρεσβείες μας στο εξωτερικό δεν υπηρετούν ένα όραμα προβολής των Ελλήνων καλλιτεχνών σύγχρονης τέχνης, δημιουργήσαμε αυτή την πλατφόρμα κατά τη διάρκεια του κόβιντ σαν απάντηση στους συλλέκτες και στα μεγάλα ιδρύματα για να δείξουμε ότι ένας ανεξάρτητος φορέας μπορεί να τα καταφέρει, αφήνοντας χώρο και σε πιο αιχμηρές αναφορές.
Οι δράσεις μας, εμπνεόμενες από τον εγκλεισμό κατά τη διάρκεια του κόβιντ, έθιξαν το θέμα του σωφρονιστικού συστήματος και τις προβληματικές του διαστάσεις που σχετίζονται με τις κοινωνικές τάξεις, για να φτάσουμε να καταλάβουμε τι σημαίνει όχι μόνο ο εγκλεισμός αλλά και η έλλειψη αναπνοής: είτε με τις μάσκες, είτε με όλη την τρομοκρατία της πολιτικής της ατμόσφαιρας. Δεν έχουμε όλοι πρόσβαση στον ίδιο αέρα. Εξαρτάται από το πού κατοικούμε, αφού υπάρχουν περιοχές που έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή» λέει στην «Εφ.Συν.» μιλώντας για την πλατφόρμα και τη δράση της.
Σε αυτό το πλαίσιο η πλατφόρμα παρουσίασε το έργο 150 Ελλήνων καλλιτεχνών στις ΗΠΑ, πάνω στη θεματική του εγκλεισμού, «όσο πιο αντικειμενικά γίνεται, δηλαδή όχι με το σύστημα που έχουμε συνηθίσει, των διακεκριμένων στις γκαλερί. Μας ενδιέφερε να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια και όσων δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης στο εξωτερικό. Γι' αυτό προσπαθούμε να συνεργαστούμε με τη Σχολή Καλών Τεχνών και να προωθήσουμε νέα άτομα κάτω των 30. Στην τωρινή μας έκθεση στον Πειραιά, επιχειρήσαμε να φέρουμε κάπως την Αμερική στην Ελλάδα, το εξωτερικό στη χώρα μας, με ανήσυχους καλλιτέχνες που είτε είναι σημαντικοί ιστορικά, είτε αντικατοπτρίζουν κάποιους προβληματισμούς σχετικά με την αμφιλεγόμενη τέχνη, τη λογοκρισία και την καταστολή των κινημάτων τέχνης, που προκαλούν συζητήσεις.
Προσπαθούμε να μην ακολουθούμε το ρεύμα και, καταλαβαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει λιγότερες ευκαιρίες σε ένα πιο κοσμοπολίτικο ή οικουμενικό αίσθημα ως προς την τέχνη, να τη φέρουμε πιο κοντά με αυτές τις ιδέες... Δεν θεωρούμε ότι πρέπει να δείξουμε τη στερεοτυπική εκδοχή της Ελλάδος αλλά θέλουμε να συνδιαλεγόμαστε ισότιμα με τους συναδέλφους μας καλλιτέχνες που τους απασχολούν τα διεθνή ζητήματα» μας λέει για τον στόχο της πλατφόρμας, που επιθυμεί να συμβάλει στην εξωστρέφεια και στην ισοτιμία στην καλλιτεχνική εκπροσώπηση, χωρίς να παραλείψει να αναφερθεί στον αναξιοποίητο πολιτιστικά Πειραιά και το ανεκπλήρωτο όνειρο της Μελίνας γι' αυτόν.
*«Torture», έκθεση του Andres Serrano, Πέτρινη Αποθήκη ΟΛΠ - Gate E2, μέχρι τις 3/10, καθημερινά 12.00-19.00.
*«The Airport», βιντεο-εγκατάσταση του John Akomfrah, Κεντρική Σκηνή Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, μέχρι τις 25/9, ώρες προβολών: 12.00, 17.00 και 19.00 / Διάρκεια προβολής: 50' / Αριθμός θεατών: 15 άτομα ανά προβολή.
**Παραγωγή των εκθέσεων: http://www.outoftheboxintermedia.org & https://greeceinusa.com. Είσοδος ελεύθερη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας