Η ζωγραφική της ευτυχίας

Μια συναρπαστική έκθεση, αφιέρωμα στον Πιερ Μπονάρ, τον ζωγράφο του φωτός και της ευδαιμονίας των χρωμάτων, προσφέρει το παρισινό Μουσείο Ορσέ, σε χιλιάδες επισκέπτες που συρρέουν στη γαλλική πρωτεύουσα για την τουριστική περίοδο.

Πολιτιστικό γεγονός με μεγάλη απήχηση, η έκθεση «Pierre Bonnard. Peindre l’Arcadie» (Πιερ Μπονάρ: Ζωγραφίζοντας την Αρκαδία) χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά μεγάλη κοσμοσυρροή και εξαιρετική προβολή. Το Μουσείο Ορσέ παρουσιάζει πάνω από εκατό έργα του Μπονάρ, που προέρχονται από διεθνείς συλλογές, και πενήντα φωτογραφίες του.

Εκφραστής της αισθητικής απεικόνισης, οραματιστής του φωτός, λάτρης των χρωμάτων και της φύσης, ο Μπονάρ δημιουργούσε στους πίνακές του την ουτοπία της ευτυχίας. Πρόσφερε έναν επίγειο παράδεισο, μεταμορφώνοντας τις εικόνες του σε Εδέμ των αισθήσεων. Απαράμιλλη ενστικτώδης ευαισθησία διαπνέει τα έργα του. Οι εικόνες του έχουν ζωή, πάθος, ενέργεια, κομψότητα, λυρισμό, ποίηση, αλλά και στοχασμό.

Η διαδρομή στην έκθεση περιλαμβάνει εννέα τμήματα. «Un Nabis très japonard (ένας προφήτης πολύ ιαπωνιστής)», «Πώς να αναδείξουμε το απρόοπτο», «Εσωτερικά», «Ιστορίες του νερού», «Κλικ κλακ Κοdak», «Επιλεγμένα πορτρέτα», «Ο άγριος κήπος», «Ο Μπονάρ στη Νορμανδία», «Υπεριώδης» και «Et in Arcadia ego». Οι πίνακες απεικονίζουν την ευτυχία με έξαρση χρωμάτων, με φλογερά κίτρινα, μοβ, μπλε και πράσινα. Οργιαστική φύση, αλλά και εσωτερικοί χώροι που εμφανίζουν το υπαρξιακό μυστήριο ή αναπαριστούν το προσωπικό δράμα, όπως οι σκηνές του μπάνιου, όπου το μοντέλο είναι γυμνό και παραδομένο στο πεπρωμένο του.

Η ιαπωνική επιρροή στον Μπονάρ είναι εμφανής από την αρχή της δημιουργίας του. Ο ζωγράφος εμπνεύστηκε από ιαπωνικές εκτυπώσεις. Υιοθέτησε το ιαπωνικό στιλ σε αρκετά έργα. Στιλιζαρισμένες φόρμες, έντονα χρώματα, πολυεπίπεδη προοπτική, απλοποίηση της φόρμας, οικεία θέματα. Το απροσδόκητο, το αλλόκοτο, η φαντασμαγορία, αναδύονται μέσα από τη ζωγραφική του, προσδίδοντας χαρακτήρα μύθου σε απλές σκηνές.

Ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε ευρύτατα τη φωτογραφία, το καδράρισμα στην εικόνα, το καλλιτεχνικό φλου, για να αποδώσει την κίνηση. Πρόβαλε έτσι τον αυθορμητισμό του φωτογράφου και την αισθητική αντιμετώπιση της εικόνας. Οταν ζωγράφιζε πορτρέτα της οικογένειας ή των φίλων του, σκηνοθετούσε τις πόζες. Δημιούργησε πολυάριθμες αυτοπροσωπογραφίες στις διαφορετικές ηλικίες της ζωής του.

Δωμάτια με θέα

Καινοτομία συνιστούν οι πίνακες του Μπονάρ που απεικονίζουν από εσωτερικό χώρο ένα άνοιγμα στην εξωτερική θέα. Αντιπαραθέτει στον ίδιο πίνακα το εσωτερικό και τον «άγριο κήπο» του σπιτιού του. Η ανακάλυψη του τοπίου της Κυανής Ακτής τον ωθεί να εκφραστεί ολοένα και πιο τολμηρά. Η παλέτα των χρωμάτων του εμπλουτίζεται, οι πίνακές του αλλάζουν στιλ.

Δημιουργεί σημαντικά ντεκόρ έπειτα από παραγγελίες συλλεκτών και εμπόρων τέχνης, όπως το τρίπτυχο ντεκόρ «Η Μεσόγειος». Συνδυάζοντας ποιμενικά οράματα, μνήμες της αρχαιότητας και σύγχρονες σκηνές, επιβεβαιώνει την αυτονομία του χώρου της παράστασης και την ελεύθερη άσκηση της φαντασίας του.

O Πιερ Mπονάρ (1867-1947) ξεκίνησε από τη νεανική του ηλικία τις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις, με τη μελέτη της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας και των καλών τεχνών. Σπούδασε νομική, σύμφωνα με την επιθυμία του πατέρα του, αλλά παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα στην παρισινή Σχολή Καλών Τεχνών. Συναναστρέφεται γνωστούς καλλιτέχνες, ανακαλύπτει τον Πολ Γκογκέν, τον Εντγκάρ Ντεγκά, τον Κλοντ Μονέ, τον Πολ Σεζάν. Συνδέεται φιλικά με τον Ανρί ντε Τουλούζ Λοτρέκ.

Το 1888 εντάχθηκε στην καλλιτεχνική ομάδα των Nabis, στην οποία συμμετείχαν ο Eντουάρ Βουιγιάρ, ο Μορίς Ντενίς και ο Φελίξ Βαλοτόν. Επηρεάζεται έντονα από τις ιδέες του Πολ Γκογκέν και το στιλ του ιαπωνισμού. Τον αποκαλούσαν μάλιστα «Nabi japonard». Η ομάδα των Νabis εισάγει καινοτομίες στον τομέα των γραφικών τεχνών, δημιουργεί άλμπουμ με εκτυπώσεις και εικονογραφημένα βιβλία.

Ο Πιερ Μπονάρ είναι ο πρώτος Νabis που ενδιαφέρεται για την αφίσα. Χρησιμοποιεί φωτεινά χρώματα, κομψή γραμμή, διακοσμητικό στιλ, βρίσκει σταδιακά έναν πολύ προσωπικό τρόπο έκφρασης ως μετα-ιμπρεσιονιστής. Από το 1891 παρουσιάζει διακοσμητικά πανό σε μεγάλες εκθέσεις. Η εμπορική επιτυχία τού επιτρέπει να εγκαταλείψει τη δικηγορική του καριέρα.

Η Κυανή Ακτή

Το 1893 συναντά τυχαία τη Μαρία Μπουρσίν, που παίρνει κυρίαρχη θέση στη ζωή του, ως μοντέλο του. Του είχε πει ότι ήταν 16 μόλις ετών και πως την έλεγαν Μάρθα ντε Μελιγνί. Και τα δύο ήταν ψέματα.

Ηταν συνομήλική του, 24 χρόνων, και μόνο όταν την παντρεύτηκε ο Μπονάρ το 1925 έμαθε το πραγματικό της όνομα και την ηλικία της. Πριν τον γάμο του είχε μια θυελλώδη σχέση με τη Ρενέ Μονσατί, την οποία ζωγράφισε σε είκοσι πίνακες. Η ζηλιάρα Μάρθα πάλεψε και νίκησε τελικά την αντίζηλό της, η οποία αυτοκτόνησε ένα μήνα μετά τον γάμο του ζωγράφου.

Στα 1900, ο καλλιτέχνης ταξιδεύει συχνά στο εξωτερικό. Σε ηλικία 60 ετών αποσύρεται από τις κοινωνικές δραστηριότητες. Αγοράζει τη βίλα Ντι Μποσκέ στην Κυανή Ακτή, ένα διώροφο σπιτάκι με πορτοκαλιές στον κήπο του, και ζωγραφίζει ακατάπαυστα, σε ώσμωση με τη φύση. Στην περίοδο της ωριμότητάς του δημιουργεί τα καλύτερα έργα του.

Πολυάριθμοι πίνακές του δείχνουν καθημερινές σκηνές, με προσέγγιση οξυδέρκειας και στοχασμού που ξεπερνάει τη φαινομενική εικόνα. Τα έργα του εκφράζουν την εσωστρέφειά του, αλλά και τη λατρεία του για τη χαρούμενη φύση. Ποιητής των χρωμάτων, ο Μπονάρ προσφέρει με το έργο του έναν ύμνο στη ζωή και στο φως.

Info:

Διάρκεια μέχρι 19 Ιουλίου