Είναι δυνατόν ένα μουσείο να μετατραπεί σε «αχανές αναγνωστήριο», με εκατοντάδες τετράδια και χιλιάδες ιδιόχειρες σελίδες, όπου πρωτοστατούν τα χρώματα, οι εικόνες και τα σχέδια; Και οι επισκέπτες να μπορούν ελεύθερα να τα αγγίξουν, να τα ξεφυλλίσουν, να τα «διαβάσουν» με τα μάτια και τις αισθήσεις τους, ανοίγοντας μια άλλη πόρτα προς τον πνευματικό και ψυχικό κόσμο του δημιουργού τους; Η απάντηση είναι καταφατική και αφορά την έκθεση «Δημήτρης Δημητριάδης - Τετράδια 1994-2014», που παρουσιάζεται στο Μουσείο Αλεξ Μυλωνά-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης σε επιμέλεια Ντένη Ζαχαρόπουλου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Πρώτη φορά ο Δημήτρης Δημητριάδης παρουσιάζει τις εικαστικές σημειώσεις του. Δεν ήταν καν γνωστό ότι πλάι στο εργαστήρι των λέξεων έχει στήσει άλλο ένα, εικόνων και χρωμάτων. Τι είναι λοιπόν αυτή η έκθεση «Τετραδίων» με τις καθημερινές εικαστικές σημειώσεις 20 χρόνων ενός από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εποχής μας, που αγαπιέται ιδιαιτέρως από τους νέους και τους πρωτοπόρους σκηνοθέτες του θεάτρου;
«Είναι μια μεγάλη στιγμή, μια πρωτότυπη έκθεση ενός ανθρώπου από τη Θεσσαλονίκη που είναι πραγματικά πνευματικός, σε μια εποχή που οι πνευματικοί άνθρωποι κατηγορούνται ότι δεν μιλάνε. Ο Δημήτρης Δημητριάδης σε όλο το έργο του, από την αρχή, έχει ασκήσει φοβερά σκληρή κριτική της κοινωνίας», λέει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος.
«Ξαφνικά, μέσα από την έκθεση, βλέπουμε έναν άνθρωπο που όχι μόνο δεν μιλάει αφ' υψηλού, αλλά εμμένει σε μια δημιουργική ζωή μακριά από κοσμικότητες. Οταν σταματάει να γράφει, δεν βλέπει τηλεόραση, δεν γίνεται μαϊντανός σε κοσμικές συναθροίσεις, αλλά πιάνει τις ακουαρέλες, τα χρωματιστά μολύβια και αρχίζει να χρωματίζει.
Χρησιμοποιεί τη χειρονομία της γραφής όχι για να γράψει ένα κείμενο, αλλά ως νοητική άσκηση. Αντί να κάθεται και να κοιτά μεταφυσικά τη λευκή σελίδα, ξαναγίνεται παιδί. Με αυτή την έκθεση δεν θέλει να του πούμε ότι είναι ζωγράφος, ούτε να τον χειροκροτήσουμε σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες που κάνουν εκθέσεις.
Αποποιείται τη σοβαροφάνεια. Δεν φοράει τα καλά του ζωγράφου, αντιθέτως, γδύνεται για να δείξει την ψυχή του στον θεατή. Αυτές οι εικαστικές αναζητήσεις είναι μέρος της γραφής του και από αυτό που υπάρχει ανάμεσα στις λέξεις αντλούμε τεράστια αισιοδοξία».
Πώς αποφάσισε όμως ο Δημήτρης Δημητριάδης να τα δείξει στο κοινό; «Κάποια στιγμή μου είπε: “Θα με ενδιέφερε να τα δεις». Του απάντησα: “«Αν τα δω εγώ, πρέπει να τα δούμε όλοι”. Κάπως έτσι ξεκίνησε η έκθεση. Tελικά, του αρέσει πολύ. Ενιωσε συγκινημένος στα εγκαίνια. Το ενδιαφέρον των ανθρώπων, και κυρίως των νέων, είναι μεγάλο. Δεν το περίμενε», λέει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος. Εχει το ταλέντο να συστήνει στο κοινό άγνωστες πτυχές καλλιτεχνών. Σε αυτόν οφείλουμε και τη μεγάλη αναδρομική έκθεση του Κωνσταντίνου Γιάνναρη πριν από μερικά χρόνια, όταν πρώτη φορά ο κινηματογραφιστής έδειξε εικαστικά έργα του.
«Αυτό που κάνει ο Δημητριάδης είναι μια δημιουργική διαδικασία. Είναι καταπληκτικό ότι σε μια χρονιά γέμισε 3.500 σελίδες, χρωματίζοντας πράγματα που δείχνουν επιμονή, εμμονή και πιθανώς από πού ξεκινάει ή σταματάει η σκέψη του. Οι συνειρμοί λειτουργούν οπτικά, φτιάχνοντας έναν ολόκληρο κόσμο που μπορείς να ανακαλύψεις ξεφυλλίζοντας τα “Τετράδια”.
Η καθεμιά από αυτές τις σελίδες είναι πανέμορφη. Δεν με ενδιέφερε να τη δείξω μόνη, αλλά μαζί με όλες τις άλλες. Το βασικό δεν είναι να πούμε ότι ο Δ. Δημητριάδης έχει ταλέντο, αλλά πως προχωράει σιγά σιγά η σκέψη του σε διάλογο με τη γραφή του. Δεν εικονογραφεί, οι εικαστικές σημειώσεις προηγούνται του έργου του. Κι αν στο επίκεντρο της συγγραφής του βρίσκεται η κλειστή κοινωνία, η οικογένεια και η οικονομία, το ότι ζούμε δέσμιοι σε μια κόλαση, όταν ανοίξουμε την πόρτα των εικαστικών σημειώσεων βρισκόμαστε σε έναν κήπο. Εκεί υπάρχει αισιοδοξία. Χαζεύει, ονειροπολεί και καταφέρνει να σώσει το παιδί, που κάποτε ήμασταν όλοι, από τη φρικτή σοβαροφάνεια».
Οι επισκέπτες όχι απλώς μπορούν αλλά επιβάλλεται να ξεφυλλίσουν τις σημειώσεις του Δ. Δημητριάδη.«Δεν τον ενδιαφέρει να τα προστατέψει σαν πολύτιμα ζωγραφικά έργα. Δεν τον φοβίζει να τα πιάσουν οι άνθρωποι. Αντιθέτως το επιδιώκει για να κάνουν τις δικές τους σκέψεις. Αν ήθελε να τα βάλει σε βιτρίνες, να τα κορνιζάρει, θα τα κρατούσε σπίτι του. Εκείνος δεν θέλει να τα θάψει, αλλά να τα μοιραστεί».
Info:
Διάρκεια έως 5 Ιουλίου, Μουσείο Αλεξ Μυλωνά ΜΜΣΤ, Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας