Eάν δεν είναι η πιο πρωτότυπη, σίγουρα είναι η πιο παράξενη έκθεση του καλοκαιριού. Η «ametria», στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, «ενώνει παραδοσιακές μορφές τέχνης με επαναστατικές θεωρήσεις της πραγματικότητας», σύμφωνα με τον Αγγελο Δεληβορριά, με πνεύμα ελεύθερο, ανατρεπτικό, κόντρα σε στερεότυπα, προκαταλήψεις και αναστολές.
Είναι μια έκθεση που ενδυναμώνει τη συνεργασία ανάμεσα στο Μουσείο Μπενάκη και στο Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ και προωθεί την έρευνα. Τέσσερις ερευνητές από το ίδρυμα του συλλέκτη Δάκη Ιωάννου και 15 υπεύθυνοι τομέων του δραστήριου μουσείου συνεργάστηκαν επί ένα χρόνο.
Αποθήκες άνοιξαν και δεκάδες έργα 67 γνωστών και 70 άγνωστων καλλιτεχνών ήρθαν στο φως ή αποκαλύπτονται με διαφορετική ματιά. Ο τίτλος ξαφνιάζει. Πού πήγε το μέτρον άριστον που δίδασκαν οι αρχαίοι; «Στην Ελλάδα επινοήθηκε η ιδέα του μέτρου, επειδή η ψυχοσύνθεσή μας ως ατόμων είχε τάση για έλλειψη μέτρου, για εκτροπή», λέει γελώντας ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΕΣΤΕ Γιώργος Τζιρτζιλάκης, εκ των επιμελητών της έκθεσης. Κι αμέσως μας οδηγεί στον αρχιτεκτονικό της λαβύρινθο, με στενωπούς και ξέφωτα.
Ο χαμηλός φωτισμός καθυποβάλλει. Μαύρες κολόνες υψώνονται, τετράγωνα και παραλληλόγραμμα με κρυφά φώτα προς το δάπεδο εμποδίζουν την άνετη διέλευση. Τα ονόματα των καλλιτεχνών, οι τίτλοι των έργων και τα επεξηγηματικά κείμενα απουσιάζουν. Καθένας είναι ελεύθερος για συνειρμούς και συσχετισμούς μέσα από την προσωπική του «ενόρμηση». Η εμπειρία είναι το ζητούμενο.
Πλήθος τα παράδοξα που αντικρίζουμε με αρχιτεκτονικές, καλλιτεχνικές, κοινωνικές, υπαρξιακές αναφορές. Παλιοί χάρτες της Αθήνας και πολεοδομικά σχέδια παρουσιάζονται σαν πίνακες ζωγραφικής. Η «Οικουμενούπολη» του Κωνσταντίνου Δοξιάδη ενώνει μέσω της εθνικής οδού την Αθήνα με το Οσλο.
Ο αρχιτέκτονας του ρομαντισμού Σίνκελ φαντάζεται το παλάτι του Οθωνα μέσα στην Ακρόπολη. Βιβλία με βίους αγίων συνομιλούν με εξώφυλλα του Πεντζίκη και με το κοράνι. Κι ένας τεράστιος βράχος από σοκολάτα του Τέρενς Κοχ σχολιάζει την υπερκατανάλωση.
Σ' αυτήν την έκθεση-έργο τέχνης παραδοσιακά ελληνικά κεντήματα συνυπάρχουν με υφάσματα του Μιγιάκε. Πάνω από μεταβυζαντινά ασημένια κολάρα φρενοβλαβών βρίσκονται ζωγραφιές του Φρ. Κούνα για την ψυχική αγάπη.
Η σημαία της Επανάστασης του '21 από την Πελοπόννησο, που γράφει «Ελευθερία ή θάνατος», συνυπάρχει με τον σκελετό του Ουρς Φίσερ που φιλάει το είδωλό του στον καθρέφτη. Αρχαία αγγεία με γυμνούς νέους, σύγχρονα ερωτικά, μάσκες της Nelly's από τις δελφικές γιορτές, ένα ενθύμιο στυλίτη μοναχού και πολλά άλλα εκθέματα αναδεικνύουν το απολλώνιο και το διονυσιακό, τη γαλήνη και τη μανία.
«Η “ametria” είναι το άκρον άωτον του παράδοξου», τονίζει ο Δάκης Ιωάννου. «Πώς δύο κόσμοι χωρίς κοινά συνυπάρχουν και πώς κάποιος μπορεί να ερμηνεύσει και να αισθανθεί τον καινούργιο κόσμο που αναδύεται».
Οικογενειακές υποθέσεις
Στο πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς το Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ έφερε και το Family Business, έναν εναλλακτικό μη κερδοσκοπικό χώρο, που δημιούργησαν ο εκκεντρικός καλλιτέχνης Μαουρίτσιο Κατελάν και ο επιμελητής Μασιμιλιάνο Τζόνι.
Η πρώτη έκθεση που φιλοξενείται έχει τίτλο «Dirty Linen» και θέμα την «αγία οικογένεια». Η επιμελήτρια του Palais de Tokyo, Μιριάμ Μπεν Σαλά, έχει στήσει ένα λυόμενο σπίτι και έβαλε έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών από διαφορετικές γενιές, που εκφράζουν την ιδέα της σύγχρονης οικογένειας ως πηγής αγάπης, αρμονίας, ισορροπίας αλλά και εντάσεων και νευρώσεων.
Οι ανατροπές και το καυστικό χιούμορ δεν λείπουν. Στη «στέγη» του σπιτιού υπάρχει ένα σαλονάκι κι εντός το γλυπτό της Ελίζαμπεθ Τζάγκερ με μια γυμνή μαύρη γυναίκα, που στέκεται ανάποδα, τα κεντημένα πορτρέτα των μελών μιας οικογένειας του Ραΐντ Γιασίν, ερωτικά του Κ. Ξενάκη καθώς και έργα του Δ. Αντωνίτση που διαβρώνουν την αθωότητα των εξώφυλλων παλιών περιοδικών του κατηχητικού.
Το Family Business είναι ανοιχτό στους δημιουργούς και δέχεται προτάσεις για τις επόμενες εκθέσεις.
Info:
«ametria». Moυσείο Μπενάκη-Κτίριο οδού Πειραιώς 138, τηλ. 210-345311. Μέχρι τις 11/10. Επιμέλεια: Nικολέτα ντε Ρόσα, Αλεσάντρο Πασίνι, Τομάσο Πιαντίνι, Πολύνα Κοσμαδάκη, Γιώργος Τζιρτζιλάκης.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας