Μια εμβληματική έκθεση, που τιμά το μεγαλόπνοο και πολύμορφο έργο του διάσημου καλλιτέχνη και εφευρέτη Τάκι, παρουσιάζει το πρωτοποριακό παρισινό Μουσείο Palais de Tokyo, με τίτλο «Μαγνητικά πεδία». Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο ενός εντυπωσιακού αφιερώματος το οποίο διερευνά τις αλληλουχίες που υπάρχουν ανάμεσα στην τέχνη και στην επιστήμη και προβάλλει την εφευρετικότητα και τη δημιουργία που ξεπερνούν διαχωριστικές γραμμές και σύνορα.
Το αφιέρωμα στον διεθνούς φήμης ιδιοφυή Ελληνα καλλιτέχνη, που γιορτάζει φέτος τα 90 του χρόνια, αποτελεί την πιο πλατιά προσέγγιση του έργου του ύστερα από την έκθεση του 1993 στο Μουσείο Jeu de Paume. Η Menil Collection του Χιούστον παρουσιάζει επί ένα εξάμηνο τα πιο σημαντικά έργα τού Τάκι από τη συλλογή της.
Παρών στα εγκαίνια της έκθεσης, ο Τάκις έγινε δεκτός με θερμές εκδηλώσεις αναγνώρισης και θαυμασμού από προσωπικότητες του πολιτισμού και των τεχνών. Πολυάριθμοι δημοσιογράφοι τον πολιόρκησαν σε συνέντευξη Τύπου και έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τη δημιουργία του. Μυήθηκαν από τον ίδιο στη συμπαντική φιλοσοφία του και ενημερώθηκαν για τις έρευνές του σχετικά με την τέταρτη διάσταση, τον μαγνητισμό και την ιαματική προσφορά της ηλιακή ενέργειας στον άνθρωπο.
Τα 50 εντυπωσιακά έργα του Τάκι, που παρουσιάζονται στην έκθεση, συναρπάζουν τους επισκέπτες και τους δίνουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα χάπενινγκ: οι μαγνητικοί τοίχοι ξετρελαίνουν τις πυξίδες, που καλείται να κρατάει ο επισκέπτης· τα μουσικά έργα εκπέμπουν ήχους και συνθέτουν μια «αιολική συμφωνία». Παρουσιάζονται σε αίθουσα που έχει διαμορφωθεί σαν αμφιθέατρο, εμπνευσμένο από τα αρχαία ελληνικά θέατρα.
Κάφκα και ερωτικά γλυπτά
Σημαντική είναι η παρουσίαση των γνωστών έργων της σειράς «σινιάλα», που γεννήθηκαν από την ατμόσφαιρα σιδηροδρομικών γραμμών ή αεροδρομίων. Σε άλλες αίθουσες βλέπουμε πίνακες με μαγνήτες, επάνω στους οποίους μπορεί κάποιος να εκτοξεύσει κάποιο μεταλλικό κώνο παράγοντας έτσι ήχο γκονγκ. Ο επισκέπτης παράγει έτσι μια προσωπική του σύνθεση.
Ενα αίσθημα ανησυχίας προκαλούν λάμπες ρομπότ, ανθρωπόμορφα εκτοπλάσματα που ακτινοβολούν μπλε φως. Σε ειδικό τμήμα της έκθεσης προβάλλεται το «αφιέρωμα στον Κάφκα». Μέσα σε ημίφως περνάμε ανάμεσα από μηχανήματα, βλέπουμε λάμπες που αναβοσβήνουν, μηχανές εκτύπωσης, τεμαχισμένα σώματα. Είναι μια αποκαλυπτική απεικόνιση ενός συστήματος βιομηχανικής παραγωγής που τεμαχίζει τον άνθρωπο.
Στην έξοδο από τον εφιαλτικό αυτό λαβύρινθο έχουν τοποθετηθεί τα ερωτικά γλυπτά του Τάκι. Η ανθρώπινη φιγούρα σφίγγει στους μηρούς τη σφαίρα γη, προβάλλοντας θριαμβευτικά τη φαλλική διέγερση. Τα γλυπτά θυμίζουν αρχαία ελληνικά αγάλματα ή διονυσιακές απεικονίσεις σε αμφορείς. Σε ειδική βιτρίνα παρουσιάζονται έργα μικρογλυπτικής. Ορισμένα είναι εμπνευσμένα από τα κυκλαδίτικα ειδώλια.
«Η δουλειά τού Τάκι βασίζεται κατά κύριο λόγο στον τρόπο με τον οποίο ο μαγνήτης μπορεί να επιτρέψει την υλοποίηση ενός εξελικτικού έργου», τονίζει ο Αλφρέ Πακεμάν, επιμελητής της έκθεσης. «Θέλησα κυρίως να παρουσιάσω το σύγχρονο όραμα του πρωτοπόρου καλλιτέχνη. Απέφυγα τη συστηματική χρονολογική διαδρομή, επιδιώκοντας να δείξω κυρίως τις διαφορετικές πτυχές με μια σειρά από μεγάλες εγκαταστάσεις».
Ο ίδιος ο Τάκις μάς εμπιστεύθηκε ότι είναι «πολύ ικανοποιημένος από την έκθεση, ιδιαίτερα για την παρουσίαση του μαγνητικού τοίχου, των μουσικών έργων, αλλά και των μαγνητικών, που προκαλούν τη συμμετοχή του κοινού». Στο Παρίσι έρχεται συχνά, δίνει επίσης το «παρών» σε διεθνείς εκθέσεις που παρουσιάζουν έργα του. Είναι συνεχώς απασχολημένος δημιουργικά.
Ο Τάκις και ο ήλιος
«Κοιμάμαι ελάχιστα, οπότε επί 18 ώρες σκέφτομαι. Εχω νέες ιδέες, τις καταγράφω και στη συνέχεια τις θέτω σε εφαρμογή. Είμαι συνεχώς υπερ-απασχολημένος», μας είπε. Μόνη του ανάπαυλα είναι το «sola yioga», ένα καθημερινό ραντεβού με τον ήλιο για χαλάρωση και βαθιές εισπνοές στη λιακάδα. Απορροφά ενέργεια του ηλιακού φωτός και επιστρέφει αναζωογονημένος στη δημιουργία του. «Κάποια ημέρα θα καταλάβουν πόσο πολύτιμη είναι η εξαιρετικά θετική ενέργεια του ήλιου», τονίζει.
Στην Αθήνα γεννήθηκε ο Τάκις (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Παναγιώτη Βασιλάκη) και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1950. Προσεγγίζοντας τους σύγχρονους καλλιτέχνες του Νέου Ρεαλισμού, θέλησε να εντάξει στη γλυπτική του προσέγγιση την κίνηση, το φως, τη μουσική, σε συνδυασμό με τη χρήση των μαγνητών. Ακούραστος πειραματιστής και «διαισθητικός σοφός», έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να συλλάβει την κοσμική ενέργεια, συνδυάζοντας την τέχνη και την επιστήμη. Το έργο του έχει τις ρίζες του σε μια γλυπτική παράδοση που ξεκινάει από την αρχαία ελληνική γλυπτική, εμπνέεται από τον Τζακομέτι και χρησιμοποιεί την έκφραση της ανακύκλωσης τεχνολογικών αντικειμένων.
Γοητευμένος από την «επιστημονική μαγεία», που είναι η πηγή των σύγχρονων εφευρέσεων (έχει μέχρι και διπλώματα βιομηχανικής ευρεσιτεχνίας), ο Τάκις τοποθετείται δημιουργικά ως φιλόσοφος της επιστήμης. Διαπνέεται από την προ-σωκρατική φιλοσοφία, την ιατρική του Ιπποκράτη και την αρχαία Αίγυπτο.
INFO:
Παρίσι, Palais de Tokyo, μέχρι 17 Μαΐου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας