Μέσα Οκτωβρίου, ο Αμερικανός καλλιτέχνης Πολ ΜακΚάρθι είχε προκαλέσει μεγάλο σκάνδαλο στο Παρίσι. Εστησε στη σικάτη πλατεία Βαντόμ το έργο του «Tree», ένα φουσκωτό χριστουγεννιάτικο δέντρο, που ορισμένοι θεώρησαν ότι πρόκειται για σεξουαλικό φαλλικό σύμβολο. Δημιουργήθηκε μεγάλος θόρυβος, ο ίδιος ο καλλιτέχνης δέχτηκε επίθεση από οργισμένους Παριζιάνους και την ίδια νύχτα το «γλυπτό» έπεσε θύμα βανδαλισμού. Αγνωστοι το τρύπησαν, το ξεφούσκωσαν, το ισοπέδωσαν.
Το εντυπωσιακό αυτό περιστατικό χάρισε εξαιρετική προβολή στον καλλιτέχνη τις μέρες ακριβώς όπου ετοίμαζε την έκθεσή του «Εργοστάσιο Σοκολάτας» (Chocolate Factory) στον ανακαινισμένο εκθεσιακό χώρο του Νομισματοκοπείου του Παρισιού («Monnaie de Paris»). Η έκθεση προκάλεσε συρροή κόσμου και διαφήμισε και τις καινούργιες πρωτοβουλίες του Νομισματοκοπείου, το οποίο εγκαινιάζει μια νέα εποχή, αφιερωμένη στη σύγχρονη τέχνη.
Σημαντική φιγούρα στη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή και πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες όλων των γενεών, ο Πολ ΜακΚάρθι δίνει με τις εκθέσεις του και τις τολμηρές του περφόρμανς ώθηση στη «διαρκή δημιουργική επανεφεύρεση». Αυτή είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζει σε γαλλικό ίδρυμα μια σημαντική ατομική του έκθεση. Δημιούργησε το «Εργοστάσιο Σοκολάτας» πριν από επτά χρόνια στη Νέα Υόρκη και τώρα αναπροσάρμοσε την εγκατάσταση για το Παρίσι εκμεταλλευόμενος τη διαφορά ανάμεσα στα μοντέρνα υλικά των έργων του και το παραδοσιακό στιλ του μεγάρου του Νομισματοκοπείου.
Στην είσοδο της έκθεσης, στην κορυφή της σκάλας, δεσπόζουν γιγάντια φουσκωτά γλυπτά που αναπαριστούν με σύγχρονη τεχνοτροπία το χριστουγεννιάτικο δέντρο, το οποίο συνδέεται στην κοινή αντίληψη με την ευχαρίστηση. Τα γλυπτά του ΜακΚάρθι, ενώ παραπέμπουν σε βιομηχανικά υλικά στον πολεοδομικό χώρο, θυμίζουν επίσης χολιγουντιανές ταινίες και παρουσιάζουν «το όνειρο» του δυτικού πολιτισμού, την κουλτούρα της μαζικής κατανάλωσης, ιδιαίτερα στις γιορτές, με τα δώρα του Αϊ-Βασίλη.
Στο κέντρο της πρώτης αίθουσας, με το παραδοσιακό στιλ αρχιτεκτονικής του XVIII αιώνα, μια περίοδο τελειότητας και πολυτέλειας, δεσπόζει μια μοντέρνα σοκολατοποιία. Πρόκειται για την αντιπαράθεση της «πολυπλοκότητας» και της «υποτυπώδους φόρμας», που είναι κεντρική στο έργο του Πολ ΜακΚάρθι.
Η σοκολατοποιία βρίσκεται στο εσωτερικό μιας ξύλινης εγκατάστασης με παράθυρα, από τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να δει πώς κατασκευάζονται από εξειδικευμένους εργάτες σοκολατένια γλυπτά, που αναπαριστούν τον Αϊ-Βασίλη ή το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Στη σκηνοθετημένη από τον ΜακΚάρθι ατμόσφαιρα οι εργάτες δεν μιλούν με το κοινό, δεν απαντούν σε ερωτήσεις. Ο καλλιτέχνης θέλησε να δείξει τη «ρομποτοποίηση» του ανθρώπου στη σύγχρονη κοινωνία. Πλαστικές θήκες γυρίζουν επάνω σε άξονα δημιουργώντας σοκολατένιες φόρμες σε μαζική, αλυσιδωτή παραγωγή.
Ο ΜακΚάρθι αμφισβητεί την καταναλωτική κοινωνία, που συνεχίζει πεισματικά να λειτουργεί μέσα από ένα μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο, μέσα στο Νομισματοκοπείο, δηλαδή ένα χώρο όπου εκτυπώνονται κέρματα σε δεκάδες έως εκατοντάδες εκατομμύρια αντίγραφα. Το ίδιο και στο «Εργοστάσιο σοκολάτας» του ΜακΚάρθι. Παράγονται καθημερινά απεριόριστες ποσότητες αναλώσιμων σοκαλατένιων αγαλματιδίων σε διάφορα μεγέθη, που διατίθενται προς πώληση στην έκθεση. Μέρα με τη μέρα, το «Εργοστάσιο Σοκολάτας» του κατασκευάζει πλήθος από σοκολατένια προϊόντα, δημιουργώντας προβλήματα συσσώρευσης. Στο τέλος της έκθεσης θα ξεπεράσουν τη δυνατότητα αποθήκευσής τους.
Πολυάριθμα αγαλματίδια από σοκολάτα βρίσκονται και στα σαλόνια του Νομισματοκοπείου, πάνω σε ράφια. Ορισμένα έχουν φόρμες φαλλικών συμβόλων. Τις σεξουαλικές αναφορές ο καλλιτέχνης υποδηλώνει και τοποθετώντας κρεβάτια το ένα πάνω στο άλλο ή σε σχήμα σταυρού. Στους τοίχους προβάλλεται ταινία βίντεο, που τον δείχνει να μουγκρίζει γράφοντας τολμηρά συνθήματα και αφορισμούς ή να σχεδιάζει φαλλικές φόρμες και σεξουαλικές σκηνές. Ο ΜακΚάρθι δημιούργησε το βίντεο αμέσως μετά την καταστροφή του φουσκωτού χριστουγεννιάτικου δέντρου του στην πλατεία Βαντόμ. Αλλαξε τη θεματολογία που είχε στο μυαλό του και σχεδίασε επιγραφές, που αναπαράγουν τις ύβρεις οι οποίες εκτοξεύθηκαν εναντίον του, και σκίτσα που εκφράζουν την πρόκληση.
Με την όλη σύλληψη και σκηνοθεσία της έκθεσής του στο Νομισματοκοπείο ο Πολ ΜακΚάρθι προσκαλεί τους επισκέπτες να εισχωρήσουν σε ένα φανταστικό τοπίο. Σε αντίθεση με τον φρενήρη ρυθμό του «Εργοστασίου Σοκολάτας», μας βυθίζει σε ένα ζωντανό όνειρο, μεταξύ ύπνου και συνείδησης.
INFO:
Διάρκεια μέχρι 4 Ιανουαρίου 2015
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας