Οσο περνάνε τα χρόνια, ολοένα και περισσότερο, η κοινωνία μας μοιάζει διαλυμένη, κατακερματισμένη, θρυμματισμένη. Οι πολίτες της φαντάζουν σαν τα θρύψαλα μιας σπασμένης τζαμαρίας που κείτονται διάσπαρτα εδώ κι εκεί στο πάτωμα. Ατομα που στράφηκαν και κλείστηκαν ερμητικά στο ναρκισσιστικό Εγώ, απομονωμένα και αποξενωμένα το ένα από το άλλο, τραβούν το καθένα τη δική του προσωπική διαδρομή της μοναχικής ιδιώτευσης, της οριστικής παραίτησης από τα κοινά. Χάσαμε, θαρρώ, αυτό που συγκροτούσε, πριν από καιρούς και ζαμάνια, τον συλλογικό βίο, την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα, την έγνοια για τον Αλλον.
Μέσα στη ζούγκλα της αδυσώπητης καθημερινότητας, που μέρα τη μέρα γίνεται ακόμη πιο δύσκολη, πιο ζοφερή, πιο τρομακτική, προσπαθούμε μόνοι μας να τα βγάλουμε πέρα με το θεριό. Δεν έχουμε εμπιστοσύνη σε κανέναν. Οι θεσμοί καταρρέουν εκκωφαντικά, ο ένας μετά τον άλλο και γίνονται σκόνη, σαν τα παλιά κτίρια που κατεδαφίσαμε και σήμερα τίποτε δεν έμεινε στη θέση τους να μας τα θυμίζει. Δεν νοιαστήκαμε ούτε γι’ αυτό που χάθηκε ούτε γι’ αυτό που ερχόταν. Κατά βάθος όμως γνωρίζαμε ότι δεν θα νικηθεί έτσι το θεριό, θα συνεχίσει να σπέρνει την απελπισία, την ανασφάλεια, τον φόβο, τον πανικό. Από τη δική μας παραίτηση άλλωστε τρέφεται.
Κι όμως, να που μέσα σ’ αυτή την γκρίζα και θλιβερή πραγματικότητα, η κοινωνία μοιάζει άξαφνα να αφυπνίστηκε από τον λήθαργο. Ενα λαμπερό, αναπάντεχο φως εμφανίστηκε μέσα στο σκοτάδι. Το έγκλημα το Τεμπών, όπου συνάνθρωποί μας πέθαναν άδικα, αποτέλεσε τη θρυαλλίδα μιας τεράστιας και ελπιδοφόρας φωτιάς που άναψε στις καρδιές των ανθρώπων. Των πολιτών που συγκλονίστηκαν από τις πρωτοφανείς ενέργειες συγκάλυψης των ηθικών, πολιτικών και ποινικών ευθυνών της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ολων εκείνων των πολιτών που τούτη τη φορά δεν ανέχθηκαν ούτε συγχώρησαν την ύψιστη Υβριν που διαπράχθηκε στη μνήμη των νεκρών -παιδιά τα περισσότερα- που χάθηκαν πριν προλάβουν να ζήσουν, να σπουδάσουν, να δουν τα όνειρά τους να γίνονται πραγματικότητα!
Σαν σε αρχαία τραγωδία, μια Αντιγόνη ξύπνησε μέσα στους πολίτες, που παλεύει να θρηνήσει και να τιμήσει τον άδικο χαμό των 57 θυμάτων, απέναντι στον σύγχρονο Κρέοντα. Συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί και τα θρύψαλα έγιναν ποτάμι ορμητικό που ξεχύθηκε και πλημμύρισε τους δρόμους όλων των πόλεων της χώρας, διεκδικώντας την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.
Ο διασπασμένος και πολυκερματισμένος κοινωνικός ιστός ξανάγινε κοινωνία ενεργών πολιτών. Αγνωστοι μεταξύ τους συμπολίτες ενώθηκαν, σαν από θαύμα, κάτω από τον ανείπωτο πόνο των γονιών και των συγγενών που έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Και ήταν, σαν οι ίδιοι να μην μπορούσαν να αναπνεύσουν, αναζητώντας το οξυγόνο που τους στέρησαν, την αλήθεια που τόσο είχαν ανάγκη. Απαιτούσαν δυναμικά τη Νέμεσιν που αρμόζει σε μια ευνομούμενη πολιτεία, για την Υβριν που διαπράχθηκε από την αλλοίωση και τη βεβήλωση του τόπου της τραγωδίας. Για τα σώματα των νεκρών που δεν τα σεβάστηκαν ως είχαν ιερή υποχρέωση.
Η Αθήνα και τόσες άλλες πόλεις άλλαξαν όψη εκείνη την Παρασκευή. Κι ήταν σαν μέρα μνημόσυνου και γιορτής, θλίψης και χαράς για εκείνους που έλειπαν - κι όμως, παραδόξως, είχες την αίσθηση πως ήταν όλοι εκεί: μπερδεύονται τέτοιες στιγμές τα συναισθήματα... Ολοι μαζί ξανά, ο ένας δίπλα στον άλλο έξω στον δρόμο, ένιωθαν ότι μόνον έτσι μπορούν να νικήσουν το τέρας που θέριεψε από τη δική τους αδράνεια και ολιγωρία, απέναντι στην υποχρέωσή τους ως πολίτες να υπερασπίζονται το δίκιο, να παλεύουν για το αυτονόητο. Ο ένας έπαιρνε δύναμη από τον διπλανό, μια δύναμη πολλαπλασιαστική, αθροιστική. Ο θρήνος ενώθηκε με την οργή κι έγινε ιαχή, τόσο βροντερή που τρόμαξε τους ιερόσυλους κρατούντες, φανερούς και αφανείς. Ανθρωποι κάθε ηλικίας βγήκαν από τα προσωπικά τους «κελιά», σπάζοντας, θαρρείς, το γυάλινο παράθυρο της προπαγανδιστικής τηλεόρασης κι από εκεί ξεχύθηκαν στους δρόμους, κόβοντας τα δεσμά της χειραγώγησης που τους κρατούσαν καθηλωμένους, φοβισμένους, άπραγους. Μέσα από το σκότος των κελιών απέδρασαν έξω στο φως.
Ολα αυτά που πριν από λίγο χώριζαν αυτούς τους ανθρώπους παραμερίστηκαν, αφού κάτι άλλο, πιο συγκλονιστικό, πιο βαθύ, πιο ουσιαστικό τούς ένωνε. Ο κοινός αγώνας για δικαιοσύνη, απέναντι στην κατάφωρη υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών και τον ευτελισμό της συνταγματικής νομιμότητας. Διαισθάνθηκαν τον ύψιστο κίνδυνο που ελλοχεύει: ότι ακόμη κι αυτή η ίδια η ζωή -πόσο μάλλον των νέων παιδιών- δεν αποτελεί για τους κρατούντες την υπέρτατη αξία, η οποία οφείλει να προστατεύεται και να θωρακίζεται από την πολιτεία. Ο θάνατος ο άδικος και παράλογος στον βωμό του κέρδους των ολίγων έγινε αίφνης κρήνη δροσερή που αναβλύζει ζωή, αισιοδοξία και ελπίδα πως ο κόσμος μας μπορεί και πρέπει να γίνει καλύτερος. Μια ζωή που στις 28 Φεβρουαρίου, έξω στους δρόμους, απέκτησε ξανά ιδεολογικό περιεχόμενο.
Το Εγώ έγινε -έστω και για λίγο- ΕΜΕΙΣ!
*Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας