Στα Σάλωνα βαράν κουδούνες

Πάτρα, Ρέθυμνο, Ξάνθη. Μεγάλες πόλεις, ακόμη μεγαλύτερα τα καρναβάλια που θα διοργανώσουν το επόμενο τριήμερο. Επίσης, αντίστοιχες εκδηλώσεις γίνονται σε καμιά 100αριά πόλεις της χώρας μας. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα, όμως το μοτίβο είναι σχεδόν το ίδιο: παρέλαση αρμάτων, τα ίδια και τα ίδια τραγούδια, κάψιμο καρνάβαλου και τέλος.

Η δική μας πρόταση είναι αν μη τι άλλο διαφορετική:

Το Σάββατο πριν από την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στην Αμφισσα διεξάγεται «Η Νύχτα των Στοιχειών». Ενα άκρως ενδιαφέρον δρώμενο, που δεν μοιάζει με τα άλλα. Ουσιαστικά είναι η μεταφορά ενός παλιού λαϊκού μύθου, που πέρασε από γενιά σε γενιά και παραμένει «ζωντανός» ώς σήμερα. Πρόκειται για τον έρωτα του Κωνσταντή και της Λενιώς, που ζούσαν στη Χάρμαινα, την παραδοσιακή συνοικία στα βόρεια των Σαλώνων (όπως λεγόταν παλιά η Αμφισσα). Αν και ακολουθούν spoilers, ο Κωνσταντής έφυγε από την πόλη για να πουλήσει τα δέρματα από τα περιβόητα βυρσοδεψεία της περιοχής, ώστε να μαζέψει χρήματα για να αγοράσει δαχτυλίδι και να παντρευτεί την αγαπημένη του. Ομως, η Λενιώ, που περίμενε καρτερικά, ένα πρωί χτυπήθηκε από κεραυνό και πέθανε ακαριαία. Οταν ο Κωνσταντής γύρισε έτοιμος για την πρόταση γάμου, έμαθε τα μαντάτα και αυτοκτόνησε. Λόγω της αυτοχειρίας, η εκκλησία δεν δέχτηκε να τον θάψει και αυτός στοίχειωσε. Μετατράπηκε σε ανθρωπόμορφο τέρας που κάθε βράδυ έβγαινε στα σοκάκια της πόλης, τρομοκρατώντας τους κατοίκους.

Αυτή η ιστορία κάθε χρόνο ζωντανεύει στην πλατεία Κεχαγιά (ή απάνω πλατεία για τους ντόπιους). Ο κόσμος μαζεύεται για να ακούσει από τους αφηγητές το story, συνοδεία απόκοσμης μουσικής και ανατριχιαστικών ήχων. Κάποια στιγμή, το Στοιχειό θα κατεβεί στην πλατεία για να παλέψει με τα Στοιχειά άλλων γειτονιών της πόλης. Φυσικά δεν είναι μόνο του, αλλά συνοδεύεται από χιλιάδες κόσμο, που ντύνεται με δέρματα και με κουδούνια στα χέρια ξεσηκώνει όλη την πόλη χορεύοντας.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα event με έντονο μυστικιστικό χαρακτήρα, που όμως στο φινάλε απογειώνεται και δίνει το έναυσμα για ένα πάρτι που κρατάει μέχρι το ξημέρωμα.

Φέτος, το Στοιχειό κλείνει 30 χρόνια και πριν από το «κυρίως πιάτο», θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά εκεί το ομώνυμο έργο (που ανέβηκε το 2019 στο Μέγαρο Μουσικής) με ντόπιους ηθοποιούς και live μουσική. Από το 2022 η «Νύχτα των Στοιχειών», όπως είναι η επίσημη ονομασία, εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Αϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Πέρυσι, σύμφωνα με τους ιθύνοντες, σημειώθηκε ρεκόρ επισκέψεων, που αναμένεται να καταρριφθεί το επόμενο τριήμερο. Πάνω από 10.000 άτομα απ’ όλη την Ελλάδα έσπευσαν στη διοικητική πρωτεύουσα του Δήμου Δελφών, ενώ τουλάχιστον άλλοι 3-4.000 άνθρωποι συνοδεύουν το Στοιχειό.

Το άσχημο στην υπόθεση είναι πως η Αμφισσα δεν διαθέτει μεγάλες τουριστικές υποδομές, οπότε η ανεύρεση δωματίου στο μοναδικό ξενοδοχείο της πόλης μοιάζει δύσκολη υπόθεση. Βεβαίως, πολύ περισσότερα δωμάτια -για όλα τα βαλάντια- υπάρχουν στην Ιτέα, στο Γαλαξίδι και στους Δελφούς, συν διάφοροι ξενώνες στα γύρω χωριουδάκια. Πάντως, τα τελευταία χρόνια από την Αθήνα ξεκινούν ημερήσιες εκδρομές, που επιστρέφουν ξημερώματα Κυριακής. Διότι μετά το τέλος του δρώμενου, ο κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους για διάφορα υπαίθρια πάρτι. Είτε πρόκειται για συναυλία στην κάτω πλατεία της Αμφισσας, είτε μέσα κι έξω από τα μπαρ της πόλης. Δύσκολη είναι και η εύρεση τραπεζιού για φαγητό, γι’ αυτό όσοι το σκέφτεστε καλό να είναι να μεριμνήσετε για κράτηση άμεσα. Διότι ακόμη και ένα σουβλάκι στο χέρι μπορεί να έχει αναμονή μίας ώρας.

Πέρα από το βράδυ του Σαββάτου, ο επισκέπτης μπορεί να δει και να κάνει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα στα Σάλωνα. Κατ’ αρχάς να επισκεφτεί τη συνοικία της Χάρμαινας, όχι μόνο για να δει από πού ξεκίνησε το Στοιχειό, αλλά για να απολαύσει τα γραφικά σοκάκια με τα απομεινάρια παλιών σπιτιών και βυρσοδεψείων, όπως και τα αναπαλαιωμένα κτίρια που είναι χάρμα οφθαλμών. Θα βρει καλό φαγητό στην πόλη, μπόλικα τσιπουράδικα, ενώ must θεωρείται η επίσκεψη στο Μεγάλο Καφενείο, για του οποίου την ιστορία και την εξέλιξη χρειάζεται ολόκληρο άρθρο.

Σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να ζήσει και το... παραδοσιακό καρναβάλι, τότε θα το βρει την Κυριακή στην Αμφισσα, αλλά και στην Ιτέα, σε λίγο μεγαλύτερο μέγεθος. Κερασάκι στην τούρτα, τα περίφημα Αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι, την Καθαρά Δευτέρα, ένα άλλο πολύ γνωστό event, που κρατά σχεδόν 200 χρόνια.