Κυρώθηκε η δωρεά Λάτση για τις μελέτες επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού με τίτλο «Κύρωση της σύμβασης δωρεάς μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία “Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο”, ως δωρεοδόχων, και των Σπυρίδωνα Ι. Λάτση και Ντόροθυ συζ. Σ. Λάτση, ως δωρητών, σχετικά με τη χρηματοδότηση, εκ μέρους των δωρητών, της εκπόνησης μελετών για την αναβάθμιση και επέκταση του κτιρίου που στεγάζει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο».

Επί της αρχής του νομοσχεδίου, «ναι» ψήφισαν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και η ΚΟ Σπαρτιάτες, «παρών» δήλωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και η Ελληνική Λύση, ενώ καταψήφισαν το ΚΚΕ, η Νέα Αριστερά, η ΚΟ Νίκη και η Πλεύση Ελευθερίας.

Στη συζήτηση που προηγήθηκε, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφέρθηκε και στο θέμα της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, και της μετατροπής της σε τζαμί, επιμένοντας ότι τα «διαβήματα της ελληνικής κυβέρνησης είναι συνεχή» και επισημαίνοντας ότι η ίδια είχε ενημερώσει καταρχάς τη γενική διευθύντρια της UNESCO και ο τότε υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας είχε ενημερώσει τους ομολόγους του. «Εξαιτίας των ελληνικών διαβημάτων το θέμα συζητήθηκε στη γενική διάσκεψη της UNESCO στο Ριάντ, τον Σεπτέμβριο του 2023» είπε η κ. Μενδώνη, παρατηρώντας ότι έχουν ήδη σταλεί επιτροπές εμπειρογνωμόνων στην Τουρκία, οι οποίες έχουν καταθέσει τις απόψεις τους, και βρίσκονται σε συνεννόηση και αναμένουν απαντήσεις από τις τουρκικές αρχές, ενώ «επίκειται και νέα αποστολή» είπε η υπουργός Πολιτισμού.

Για την πρόσφατη συνάντησή της με τον Τούρκο ομόλογό της στην Κωνσταντινούπολη, είπε ότι «προφανώς ετέθη το θέμα και της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας και η ανησυχία μας για το τι συμβαίνει και αν υπάρχουν βλάβες στα μνημεία [...] Ξέρετε, δεν κάνει πάντοτε καλό σε τέτοια θέματα να τα δημοσιοποιούμε και να κάνουμε τις συζητήσεις φέιγ-βολάν. Μάλλον, κακό κάνουν» είπε η υπουργός Πολιτισμού, σχολιάζοντας σχετικές αναφορές της αντιπολίτευσης -που πάντως να επισημάνουμε ότι δεν είναι επιστημονικά ατεκμηρίωτες αφού τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση και της Μονής και της Αγια-Σοφιάς κρούουν καθ' ύλην αρμόδιοι φορείς όπως η Εθνική Επιτροπή του Ελληνικού Τμήματος του I.C.O.MO.S.  

Η υπουργός πάντως κάλεσε «ορισμένες πλευρές» να μη δημιουργούν συναισθηματική φόρτιση στον κόσμο. «Άκουσα τη λέξη “Ιερά Μονή της Χώρας”. Ιερά Μονή έχει σταματήσει να υπάρχει από τη στιγμή της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Είναι βυζαντινό μνημείο. Η οποιαδήποτε θεολογικού και θρησκευτικού τύπου τελετή του χριστιανισμού σταμάτησε με την Άλωση. Το ίδιο ισχύει και για την Αγία Σοφία. Επομένως, μη δημιουργούμε συναισθηματική φόρτιση, ούτε για την Ιερά Μονή, ούτε ότι ξαφνικά χριστιανικές εκκλησίες μετετράπησαν σε τζαμιά. Αυτό το οποίο συνέβη είναι το εξής: Αμέσως μετά την Άλωση, τα μνημεία αυτά μετατρέπονται σε τζαμιά. Το 1934, με το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ, αποδίδονται ως χώροι πολιτισμού και ως μουσειακοί χώροι, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο της Τουρκίας. Αυτό άλλαξε επί Ερντογάν. Προφανώς, άλλαξε κακώς, και γι' αυτό η Ελλάδα συνεχώς αντιδρά σε αυτό το θέμα», είπε.

Ως προς καθεαυτό το νομοσχέδιο για την έγκριση της δωρεάς Λάτση για τις μελέτες επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, η κ. Μενδώνη είπε ότι «ερχόμαστε να αποδεχθούμε ένα ποσόν έως 40 εκατομμύρια που γενναιόδωρα προσφέρει ο Σπύρος και η Ντόροθι Λάτση για το συγκεκριμένο έργο». Σημείωσε μάλιστα ότι αυτά τα 40 εκατομμύρια μπορούν να εξοικονομηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό ή το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων των εθνικών πόρων και να δοθούν για να καλύψουν άλλες ανάγκες του ελληνικού λαού (...) Γι' αυτό είμαστε υπέρ των χορηγών. Και γι' αυτό είμαστε υπέρ των συμπράξεων του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα».

Ως προς τη δριμεία κριτική που έχει δεχτεί γιατί από τον σχετικό διαγωνισμό για την επέκταση του ΕΑΜ είχαν αποκλειστεί οι Έλληνες αρχιτέκτονες, η ίδια επανέλαβε ότι η σχετική υπουργική απόφαση προέβλεπε ρητά ότι η σύμπραξη ξένων και ελληνικών γραφείων ήταν υποχρεωτική προϋπόθεση συμμετοχής και εάν δεν υπήρχε αυτή η σύμπραξη, η προσφορά αποκλειόταν.

Για διαχειριστική ανικανότητα, έλλειψη πολιτικής ευθύνης, και αδυναμία αντίληψης της πολιτιστικής διπλωματίας επέκρινε την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Κ. Μάλαμα, επικρίνοντας την κ. Μενδώνη ότι δεν είπε κουβέντα για τη μετατροπή των παγκοσμίων μνημείων της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμιά.

Η τουριστική περίοδος για τη χώρα μας έχει ήδη ξεκινήσει και τα πέντε εμβληματικά μας μουσεία που μετετράπησαν πριν από ένα χρόνο σε ΝΠΔΔ  βρίσκονται σε «χειμερία νάρκη» είπε η αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Νάγια Γρηγοράκου, η οποία επισήμανε ότι τα πέντε μεγάλα μουσεία «δεν κατάφεραν την περίοδο του Πάσχα να λειτουργήσουν με το διευρυμένο θερινό ωράριο, επειδή δεν έχουν προσλάβει ακόμη το απαραίτητο προσωπικό φύλαξης και καθαριότητας».

Ο αγορητής του ΚΚΕ, Ιω. Δελής είπε ότι ο όμιλος Λάτση δωρίζει μεν το ποσό των 40 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά, με αποφάσεις ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, απέκτησε τα 6.000 στρέμματα του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού σχεδόν δωρεάν, όπως σχεδόν τζάμπα αγόρασε και τα Ελληνικά Πετρέλαια που σε έναν μόλις χρόνο του απέφεραν κέρδος εκατοντάδων εκατομμυρίων.

Οι επεμβάσεις που πρόκειται να γίνουν, συνεπεία της δωρεάς που συζητούμε σήμερα, και φυσικά η μελέτη σκοπιμότητας και οι διαδικασίες θα πρέπει να είναι διαφανείς και να υπάρξει δυνατότητα διαβούλευσης σε θεσμικό ή και σε επιστημονικό πλαίσιο είπε η αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Χ. Ασημακοπούλου.

Για λάθος λύση, που επελέγη μέσα από παράνομες διαδικασίες, και για μνημείο αυθαιρεσίας του περιβάλλοντος Μητσοτάκη στην επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου προς την οδό Πατησίων, μίλησε η αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Θ. Φωτίου.

Τέλος, η επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας Ζ. Κωνσταντοπούλου είπε ότι είναι ευπρόσδεκτη μία δωρεά που ενισχύει τον πολιτισμό, ωστόσο δεν είναι νοητό να πρέπει να εξαρτάται η εθνική πολιτική για τον πολιτισμό και ο προϋπολογισμός του υπουργείου Πολιτισμού από την ευαρέσκεια καμίας οικογένειας, (και) δεν είναι νοητό ως αντάλλαγμα να προσφέρεται αυτή η άφεση ιστορικών γεγονότων και ιστορικής καταγραφής. «Δεν συναινούμε σε τέτοιου είδους ενέργειες» είπε η κ. Κωνσταντοπούλου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ