Η καθημερινότητα και το περιθώριο. Η ψυχεδέλεια και η υστεροφημία. Το μυστήριο και η μοναξιά. Η έντονη ευαισθησία, τα ζωώδη ένστικτα, οι άσχημες εικόνες και οι μπανάλ τύποι. Φωτογραφίες ταυτότητας και εικόνες προορισμένες να κρεμαστούν στον τοίχο. Φωτογράφοι που έζησαν στο πεζοδρόμιο ή αναμετρήθηκαν με τον φακό τους απέναντι σε ινδάλματα. Εικόνες που αναζητούν ένταση και ακτινοβολία κι άλλες που «πασχίζουν» για την ουδετερότητα. Στιγμές από την κοινωνική ζωή, τον έρωτα, τον γάμο, τον θάνατο, την ενηλικίωση.
Ολα χωράνε σε ένα πορτρέτο. Κι η απόδειξη είναι η έκθεση «Faces -Το πορτρέτο στην ευρωπαϊκή φωτογραφία μετά το 1990», που ξεκίνησε μόλις στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (επίσημα εγκαίνια 3/10) σε συμπαραγωγή με τα Palais des Beaux-Arts των Βρυξελλών και Nederlands Fotomuseum.
«Σε οικονομικό και καλλιτεχνικό επίπεδο είναι από τις μεγαλύτερες συμπαραγωγές μας. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας σημαντικής συνέργειας, που ενισχύει το διεθνές προφίλ του Μουσείου Φωτογραφίας, πόσο μάλλον αν σκεφτεί κανείς πως το ίδιο το Palais des Beaux-Arts μάς πρότεινε να κάνουμε μαζί μια έκθεση με αφορμή την Αναγέννηση.
Αυτή η διοργάνωση μας εντάσσει στο ευρωπαϊκό δίκτυο πολιτιστικών φορέων», έλεγε καθώς μας ξεναγούσε ο διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Βαγγέλης Ιωακειμίδης. «Οι φωτογραφίες είναι χωρισμένες σε ενότητες. Μεταξύ αυτών, "To πρόσωπο ως μάσκα", "Παράδοση και καινοτομία", "Η πόζα και η ανθρώπινη προοπτική", "Κουλτούρα και Τόπος", "Ταυτότητα εντός της ομάδας", "Δημόσιο και ιδιωτικό", "Επίσημο και ανεπίσημο"».
Ο Β. Ιωακειμίδης και οι συνεργάτες του, σε μια εποχή που η δημοφιλία της φωτογραφίας χτυπάει κόκκινο (στην καθημερινότητα και την τέχνη), κάνουν εξαίρετη δουλειά αντιμετωπίζοντας τον γνωστό σκόπελο της έλλειψης χρημάτων. Η επιχορήγησή τους -ψίχουλα σε σχέση με τους αντίστοιχους διεθνείς οργανισμούς- κινείται μεταξύ 250.000 και 400.000 ευρώ (ποσόν που πήραν μόνο το 2008). Την ίδια στιγμή η επισκεψιμότητά τους ξεπέρασε πέρυσι τους 35.000 ανθρώπους (6.000 ήταν οι μαθητές σχολείων).
Το «Faces», πριν φτάσει στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάστηκε σε Βρυξέλλες και Ρότερνταμ συγκεντρώνοντας χιλιάδες επισκέπτες και κερδίζοντας υποψηφιότητα στα Global Fine Art Awards 2015. «Ζούμε στην εποχή του πορτρέτου. Ποτέ στην ιστορία δεν ήταν τόσο δημοφιλή, έστω κι αν σήμερα υφίστανται με τη μορφή των selfies», εξηγεί ο επικεφαλής επιμελητής της έκθεσης, Φριτς Γκίρστμπεργκ. «Ποτέ δεν ήταν τόσο απίστευτα απλό να δημιουργήσει κανείς ένα πορτρέτο και να το δείξει στον κόσμο. Η ανάδυση του Διαδικτύου, των κοινωνικών δικτύων και των έξυπνων συσκευών έχουν προσδώσει στο φωτογραφικό πορτρέτο ένα αντίκτυπο άνευ προηγουμένου.
»Ομως δεν είναι όλα τα πορτρέτα ίδια. Υπάρχουν πολλά είδη: φωτογραφίες διαβατηρίου, οικογενειακά πορτρέτα, αυτοπορτρέτα, πορτρέτα συγγραφέων, πορτρέτα αστέρων, επίσημα πορτρέτα κ.λπ. και εξίσου πολλές εφαρμογές και χρήσεις. Το ποπ είδωλο στο δωμάτιο του εφήβου, ο βασιλιάς στην αυλή του, ο δήμαρχος στο δημαρχείο, ο δικτάτορας στην κεντρική πλατεία, το αγαπημένο πρόσωπο στο πορτοφόλι, ο εκλιπών στο μάρμαρο του τζακιού, ο συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του βιβλίου κ.ο.κ. Τα πορτρέτα συχνά έχουν μεγάλη προσωπική και κοινωνική σημασία».
Στους χώρους του Μουσείου της Θεσσαλονίκης εκτίθενται περίπου 200 έργα, 32 φωτογράφων και εικαστικών (Αντον Κόρμπιν, Τόμας Στρουθ, Κριστιάν Κουρέζ, Τόμας Ρουθ, Τίνα Μπάρνεϊ, Αντερς Πέτερσεν, Σεργκέι Μπράτκοφ) από 20 χώρες, οι οποίοι τα τελευταία 25 χρόνια συνετέλεσαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού φωτογραφικού πορτρέτου. Μεταξύ τους οι Ελληνες Στράτος Καλαφάτης, Νίκος Μάρκου, Κωνσταντίνος Ιγνατιάδης.
Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει το πορτρέτο το σαγηνευτικότερο είδος φωτογραφίας; «Επιδρά στην ανθρώπινη εμπειρία μας. Κάνει έκκληση στο αίσθημα ανθρωπιάς μας. Διατυπώνει μια ταυτότητα για το άλλο άτομο ή εγείρει ερωτήματα, πράγμα που οδηγεί σε ένα βαθμό ενσυναίσθησης καθώς βάζουμε τον εαυτό μας, ορθολογικά ή συναισθηματικά, στη θέση του απεικονιζόμενου», εξηγεί στον κατάλογο ο Φριτς Γκίρστμπεργκ. «Κατά δεύτερο λόγο, το πορτρέτο λειτουργεί σαν καθρέφτης.
Πρέπει να σχετιστούμε με το άλλο άτομο, και κάνοντας το, βλέπουμε τον εαυτό μας. Αυτό συμβαίνει μόνο αν η εικόνα του άλλου είναι αξιόπιστη».
info: Εως 28/2/2016.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας